Seligman S . Der bose Blick und Verwandtes. Ein Beitrag zur Geschichte des Aberglaubens aller Zeiten und Volker. Berlin, 1910. Bd. II. S. 124.
Daston L., Park K. Wonders and the Order of Nature 1150–1750. N.Y.: Zone Books, 2001. P. 84–85 (здесь же иллюстрации).
См., напр.: White T. H. The Book of Beasts, being a translation from the Latin Bestiary /Cambridge Univ. library MS. li. 4.26/of the Twelfth Century. London, 1954. P. 273–274; List С. Tiere. Gestalt und Bedeutung in der Kunst. Stuttgart, Zurich: Belser, 1993. S. 74. Богатый иллюстративный материал по средневековым «Бестиариям» и, в частности, изображения крокодила: http://www.mnemosyne.org/emblems /, а также, http://emblems.let.uu.nl/emblems/html/index.html (Emblem Project Utrecht).
Huet M-H . Monstrous Imagination. Cambridge: Harvard University Press, 1993. P. 6.
«Est animal quod dicitur niluus; hoc est in flumine, figuram habens canis <���…> unguit se totum luto; et cum persicauerit lutum, insilit in ore corcodrilli, et omnia intestina eius et uiscera eicit. Sic est inintelligibilis infernus, rapiens omnem animam <���…> noster saluator, accipiens terrenum corpus, descendit in infernum, donec raperet educens eos qui antea mortui erant» Physiologus Latinus versio Y. (XXXVIII. De niluo)/Ed. F. J. Carnody. Berkeley (University of California Publications in Classical Philology), 1941. S. 129.
«De Ydro… cum uiderit corcodrillum in litore fluminis dormientem ore aperto, uadit et uolutat se in lutro quo possit facilius inlabi in fauces, ueniensque insiliet in os corcodrilli. qui subito uiuum transgluciet… Et significat mortem et infernum uel unumquemque inimicum saluatoris. qui tamen assumpta nostra mortali carne descendit in infernum» ( Wilhelm F . Denkmaler deutscher Prosa des 11 und 12. Jahrhunderts. Munchen, 1960. Bd. 2. S. 23).
Корнеев А. Д. Материалы и заметки по литературной истории «Физиолога» // Изд. ОЛДП. СПб., 1890. Т. 92. С. 313; Physiologus Latinus versio Y. (XXXIX. De echinemon); Seel O. Lebendige Antike. Zurich; Stuttgart, 1960. Anm. 111, 114; Physiologus Theobaldi./Ed. P. T. Eden. Leiden; Koln (Mittellateinische Studien und Texte. Bd. 6), 1972. Противником крокодила — дракона — змея мог выступать и пеликан: Gerhardt С. Die Kriegslist des Pelikans // Zeitschrift fur deutsches Altertum und deutsche Literatur. 1974. Bd. 103. S. 115–118.
Корнеев А. Д. Материалы и заметки по литературной истории «Физиолога» // Изд. ОЛДП. СПб., 1890. Т. 92. С. 311. См. также: Белова О. В . Славянский бестиарий. М., 2000. С. 148.
Цит. по: Breitschuh W. Die Feoptija V. К. Trediakovsijs ein physikotheologisches Lehrgedicht im Russland des 18. Jahrhunderts. Munchen: Otto Sagner, 1978. S. 217.
Документы Архива Синода в: Vasilij Kirillovin Trediakovskij. Psalter 1753. Erstausgabe. Besorgt und kontinent. A. Levitsky, hrsg. von R. Olesch und H. Rothe. Padeborn et al.: Schoning (Biblia Slavica. Seria III. Bd.4.), 1989. S. 490, 491.
Так, напр., в названии трактата Иоганна Гольдшмита (1615): «Vindicae numismatis Romani datae pro iubilo iubilorum et pro Romano-catholicorum, non crocodilinis in evagelicorum capita, sed piis lacrimis» (Contzen A. De Unione et synodo generali evangelicorum theologis et politicis necessaria consultatio. 1615) (курсив мой. — K.Б .).
Полоцкий С. Вертоград многоцветный./Подгот. текста и коммент. А. Хипписли и Л. И. Сазоновой. Koln; Weimar; Wien: Buhlau, 1999. T. 2. С. 229. А. Хипписли указывается возможный источник Полоцкого — сборник проповедей иезуита XVII века Матфея Фабера ( Faberi Concionum opus tripartium ) c текстом близкого содержания: «An et qua ratione mortui lugendi sint», sect.3: «Lugendi sunt moderate et Christiane seu discrete:… 3 non more crocodili»: «Tertio, non more crocodili, qui cadaveribus insidiatur et si quod deprehendat, lachrymis perfundit, non sane ex commiseratione, sed quia novit lachrymas suas valere ad discindenda ossa, quo medulam hauriat. Vincent. Hist. Nat. 1. 17. C. 606. Tales sunt, qui ficte lugent, vel ut haeriditate potiantur defuncti: vel ut alios decipiant, quasi serie amarint defunctos».
Вестник Европы. 1803. № 9. C. 18.
Вестник Европы. 1819. № 22. C. 99.
Нарежный В. Т. Избранные сочинения: В 2 т. М., 1956 Т. 1. С. 320.
Фуко М. Слова и вещи. М., 1977. С. 87.
Druce G. С. The Medieval Bestiaries; their Influence on Ecclesiastical Art // Journal of British Archeological Association. 1919. Vol. XXV. P. 41–82; 1920. Vol. XXVI. P. 35–72; James M. R. The Bestiary: being a Reproduction of MS. li.4.26. in the University Library. Cambridge: Roxburgh Club, 1928. P. 5–26.
Hornung E. Das esoterische Agypten. Das geheime Wissen der Agypter und sein Einfluss auf das Abendland. Munchen, 1999. S. 89ff; Панофский Э . Смысл и толкование изобразительного искусства. СПб., 1999. С. 180–185. См. также: Dieckman L . Hieroglyphics. The History of a Literary Symbol. St. Louis, 1970; Iversen E. The Myth of Egypt and Its Hieroglyphs in European Tradition. Princeton, 1993; Thiessen H. J. Vom Bild zum Buchstaben — vom Buchstaben zum Bild. Von der Arbeit an Horapollos Hieroglyphika. Mainz; Stuttgart, 1998.
Hori Apollinis . Hieroglifica/Saggio introruttivo, edizione critica del testo e commenta di F. Sbordone. Napoli: Luigi Loffredo. 1940. P. 132–135, 157–158.
В изложении зоологического материала Исидор следует в основном за Плинием и Солином: см. коммент. Ф. Аревалло в: Isidore. Etymologiae/Ed. F. Arevallo. Paris (Patrologia Latina), 1878. P. 82; также: Manitius M. Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. Munich, 1911. S. 60ff.
Finalen P. Possessing nature: Museums, collecting and scientific culture in early modern Italy. California, 1996. P. 84.
Ashworth W. B. Emblematic natural history of the Renaissance // Cultures of Natural History/Ed. N. Jardine, J. A. Secord, E. С Spary. Cambridge: Cambridge UP, 1996. P. 17–37.
См., например, описания и изображения крокодила в: Aldrovandus U . De Quadrupedibus Solipedibus Volumen Integrum. Bologna, Bonatius, 1616; Aldrovandus U . Monstrorum historia cum paralipomenis historiae omnium animalium Bartholomaeus Ambrosinus. Bologne, N. Tebaldin, 1642; Munster S. Cosmographiae universalis, lib. VI. Вв 1 е, H. Petri, 1552; Belon P . L'Histoire de la nature des oiseaux, avec leurs descriptions. Paris, G. Corrozet, 1555; Lycosthenes С. Prodigiorum ac ostentorum chron. Вв 1 е, H. Petras, 1557; Pare A. Vingt cinquieme livre traitant des monstres et prodiges,?uvres. Paris, G. Buon, 1585.
Читать дальше