Гэнры Лангфэла - Спеў аб Гаяваце

Потым вылецеў на ціхі
Бераг Велічнага Мора,
Замахаў рукамі, дзіка
Завываючы ў паветры,
Узнімаў пясок нагамі,
Покуль вецер не ўскруціўся,
Не зрабіўся грознай бурай,
Не намёў сумётаў сыпкіх,
Як зімой сумётаў снежных,
Дзюн пясчаных Нэга-Воджу!

Гэтак скончыў По-Пок-Ківіс
Жабрака жартоўны танец,
Каб гасцям было вясёла,
Смеючыся сеў між імі,
Ціха веерам памахваў
Тым, што з пер'яў індычыных.

Потым сябра Гаяваты
Чайбайабаса, музыку
Найвыдатнага з выдатных,
Запрашалі ўсе сардэчна:
«Заспявай нам, Чайбайабас,
Песню шчасця, гімн кахання
Пачуццёвы і гарачы,
Каб усім было прыемна,
Каб усім было вясёла».

I сардэчны Чайбайабас
Заспяваў гасцям, з глыбокім
Хваляваннем, песню шчасця,
Гімн кахання пачуццёвы.
Песню гэтую сардэчна
Прысвячаў ён Гаяваце
I яго Вадзе Вясёлай:

«Онэвэ! Хутчэй прачніся!
Птушка любая мая ты,
Лань, дачка лясоў і прэрый,
З мяккім позіркам лагодным!

Для мяне твой позірк ветлы —
Позірк шчасця, дарагая,
Для мяне твой позірк любы —
Як раса для дзікай кветкі!

Для мяне тваё дыханне —
Цеплыня лугоў світальных,
Вечаровая духмянасць
Іх — у Месяц Лістапада.

Хіба ўсёй крывёй не прагну
Да цябе я, каб сустрэцца
Гэтак, як зара з зарою —
У начы кароткай Месяц?

Онэвэ! Спявае сэрца,
Калі ты са мною побач
Уздыхаеш, як галінка,
У суніц вясёлы Месяц!

А як толькі засумуеш
Ты, каханая, адразу
Я змрачнею, быццам рэчка,
Над якой навісла хмара!

А ўсміхнешся — твар мой змрочны
Зноў маршчынкамі сваімі
Засвіціцца, як ад сонца
Рабізна вады халоднай!

Дол смяецца, хвалі ззяюць,
Усміхаюцца нябёсы,
Але як мне быць вясёлым,
Калі я цябе не бачу!

Я з табою, дарагая —
Ток маёй крыві гарачай!
Хіба ты мяне не бачыш?
Онэвэ! Хутчэй прачніся!»

Так пяшчотны Чайбайабас
Скончыў песню пра каханне;
I тады, хвалько вялікі,
Ягу, казачнік вядомы,
Даўні друг старой Накоміс,
Што зайздросна слухаў буру
Воплескаў у гонар песні,
У вачах гасцей прыкмеціў,
Зразумеў па іхніх жэстах
Нецярплівую цікавасць
Да яго дзівосных казак
I да выдумак ілжывых.

Быў хвалько ён на здзіўленне;
У прыгодах, што расказваў,
Сам удзел прымаў, няйначай;
На любы адважны ўчынак
Толькі ён адзін быў здольны;
Толькі ён адзін дакладна
Ведаў байкі ўсе і казкі.

Калі верыць самахвалу,
Дык ніхто стралу ніколі
Не пускаў, як ён пускае —
Так далёка і высока,
Не забіў так многа ланяў,
Не злавіў у сеці рыбы,
Не прывабіў дзічы ў пастку.

Ён бяжыць шпарчэй ад іншых,
Ён глыбей усіх нырае,
Ён плыве далей любога,
Больш за ўсіх па свеце ходзіць,
I ніхто не бачыў столькі
На зямлі дзівос, як Ягу,
Гэты казачнік найлепшы.

Так імя яго ў народзе
Для другіх мянушкай стала;
Толькі ўздумае хто-небудзь
Выхваляцца паляваннем
Альбо воін — перамогай,
Калі вернецца з паходу,
Як яго спыняюць: «Ягу!
Новы Ягу, новы Ягу!»

Гэта ён для Гаяваты
З ліпы выразаў калыску
I звязаў яе надзейна
Лані моцным сухажыллем;

Паляўнічы лук і стрэлы
Навучыў рабіць пасля ён
Гаявату: стрэлы — з дубу,
Лук жа — з ясеню, вядома.
А цяпер старой руінай
На яго сядзіць вяселлі
Ягу, выдумшчык вядомы,
Ягу, казачнік выдатны!

I Накоміс гаварыла:
«Раскажы нам, добры Ягу,
Казку, дзіўную прыгоду,
Каб было цікава слухаць,
Каб гасцям было прыемна,
Каб яны не сумавалі!»

Адказаў адразу Ягу:
«Вы пачуеце прыгоду,
Незвычайнае паданне
Пра Асэа — чарадзея,
Што сышоў з Вячэрняй Зоркі»

Ці не сонца там заходзіць
Над вады бясконцай гладдзю?
Ці не ранены стралою
Там плыве чырвоны лебедзь,
Б'е крыламі і фарбуе
Гладзь вады крывёй барвовай,
Напаўняючы паветра
Яркім бляскам апярэння?

Так, заходзіць мірна сонца,
Патанаючы ў заліве,
Неба ўсё фарбуе ў чырвань,
А ваду ў ружовы колер!
Не, не сонца, гэта лебедзь
Па вадзе плыве, нырае,
Падымае ў неба крылы,
Іх крывёю гладзь фарбуе.

А святло Вячэрняй Зоркі
Прабіваецца праз чырвань,
Як падвешанае ў змроку.
Не, не зорка — гэта небам
Уладар Жыцця праходзіць,
На яго адзенні вампум
Ззяе ў прыцемку, як зорка.