Гіём Апалінэр - Зямны акіян

Набліжаецца полк.
Вёска дрэмле, залітая водарным ззяннем.
Носіць нейкі свяшчэннік салдацкую каску.

Ну а бутля з Шампані —
Артылерыя гэта, ці не?

Вінаградныя гронкі звісаюць,
як на грошах хвасты гарнастаяў.

— Прывітанне, салдаты!
Бачыў я, як вы «ножку давалі» ў шарэнгах ля рэчкі.

Прывітанне, салдаты — бутэлькі з Шампапі,
ў якіх бродзіць гарачая кроў.

Пэўна, тут вы прабудзеце некалькі дзён,
а пасля: «У шарэнгу па тры —
Станавісь!», — як кусты ў вінаградніках нашых,
і — на фронт.

Я, куды ні папросяць, віно сваё бутлямі шлю,
Нібы поўныя хмелю снарады.
Сёння поўня, а светлая ноч — гэта вадкасць віна. —
Вінаградар спяваў, услаўляючы свой вінаграднік;
Вінаградар бяззубы, амаль што бязроты, спяваў
сам сабе ў глыбіні небасхілу.

Вінаградар, што й сам быў падобны на буталь жывы.
Ён, былы кананір артылерыі, ведаў, што значыць вайна.
Вінаградар з Шампані.

Вечарэе,
чуваць, як ідзе перапалка ў мішэнь.
Хай гуляюць салдаты, ім скора ў акопы на поўнач,
Дзе ўжо артылерыя з трэскам свае адкаркоўвае бутлі.

Бывайце!
Старайцеся, хлопцы, вярнуцца назад,
Хоць бог толькі ведае,
што з вамі здарыцца можа.

Пішу табе ў нашай палатцы прабітай,
Калі надыходзіць такая пара,
Што неба крывавай зарой перавіта,
А дзень не здаецца…
Пачулася «ўра».
Грыміць кананада. Праз спелае жыта
На нашы пазіцыі прэ немчура.

Жанчына заплаканая каля хаты,
Эх, ох, ах!
Па пыльнай дарозе на маршы салдаты,
Эх, ох, ах!
Паблізу ад шлюза — з вудай рабочы,
Эх, ох, ах!
I ямы траншэй, як запалыя вочы,
Эх, ох, ах!
Снарады, што бухалі і разрываліся,
Эх, ох, ах!
Запалкі, што болей у рукі не браліся —
Эх, ох, ах!
Усё ва мне з часам заглухла дазвання,
Эх, ох, ах!
Усё,
апрача майго кахання!
Эх, ох, ах!

Падкінем саломы,
Зірнём на снег,
Напішам лісты,
Пачакаем загаду,

Закруцім цыгаркі,
Згадаем каханне,
Зірнём на вінтоўкі,
На ружу зірнём!

Крыніца не высахла,
Саломы золата не пацямнела.
На пчолку загледзімся,
Не думаючы аб заўтрашнім.

На рукі нашы зірнём!
Гэта — снег,
I ружа, і пчолка,
I наша будучыня!

Красуня Мінерва — лятунак душы тылавой,
Крывавая зорка — карона мая давеку.
Розум — глыбока,
неба — над галавой —
Вось як цікава ўзброіў лёс чалавека.

Гора маё — не горшае ў нашым жыцці,
Бо зоркай стала
амаль смяротная рана.
Але пашукайце — і цяжка будзе знайсці,
Каб гэтулькі смутку ў збалелай душы ветэрана.

Пакуты палаючыя ў сабе і з сабою нясу я;
Так светлячок цягне цела сваё,
што гарыць, палымнее.
У сэрцы салдата так Францыя б’ецца, пульсуе,
Як б’ецца гарачы пылок у сэрцы лілеі.

Спявае певень… Мару я… Гайдаюцца галіны,
А лісце іх нагадвае матросаў пры гайданцы.

Крылатыя і вёрткія, нібы ікар падроблены,
Сляпыя варушыліся, нібы мурашкі,—
Глядзелі ў дождж у люстра тратуара.

Натоўп са смеху лопаў, як гронкі вінаграда.

Мой дыямент жывы! Не пакідай мяне.
Салодка спі. Ты ў хаце роднай,
і табе належаць
Мой ложак, лямпа
і мая прабітая старая каска.
Зірні на ясныя сапфіры, адгранёныя ў Сен-Клод.
Дні былі ясныя, нібы смарагд зялёны.

Я ўспамінаю цябе, горад метэораў,
Дзе я не спаў начамі ад тугі і зораў.
Цвілі сады, я рваў святла букеты.

Даволі неба нам палохаць!
Няхай маўчыць і не заікнецца!

Так цяжка уявіць,
Наколькі людзі
Ад поспехаў дурнеюць, спакайнеюць!

У інстытуце ў юных слепакоў дапытваліся строга:
«А ці няма тут сярод вас крылатага сляпога?»

О, чалавек! Шукаеш мовы новай,
новых слоў.
Для іх граматыка не знойдзе правілаў, умоў!
Старыя словы спарахнелі ад сваіх гадоў.

Па баязлівасці і звычцы
Сёй-той у вершы цягне іх патрошку,
Яны, нібыта хворыя,
прыкутыя да ложкаў.
I стануць неўзабаве людзі маўчунамі:
ўсё адно,
Хапае мімікі і жэстаў у кіно.

Але мы ўпарта жадаем гаварыць!
Варушыць языком!
Для сябе,
для далёкіх унукаў —
Мы шукаем новых гукаў,
Новых гукаў, новых гукаў.