Гіём Апалінэр - Зямны акіян

Колькі, колькі сусветаў не помняць сябе,
О, якая ў іх памяць кароткая!
Хто ж прымусіць нас з памяці выкінуць
Частку свету —
Тую ці іншую?

Дзе знаходзіцца гэты Калумб Хрыстафор,
Што закрые для нас кантынент — хоць адзін?
Згубіць,
Але згубіць на самай справе,
Каб пляц пакінуць для адкрыцця.
Прайграць —
Для Перамогі, для жыцця.

Ён у памяці раптам знайшоў
Цёмна-русы, ласкавы локан.
— Долю дэіўную бачыш ізноў
У дарозе сваёй далёкай?

— I бульвар дэ Шапэль, і Атэй,
I Манмартр неэабыты, вядома, —
Шэпча локан, — мне сняцца часцей
Дні сустрэч і парог твайго дома. —

Быццам восені сонечнай цень,
Знікне локан маіх успамінаў…
Развітання апошпяга дзень
Зліўся з доляю дзіўнай,
адзінай.

О, божа, якая вайна прыгожая!
Песняй па маршы вядзе, прыспешвае.
Навокал мяне кальцо варожае,
Вецер стогны нашы з тупатам змешвае.

Бывайце!..
Дык вось ты, сядло маё вернае,
Вір цябе закруціць — шукай, безгалосага!
Сядло памірае —
вайна ненажэрная
З лёсу насміхаецца нашага дзівоснага…

Я кідаюся да цябе, і мне здаецца,
Што ты насустрач — у мае абдымкі.
Мы знітаваны сілаю адной і полымем адным.
I раптам узнімаецца перагародка,
I мы не можам бачыцца з табой.
Перада мной сцяна з адрузлай ванны,
У выступах, у зломах, у зігзагах:
Рыдлёўкі выгрызлі на ёй
Такую роўнядзь зрэзаў,
Нібы сцяна была са стэарыну.
Вуглы на выступах абсыпаліся ўсе:
Праходзілі праз мой бліндаж салдаты.
У гэты вечар у душы маёй
Адкрылася бяздоння пустата,—
Бясконца падаў я, а дна ўсё не было,
I не было за што ўчапіцца!

Усё, што нізка падае і ў той жа час жыве,
Здаецца мне агіднаю істотай,
Яно мяне балюча раніць…
Мая душа становіцца пустыняй,
Ёй не хапае сонца і маланак!
На шчасце, гэта толькі сёння,
ў гэты вечар.

А ў іншыя цяжкія дні
Ратуюся ад жахаў і самоты:
Ты — мой ратунак.
Я табе адданы.

Я хараство тваё ўяўляю,
Узвышаючы яго пад светам ашалелым.
Пасля я думаю, што гэта ўсё дарэмна.
Не ахапіў я розумам яго —
Я слоў для хараства не адшукаў,
Навошта да яго імкнуся?..
Існуеш ты ці не, маё каханне?
Ці, можа, я цябе прыдумаў
У сваім жаданні,
Каб засяліць, запоўніць адзіноту?

А можа, ты адна з багінь,
Прыдуманая грэкамі, самім сабе на ўцеху?
Багіня ты мая,
Усё роўна я цябе кахаю,
Калі ты нават выдумка мая!

Я дом збудаваў пасярод Акіяна;
Вокны яго — гэта рэкі —
струменяць з маіх вачэй.
Кішаць асьміногі ля сцен мураваных,
Грукаюць сэрцам патройным,
грукаюць дзюбай у шыбы.
Вільготны дом!
Мой дом палае.
А час, як гром:
Ляціць,
спявае.
Самалёты гатовы падкінуць яйка.
Увага! Зараз прычаліць дрэдноўт.
Увага! Ракою цячэ чарніла.
Спусціцеся з завоблачных вяршынь —
Так будзе лепш!
Бружмель свае шчупальцы звешвае з неба —
I на зямлі асьміногі дрыжаць.
Мы самі становімся ўласнымі магільшчыкамі.
О, асьміногі сярод белых хваль, як крэйда.
О, асьміногі з дзюбамі збялелымі!
Навокал дома Акіян Зямны і гул прыбою,
Не ведае дом ніколі спакою.

Як прыгожа ракеты асвятляюць трывожную ноч!
На вышыні ўзнімаюцца і, нахіліўшыся,
ўніз пачынаюць глядзець.
Гэта — дамы, што ў небе танцуюць
і паглядаюць на рукі людскія, на вочы і сэрцы.

Я ўсмешку тваю пазнаю
і рухавасць тваю…

Гэта — апафеоз летуценных маіх Веранікаў,
Гэта іхнія косы каметамі сталі.

Раззалочаныя танцоркі!
Розным порам належаць яны, розным расам.
І раптоўна яны нараджаюць дзяцей,
паміраючых мігам.

Як прыгожа ракеты ўгары выглядаюць!
I, напэўна, яшчэ прыгажэй выглядалі б,
каб да іх далучыліся новыя…

Хай бы нават мільёны ракет мелі сэнс абсалютны
і адносны, як літары ў кнізе,
Гэта ўсё выглядала б прыгожа…
як выгляд саміх паміраючых!

Але стала б яшчэ прыгажэй,
каб з’явілася болей ракет!

I, аднак, мне ўяўляецца гэта,
як нешта цудоўнае:
Не паспее з’явіцца яно,
як пара паміраць!

Мне здаецца, я трапіў на пір,
незвычайна азораны:
Тут балюе зямля,
згаладалася вельмі яна
I разявіла рот пабляднелы і доўгі.
Згаладалася вельмі зямля
і спраўляе свой пір —
канібальскі банкет Вальтасара.