Norman Davies - Boże Igrzysko. Tom II

Patrz E. Kogen, The Theory and Practice of Hell: the German concentration camps and the system behind them. Nowy Jork 1973.

J. Sehn, The Concentration Camp Oświęcim—Brzezinka, Warszawa 1957; J. Garliński, Fighting Auschwitz, Londyn 1975.

Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu. Wybór opowiadań. Warszawa 1959, s. 105—108.

Kurt Franz był faktycznie jednym z członków załogi Treblinki (przyp. red.).

Międzynarodowy Trybunał Wojskowy, Norymberga 1946, t. 8, s. 324—329, luty 1946.

Autobiografia Rudolfa Hossa, komendanta obozu oświęcimskiego, tłum. W. Grzymski, Warszawa 1989, s. 141, 151—153.(W przekładzie zachowano oryginalny układ tekstu, tak jak został on zacytowany przez Normana Daviesa. Poszczególne partie pochodzą z Autobiografii, według danych z przyp. 29; przyp. tłum.).

Cyt. w: G. H. Stein, The Waffen SS, Nowy Jork 1966, s. 88.

Patrz War losses in Poland 1939—1945, wyd. R. Nurowski, Warszawa 1960. Patrz także powyżej, przyp. 25, rozdz. IX tomu II, s. 744.

T. Wyrwa, W cieniu legendy majora Hubala, Londyn 1974; Melchior Wańkowicz, Hubalczycy, Warszawa 1959.

Na temat polskiego ruchu oporu patrz: Armia Krajowa w dokumentach. 1939—1945, red. T. Pełczyński et. al., Londyn 1970—81, t. 1—5; T. Bór—Komorowski, The Secret Army, Londyn 1950; S. Korboński, Fighting Warsaw: the Story of the Polish Underground State 1939—1945, Londyn 1956; J. Karski, Story of a Secret State, Londyn 1945; J. Garliński, The Polish Underground State 1939—1945, „Journal of Contemporary History”, X (1975), s. 219—259; J. Mond, O sztuce przemilczania: kilka uwag o pracy pik. T. Jędruszczaka „Les organisations de la Resistance antihitlerienne en Pologne”, „Zeszyty Historyczne (Kultura)”, Paryż 1977, nr 39, s. 229—231.

J. Garliński, Poland, SOE and the Allies, Londyn 1969; patrz także tego samego autora, Hitler‘s Last Weapons: The Underground War against the VI and the V2, Londyn 1978; G. Bertrand, Enigme, Paryż 1973; F. Winterbotham, The Ultra Secret, Londyn 1975.

Righteous Among Nations: How Poles Helped the Jews, 1939—1945, wyd. W. Bartoszewski, Zofia Lewin, Londyn 1972.

L. Tushnet, To Die with Honour: the Uprising of the Jews of the Warsaw Ghetto, Nowy Jork 1965; A. ben Bernfes, The Warsaw Ghetto no longer exists: in their own words and photographs…, Londyn 1970; The Report of Jürgen Stroop…, Introduction and Notes by prof. B. Mark, Warszawa 1958.

NKGB — Ludowy Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego — wyłonił się w 1943 roku z NKWD — Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych; powierzono mu odpowiedzialność za wszystkie tereny wyzwolone spod okupacji niemieckiej. W 1946 roku organizacja ta ustąpiła miejsca agendom Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MGN), które było poprzednikiem dzisiejszego Komisariatu Bezpieczeństwa Publicznego (KGB).

Radziecki Ludowy Komisariat Sprawiedliwości, Trial of the organisers, leaders and Members of the Polish Diversionist Organisations… June 18—21, 1945, Moskwa—Londyn 1945, s. 240; Z. Stypułkowski, Invitation to Moscow, Nowy Jork 1962.

Depesza od Bora do Naczelnego Dowództwa, 22 lipca 1944; cyt. w: J. Ciechanowski, Powstanie warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego. Warszawa 1984, s. 347—348.

Praca Jana Ciechanowskiego, op. cit., jest wiarygodnym źródłem informacji na temat genezy powstania warszawskiego.

RONA — akronim nazwy „Ruskaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armija”. Została uformowana w ZSRR w roku 1942 z dezerterów radzieckich; dowodził nią były oficer radziecki polskiego pochodzenia, Mieczysław Kamiński, później rozstrzelany przez Niemców za niesubordynację.

Joanna K. Hanson, The Civilian Population and the Warsaw Uprising 1944. (Nie publikowana rozprawa doktorska, University of London 1978). Patrz także: Życie w powstańczej Warszawie. Sierpień—wrzesień 1944. Relacje — dokumenty, oprać. E. Serwański, Warszawa 1965.

J. K. Zawodny, Nothing but Honour, Nowy Jork 1977. Patrz także G. Bruce, The Warsaw Rising: 1 August to 2 October 1944, Londyn 1972; G. Deschner, The Warsaw Rising, Londyn 1972; H. von Krannhals, Der Warschauer Aufstand — 1944, Frankfurt n. Menem 1962.

Winston S. Churchill, The second World War, Londyn 1954, t. 6, rozdz. 9: Męczeństwo Warszawy, s. 126,127.

Tekst audycji radiowej z Warszawy, przytoczony w języku polskim w: T. Bór-Komorowski, Armia podziemna, Londyn 1951, s. 310.

K. F. Grau, Silesian Inferno: War Crimes of the Red Army on its march into Silesia, 1945: a collection of documents. Kolonia 1970.

Aleksander Sołżenicyn, Prussian Nights: a narrative Poem, tłum. J. Piwko, cyt. w: Norman Davies, Boże igrzysko (fragment zawierający rozdz. 19—23 tomu 2, z pominięciem części rozdz. 23, omawiającej okres rządów Gierka), tłum. A. Ponarska, J. Piwko, „Przedświt”, Warszawa 7,s. 48—49.

The Great Powers and the Polish Question, 1941—1945: A Documentary Study in Cold War Origins, wyd. A. Polonsky, Londyn 1976. Patrz także E. J. Rożek, Allied Wartime Diplomacy: A Pattern in Poland, Nowy Jork 1958.

Patrz Edward Raczyński, W sojuszniczym Londynie: dziennik ambasadora E… R… 1939—1945, Londyn 1960 (2 wyd., 1974).

S. Kot, Rozmowy z Kremlem, Londyn 1959, s. 125—128, 155—157.

Patrz P. Wandycz, Czechoslovak—Polish Confederation and the Great Powers, 1940—1943, Bloomington, Indiana, 1956; także L. L. Barrell, Poland and East European Union 1939—1945, „Polish Review”, III (1958), s. 87—127; E. Taborski, Polish—Czechoslovak Federation: the story of the first soviet veto, „Journal of Central European Affairs”, IX (1949—1950), s. 379—385.

Zob. przyp. 2, rozdz. I tomu II (przyp. tłum.).

Documents of Polish—Soviet Relations, 1939—1945, Instytut Sikorskiego, Londyn 1961, t. l, 2. Na temat znacznych rozbieżności w ocenach polityki Stalina patrz B. Kuśnierz, Stalin and the Poles: an indictment of the soviet leaders, Londyn 1949, oraz W. T. Kowalski, Walka dyplomatyczna o miejsce Polski w Europie, 1939—1945, Warszawa 1970.

W. Sworakowski, An error regarding East Galicia in Curzon ‘s Note to the Soviet Government, „Journal of Central European Affairs”, IV (1944), s. 3—26. Patrz także R. Yakemtchouk, La Ligne Curzon et la deuxième guerre mondiale, Paryż 1957.

W składzie polskiej delegacji znaleźli się także niekomuniści jak chociażby Stanisław Grabski czy Stanisław Mikołajczyk (przyp. red.).

Zob. przyp. 2, rozdz. I tomu II, s. 514 (przyp. tłum.).

Promethidion. Wiesław (w. 203—204), w: C. Norwid, Dzielą wszystkie, t. 3.: Poematy, Warszawa 1956, s. 459 (przyp. tłum.).