Фаил Шәфигуллин - Яшьлегем тугае

Бер сажиннан сыра коеп,
Күбек белән сыйлый ул.
Үзенә, хәер, килешә кебек
Күлмәгенә сыймый ул.

Очрый аңа җир башында
Чемоданлы ике кыз;
Кызлар йөген үзенә ала
Тиз-тиз Әхмәтҗаныбыз.

Илтеп куя, җилтерәтеп,
Кызлар кушкан урынга.
– Әхмәт – «мәрхәмәтле» егет, –
Диләр аның турында.

Бөкре карчык утын яра
Сарайда иртә-кичен.
Кемнәр белми соң авылда
Әхмәтҗанның әнисен?

Әхмәт шаулый: «Су юк өйдә,
Эчим икән ни генә?»
Карчык балтасын ташлый да
Чиләк аса иңенә.

Хәтеремдә хатын-кызлар
Бәйрәме көне иде.
Минем хатын, ашап-эчкәч,
Әриш күлмәген киде.
Әйтте миңа: «Инде бүген
Мин йөреп керим бераз.
Яхшы карый күр бәбине,
Елатма, яме, Нияз».
– Бар, –дидем мин, – бар, сөеклем,
Күңел ачып кайт, дидем.
Ник, дидем, сорап торасың,
Бәйрәмең ләса синең.
Шунда әллә нәрсә булды,
Ул чыгып китү белән.
Бар бүлмәләр буп-буш калды –
Югалды өйдә иләм.
Төш җитәрәк аш пешердем,
Тик ул да шыр тоз гына.
«Мастер икән моңа, дидем,
Бары хатын-кыз гына».
Үксегән бәбине көйләп,
Интегеп беттем тәмам.
– Мә, дим, мәми, мә, дим, тәти,
Ишекле-түрле чабам.
Берзаманны кичкә таба
Ни күрәм, ни ишетәм?! –
Әллә елап, әллә җырлап,
Хатын керде ишектән.
Басты мәче койрыгына,
Чиләккә батты кереп,
Котын очырды баланың,
(Билләһидер, исерек).
Эчтән уйлыйм: «Фәрештә дип,
Хатының макта менә,
Сизмәсен иде, ичмасам,
Дим, күрше-күлән генә».
Мин сөйләнәм: «Нигә, җаным,
Уйламый эчтең артын?»
Шулай торганда баш кашып,
Көлеп җибәрде хатын.
Көлә хатын: «Менә бел, ди,
Эчкәч кем икәнеңне.
Мондый хәлләрдән соң тагын
Эчәрсең микән инде?..»

Хатын китте курортка.
Минме? Мин кердем утка.
Төнгә тугыз уянам,
Уянам да уйланам.

Түзәлмим, йортка чыгам,
Хатын тик тормый сыман.
Пляжларга төшә күк,
Ятларга күз кыса күк.

Йөри кебек кичләрен,
Азып кайтса нишләрмен?
Хатын кайтты. Ул-бу юк.
Ләкин мин һаман боек:
Тиздән китәм курортка.
Юк ла, юк, керәм утка.
Төнгә тугыз уянам,
Уянам да уйланам.
Ичмасам, шундый уңган,
Ичмасам, чибәр булган.
Ул кала бит, мин китәм…
Ятлар сүз салмас микән?..
Ятка күз салмас микән?..

Адашасың, ялгышасың кайчагында,
Афәт килә, хәвеф килә, бәла килә.
Адашканда туры юлны күрсәтергә,
Әле ярый коммунистлар яши җирдә.

Дөньяда бар сатлык җаннар, мародёрлар,
Алар кулына калса әгәр, җирем нишләр?!
Фаш итәргә фашистларны, залимнәрне,
Әле ярый яши җирдә коммунистлар.

Кайлардадыр дөм кара төн, җил, гарасат,
Күңелләргә шом салып, тик яшен яшьни.
Кояш чыкмый калса яңа көн ясарга,
Әле ярый җирдә коммунистлар яши.

Төнге күктән атылып төште яшен,
Кылыч селтәп җәйге яңгырга.
Офыкларны иңләп тамырланды,
Теләп җиргә берегеп калырга.

Яндырды ул зифа наратларны,
Сылу каеннарны яндырды.
«Тик мин генә яшим, диде, җирдә,
Мин бит, диде, ялкын тамырлы».

Күк күкрәтеп көлде горур яшен,
Җир күкрәген телеп узганда,
Тик тапмады җирдә яшәр мәйдан,
Каберен генә тапты ул анда.

Мин кичмәдем әле океан-сулар,
Иркендерме дөнья, киңдерме?!
(Миңа әле бары егерме.)
Учка кысып издем чуерташны,
Тезгә куеп бөктем тимерне…
Давыллардан өлгер булмак булдым,
Давыл каршы төшеп өлгерде.
(Миңа әле бары егерме.)

Күкрәк киереп, давыл аша киттем,
Давыл, җиңелеп, артка чигенде.
«Җаның алам», – диеп, Әҗәл килде.
(Миңа әле бары егерме.)

«Җаның алам!» – дидем мин Әҗәлгә,
Әҗәл башта гаҗәпләнеп торды,
Аннан көлде…
Агарынды…
Аннан кинәт борылып йөгерде.
(Миңа әле бары егерме.)

Тәрәзәләр цехта өй кадәрле
Берсе-берсе мәгәр.
Һава күренә гигант тәрәзәдән…
Фирүзәдәй зәңгәр.
Алтын чәчле башын җиз рамнарга,
Өлгеләргә куеп,
Кояш кызыгып карый кайчагында
Ут һәм тимер туен.
Без ясаган сабан төрәннәре
Әйтерсең лә көзге.
Шәһәр белән авыл арасында
Безнең яшьлек эзе.

Бу сабаннар ерак заманнарга
Буразналар сызар.
Станоклар шул турыда җырлый,
Ишетәсезме, дуслар.