Аркуш Алесь - Вяртанне

масянжовы месяц спрабуе захінуць

залатое сонца. Але сонца паглынае

цемру, і натоўп —

як на далоні. Толькі дзе той пачатак,

дзе той канец? Углядайся да зьнямогі,

а калі стомішся, то шлях, брукаваны

чалавечымі галовамі, здзівіць

бязлюддзем.

ДЫСКУСІЯ

“Я з Вамі не згаджаюся, выкладчы”, -

І яйка курыцу вучыла,

Нягледзячы на розум матчын.

І непісьменны ведаў больш магістра.

Я за траісты

Саюз сумлення, ведаў, апантанасці.

Хапае і ў маіх развагах таннасці.

Затое некалі панурыцца

І слухаць міратворныя сівыя байкі.

А што калі зарэзаная курыца

Нам несла залатыя яйкі?

НА ВЕЧАРЫ ПАЭЗІІ

Анатолю Сысу

О, колькі нас вояў

Мянціць языкамі,

І то калі ў гэтым

Няма небяспекі.

- Ты сам паспрабуй.

...І стаю перад вамі,

І вусны дранцвеюць,

І шэпты, як здзекі.

З чаго распачаць

Мне размову, каб словы

Прытулак знаходзілі –

Ў душах сагрэцца?

Якія узрушаць

Жыццёвыя сховы,

Каб грукала слова

Аб сэрца да сэрца?

Хвіліны маўчання

Даўжэй за гадзіны.

З чаго распачаць?..

Пачынаю з Радзімы.

ДЭЛЕГАТ

Сто тысяч людзей дэлегата

Сем дзён выбіраюць на Сойм.

Сто тысяч пытанняў узнята.

(Багата прыкрыюць крысом.)

Дзве тысячы кандыдатаў

Люд вынес на суд грамады.

З іх кожны прамоўца выдатны

І вораг нішчымнай вады.

З іх кожны грамадзкі руплівец...

А гэты глядзіць немаўлём.

Хто ў позірк паверыў шчымлівы?

Хто праўду заблытаў жыццём?

Я САМ УБЫЧЫЎ

Не пазычай мне сваіх воч,

Я сам убачыў, не дзіця,

Сусветаў бездань — калі ноч,

А калі дзень — мяжу жыцця.

Яшчэ я ўбачыў птушкі след,

Што на шляхах вятроў, аблок,

І як займаецца сусвет,

Дзе панаваў мярцвячы змрок.

І цуды дробныя — наўзбоч,

Не патрабуюць адкрыцця.

Не пазычай мне сваіх воч,

Я сам убачыў, не дзіця.

МЯНТУЗ

У сонных водах рэчкі Гайна

Жыццё віруе разнастайна.

Міфалагічныя істоты

Мянтуз пакінуў без работы.

Як вадзянік, людзей пужае,

Лятае ноччу на кажане.

Сарвецца — плёх — буйныя хвалі

На строме рэчку абганялі.

А рыбакам замест улову

Заблытаў лёскі адмыслова.

Гучней за музыку «Дып папал»

Раўлі гурбою — ну і д’ябал!

ГОСЬЦЯ

Ты ўвайшла нечакана, ікліва.

Я пісаў і нічога не чуў:

Ад гранёнага слова шчаслівы,

І ад роспачы слёзы ўваччу.

Ты ўвайшла і як сябру сказала:

— Добры дзень, кандыдыт на Парнас!

Ты прабач, на хвілінку з вакзала...

Ну як справы? Відаць, ужо ас?!

Прыгадала было здарэнне,

Толькі ў ім я сябе не пазнаў.

— Вось прывезла літроўку варэння,

Гэта вішні, як ты заказаў.

І пайшла, і як воблака знікла,

Нават дзверы не рыпнулі ўслед.

Толькі білі гадзіннікі звыкла

Ды літроўку разглядваў буфет.

Хто яна, таямнічая госьця?

Я не ўспомню, не ўспомню ніяк!

Гэта сон, гэта мне падалося...

Слоік вішняў — пакутлівы знак.

У КАЛГАСЕ

Не лясы тачыце, а косы...

У горадзе іншае лета.

Кіруе студэнтамі босы

Дзед Жычка. Яфрэйтар кабетаў.

Навука сялянскага быту

Даецца, не так, каб адразу...

Ваду ліе з конаўкі Рыта,

Як стромкую рэчку Каўказа.

Дзед Жычка у новай фуражцы

(Са службы вярнуўся Камосін)

На фоне будынкаў фуражных

Заслухаўся спевам калосся.

ПАЭТКА-ДЗЯЎЧЫНА

У таршэра сталёвая лапа.

У таршчэра прыватнае вока.

Невялічкая штучная малпа,

Як анёлак, аблётвае цокаль.

Акуляры, стаміўшыся дужа,

Утаропяцца з гэтай прычыны.

Спадзяюся, цудоўнага мужа

Адшукае паэта-дзяўчына.

НА ПАЛЯВАННІ

Бусел – балотны каморнік –

Мерае багну рупліва.

Шчыльны трыснёг ледзьве горне

Вецер – стары і сварлівы.

Порсткі сабака дзядзькі Ягора

Раптам замёр, быццам стодка з фарфору.

КРАІНА ВЯЛІКАГА МАТЫЛЯ

Вусені на гусенічным ходзе

соўгаюцца па здратаванай глебе.

Брыдка.

Паўсцістыя, пачварныя,

яны ведаюць выйсце:

кожны шукае

краіну Вялікага Матыля.

Калі ўзыходзіць сонца,

варушацца на ўсход,

калі хаваецца –

назад варочаюцца,

паўсцістыя, пачварныя.

Як ноч – ад стомы дранцвенне.

У сне народзяцца крылы.

ХІЖЫ ЛАНЦУГ

Жаўнеры набліжаюцца

спрактыкаваным ланцугом,

Стваламі карабінаў размыкаюць вецце,

Раструшчваюць, нібыта яйкі ў гнёздах, росы,

Жахлівым крокам вымяраюць лёс ахвяры.

Якога Марса служкі вурдалачаць?