Sauter A. Op. cit. S. 164–166.
См. согласие с этим тезисом и в новой работе: Lackner Ch. Op. cit. S. 93–94.
О возможности существования и других каналов устной передачи сведений между обоими дворами см. также: Lindner M. Op. cit. S. 189–191. О нередких встречах Карла IV с Габсбургами в 1355–1357 гг. см.: Hergemöller B.-U. Der Abschluß der «Goldenen Bulle» zu Metz 1356/1357 // Studia Luxemburgensia. Festschr. Heinz Stoob zum 70. Geburtstag / hrsg. v. F. B. Fahlbusch u. P. Johanek. Warendorf, 1989. S. 137–142.
Их перечень см. в ст.: Hergemöller B.-U. Op. cit. S. 123–124. Anm. 1–2.
О почетном титуле имперского ловчего у герцога Каринтийского см.: Baum W. Op. cit. S. 73–74; Wolfinger L. Die Herrschaftsinszenierung… S. 431–432.
Wattenbach W. Op. cit. S. 98, 102.
Wolfinger L. Das Privilegium maius… S. 171; Idem. Die Herrschaftsinszenierung… S. 588, 616.
Столь же туманно, как и Морав, высказываются обычно и другие историки. Так, Линднер пишет, что в ходе соперничества между княжескими династиями Рудольф IV попытался «пробиться наверх с помощью фальшивки» («nach oben zu fälschen») ( Lindner M. Op. cit. S. 191).
«Qui Karolus tanquam serenissimus augustus et cesar excellentissimus, et gener eius Rudolfus filius Alberti tanquam rex Romanorum, cum reliquiis, omnes induti sacerdotalibus, sunt susscepti et refecti copiose» (Kalendarium Zwetlense // MGH SS. Bd. 9. Hannover, 1851. P. 689–698, здесь P. 693).
Из историков последнего столетия связь между рождением Елизаветы и появлением «Большой привилегии» подчеркнул, кажется, только Вольфингер: Wolfinger L. Das Privilegium maius… S. 150–151; Idem. Die Herrschaftsinszenierung… S. 623–635. Между тем еще Ваттенбах совершенно верно расставлял здесь акценты: Wattenbach W. Op. cit. S. 99.
«<���…> dicit tamen, quod dux Austrie procuraverit id, de quo alias dicebatur, sed tamen non obtinuerat nec sperabatur obtinere, quia electores non erant contenti <���…>» (RI. Bd. 8. S. 561–562. Nr. *302).
Ibid. Той же точки зрения некритично придерживались до сих пор и другие историки. См., например: Begrich U. Op. cit. S. 49–50; Baum W. Op. cit. S. 109–110.
Cronica di Matteo Villani a miglior lezione ridotta / comp. di F. Gh. Dragomanni. T. 2. Firenze, 1846. P. 172–173 (VIII, 98); 189 (IX, 4); 195 (IX, 8); 365 (X, 68).
«Carlo imperadore de’ Romani <���…> il detto duca fece e pronunziò re de’ Lombardi. Il duca, come giovane, e vago di crescere suo nome e signoria, accettò il titolo del reame <���…>» (Ibid. P. 172).
Предположение, что Рудольф IV стремился стать преемником Карла IV, так напрашивается, что сначала Бегрих, а за ней и Баум включили его в свои рассуждения о претензиях герцога на титул короля Ломбардии. Наследник французского короля получал титул дофина, наследник английского — титул герцога Уэльского. А вот в империи такого института не было, и Рудольф IV мог попытаться его ввести «по образцу западных монархий» ( Begrich U. Op. cit. S. 50; Baum W. Op. cit. S. 110). В том-то и дело, что в империи не требовалось вводить никакого нового института, потому что наследника вполне можно было провозгласить королем Римским, что Карл IV в конце концов и сделает в отношении своего сына. Титул же короля Ломбардии не имел к преемственности императорской власти никакого отношения.
RI. Bd. 8. S. 238. Nr. 2917.
«Porro Rudolf videns se heredem Austrie, utpote primogenitus inter fratres, ad cesarem versus Pragam suscipere regnum festinat; sed ibi propter pestilenciam <���…> moram cum socro suo facere non poterat, Wiennam regreditur <���…>» (Continuatio Zwetlensis IV… P. 687). Возможно, конечно, что автор здесь иронизирует, намекая всего лишь на то, что Рудольф IV решил не делиться властью с младшими братьями.
«Predicto eciam mense maii [1360] Karolus imperator et Ludewicus rex Ungarie et dux Rudolfus Austrie in villa dicta… [пропуск в тексте]. Et ibi dux predictus sua feoda a Karolo imperatore recepit, rege predicto concordiam inter eos reformante, que inter eos exorta fuit racione infeodationis ducatus Austrie» (Heinricus de Diessenhofen und andere Geschichtsquellen Deutschlands im späteren Mittelalter / hrsg. aus dem Nachlasse J. F. Böhmer’s v. A. Huber. Stuttgart, 1868. S. 117. (Fontes rerum Germanicarum; 4)). О прогабсбургской позиции хрониста Генриха фон Диссенхофена см.: Modestin G. Eine «coniuratio» gegen Kaiser Karl IV. und das Schweigen des Chronisten. Heinrich von Diessenhofen als Historiograph Herzog Rudolfs IV. von Österreich (1357–1361) // Studia Mediaevalia Bohemica. 2010. Vol. 2. Pars 1. P. 7–24.
Й. Пельтцер совершенно справедливо заметил, что Рудольф IV должен был сформулировать свои претензии в форме, приемлемой для императора и курфюрстов ( Peltzer J. Rudolf IV. — ein willkommener Kollege? Das Privilegium maius im Kontext der Vereindeutlichung (kur)fürstlichen Rangs // Privilegium maius. Autopsie, Kontext u. Karriere… S. 173).
Подробности как нарастания, так и спада конфронтации между тестем и зятем прослежены в ст.: Schlotheuber E. Das Privilegium maius… S. 146–162. Ср. также: Eadem. Die Rolle des Rechts in der Herrschaftsauffassung Kaiser Karls IV. // Die Goldene Bulle… Bd. 1. S. 141–168, здесь S. 148–155.
Подробнее см.: Dangl V. Der Erzherzog und sein Bischof. Bischof Gottfried von Passau und Herzog Rudolf IV. von Österreich im Kontext der österreichischen Freiheitsbriefe // Privilegium maius. Autopsie, Kontext u. Karriere… S. 105–144.
Читать дальше
Конец ознакомительного отрывка
Купить книгу