Наталья Арсеньева - Пад сінім небам

А астатняя маўкліва
Заканчае ночы жніва:
Хваляй белых аксамітаў
Тчэ спакой душы, ўжо сытай…

Ткуць дзяўчыны, ткуць сястрыцы
Ўсё, што можа нам прысьніцца,
І, зайздросна ноч хавае
Ўсё, што з кроснаў выплывае…

А як згасьне дзень між хмараў
Туманы спаўюць зямліцу, —
Ноч нясе ў імглу абшараў
Ўсё, што выткана ў сьвятліцы…

Шляхам месячных праменьняў,
Пуціной дрыжачай зораў,
На зямлю, у сьвет імкненьняў
Йдзе з-за сьветавых прастораў

І распальвае настроі
Бліскавіцаю між хмараў,
Разьвівае сноў сувоі,
Расплятае ніці мараў.

Ўсіх замучаных, прыстаўшых,
Ўсіх, спрагнёных адпачынку,
Шчасьця ў шэры дзень ня знаўшых, —
Заварожыць на хвілінкі.

Хай забудуць дзень галодны,
Хай у сьне зазнаюць ласкі,
Заліе іх горам зводным,
Занясе ў краіну казкі..

Ўсю зямлю крылом абыйме,
Закалыша, залюляе,
З сэрцаў важкасьць гора здыйме,
Боль вясьняным сьнегам стае…

I над змучаным паэтам
Затрымаецца… схінецца…
А назаўтра сьпеў пальлецца,
Сьпеў, што вытканы за сьветам»…

Тры браты канёў сядлаюць
І бацькоў перапрашаюць
Прад абразам на каленях
Просяць іх багаслаўленьня.

Брат найстаршы — паляўнічы,
Што ў бары дзічыну ліча,
I сярэдні брат — араты,
Што пільнуе поля й хаты,
I малодшы брат — поэта,
Закаханы ў гожасьць сьвету. —
Праз бары, яры, затокі
Едуць сёньня ў сьвет шырокі
Па прыгожую дзяўчыну,
Жонку, любку, гаспадыню.
Тры браты, дубы у полі,
Галавой сягаюць столі,
Як асілкі маюць грудзі
Й не жанаты… Кажуць людзі:
— “Час даўно ўжо, што й казаці,
Мець бацьком нявестку ў хаце:
Покуль з жыцьцем разьвітацца,
Ўнукаў хочацца даждацца!”

Ў дзень прыгожы, яснавокі
Едуць брацьці ў пуць далёкі.
За сялібай, над ракою
Лёс кідаюць: хто кудою?
Старшы брат зьвяртае ўправа,
Праз чароты, ціну става

Ў бор кіруецца, што з хаты
Чуць відаць, як пас зубчаты.
Срэдні — з песьняй удалою
Едзе проста прад сабою,
Едзе ўдаль, дзе каласіцца
Мора срэбнае пшаніцы.
Меншы — ўзяць уліва хоча,
Бо там шчасьце лёс прароча,
Дзе ў вадзе цьвітуць лілейкі,
Божы краскі-самасейкі,
Дзе ў бязьмежнасьць вабяць далі,
Дзе так ясны сонца хвалі!

Едуць, едуць, ад’яжджаюць,
Чуць відаць, зьнікаюць, таюць…
Толькі пыл яшчэ клубіцца
Ды калышацца травіца
На пяшчыстай на сьцяжынцы,
Ля бацькоўскага дзядзінца.

Ўецца вузкая дарога
Каля лесу, ля густога.
То крутнецца у лагчыну,
То завернецца ў гушчыну,
Абыходзіць елак сплёты,
Праз дрыгву йдзе, праз балоты.
Едзе старшы брат вясела,
Бор шуміць-гудзе наўкола,
Сіні цень яго хавае,
Сонца косы раскідае,
Шэпчуць хвойкі маладыя,
Байкі, казкі залатыя,
Павявае пах маліны,
Ўспамінае чар дзяўчыны.

Ўецца вузкая дарога
Ў моры жыта залатога.
То — управа крутанецца,
То — уліва павярнецца,
Абыходзіць сенажаці,
Йдзе праз грэблі і праз гаці…
Едзе срэдні брат ахвоча,
Едзе ўдзень і едзе ўночы:
Ясна сонца яго грэе,
Прахалодай вецер вее,
Жыта шэпча яму казкі,
Навяваюць думкі краскі,
Чырванеючы ў травіцы,
Аб дзяўчыне-чараўніцы.

Ўецца вузкая дарога
Каля возера ціхога…
Абыходзіць мора кветак,
Стужкай ўецца праз палетак
Ў даль нязнаную, дзе горы
Ў неба гінуць сінім моры.
Едзе меншы брат, сьпявае,
Песьняй божы сьвет вітае.
Яму шле праменьні сонца,
Вабіць цень густы ў старонцы,
Неба, сонца, хмаркі, дрэвы,
Пчолаў гуд і птушкаў сьпевы,
Матылі на канюшыне
Ўспамінаюць аб дзяўчыне…

Ў чыстым полі пры каліне
Тры крыжуюцца дарогі.
На растані — крыж убогі,
Студня, плот, садок і хатка,
А у хаце — дзеўча з маткай.
А й харошая-ж дзяўчына —
Сінявокая Галіна!
Яе вочы — дзьве пэрлінкі,
Як дзьве раньнія расінкі,
Яе косы — жыта хвалі,
Што на сонцы дасьпявалі,
Яе вусны, як маліны,
Стан, як стромкі ствол сасьніны,
Голас сьпеўны, пераліўны
Будзіць сум і вабіць дзіўна…

Старшы брат мінаў ураньні
Крыж і хатку пры растані.
Да крыніцы, дзе каліна,
Па ваду ішла Галіна.
Йшла, ішла, яго спаткала,
Усьміхнулася, і стала…
Старшы брат вачэй ня зводзіць,
Кроў баржджэй у жылах ходзіць,
Сэрца б’е, бы птушка ў клуні
Й, сьмяючыся да красуні,
Ён назад каня вяртае,
Бо знайшоў, чаго шукае
Сватам верне да дзяўчыны,
Ў якой вусны, як маліны.