Радыё Свабода - Галасы Беларусі — 2020

„Рабы Эўразьвязу“

— Тут палова людзей ня ведаюць, што такое свабода, быць свабодным. Тыя ж палякі, літоўцы, яны рэальна свабодныя. Некаторыя тут кажуць: ой, літоўцы, яны рабы Эўразьвязу. Ды ніякія яны не рабы Эўразьвязу, яны жывуць рэальна круцей за нас. Нават гэтая маленькая краіна, як Горадзенская вобласьць, яна жыве лепш за нас. А чым мы горшыя за іх? Мы такія ж людзі, мы хочам гэтаксама жыць.

„Ня радасна“

— Неяк так ня радасна. У нас ужо даўно мы ня радуемся нічому, ні адзін адному. 26 гадоў... быццам палова жыцьця кудысьці сышла ў нікуды. Хочацца, каб у будучыні гэта ўсё было лепей, весялей. Каб мы зноў радаваліся.

„Усім запраўляюць людзі ў цывільным“

Дзяніс Урбановіч, лідэр „Маладога фронту“:

— 16 чэрвеня я выйшаў пасьля 15 сутак арышту на Акрэсьціна. Там у ЦІПе цяпер трымаюць актывістаў выбарчай кампаніі. Усім запраўляюць не міліцыянты, а невядомыя людзі ў цывільным.

Яны паводзяць сябе як гаспадары, і кожны іх загад міліцыянты кідаюцца выконваць, як падначаленыя. Мяркую, яны з КДБ ці зь якой іншай сілавой структуры, бо паводзяць сябе нахабна, іх усе баяцца. Яны зьдзекуюцца зь вязьняў, хамяць, пагражаюць. Ад іх былі такія выразы, якіх раней я ніколі ня чуў: „Ператворым цябе ў агурок“, „Ты сюды трапіў, каб пакутаваць“, „Павесім ці сам павесісься, і ніхто правяраць ня будзе“…

Гэта на іх загад у камэрах, дзе ёсьць палітычныя, падлогу заліваюць вадой з хлёркай. Я сам сядзеў у такой камэры, дзе вады было па шчыкалатку, а матрацы адабралі, каб вязьні не маглі адпачыць. Калі я папрасіў анучу, каб выцерці з падлогі ваду, ахоўнікі сказалі: „Здымай штаны і выцірай“.

Вада з хлёркай — гэта ня сродак дэзынфэкцыі, а зьдзек зь вязьняў. Усім іншым арыштантам у камэры кажуць, што гэта „праз палітычных“.

8 чэрвеня ў ЦІП быў зьмешчаны Павал Севярынец, а таксама іншыя актывісты, якіх затрымалі ў сувязі з выбарчай кампаніяй. Зь імі абыходзяцца асабліва жорстка. Ад аднаго сукамэрніка я пачуў, што Севярынца білі па нагах, адабралі Біблію і зьмясьцілі яго ў халодны карцэр. Калі яму давядзецца сядзець 75 сутак, не ўяўляю, як ён вытрымае. Я недзе праз 10 дзён у звычайнай камэры страціў арыентацыю — колькі сяджу, калі выходзіць. А там увогуле жахлівыя ўмовы. Ахоўнікі і людзі ў цывільным зьбівалі таксама актывіста „Эўрапейскай Беларусі“ Максіма Вінярскага, які абвясьціў галадоўку.

У дворыку я чуў голас Вольгі Мікалайчык. Зь ёй таксама вельмі жорстка абыходзяцца, не зважаюць, што жанчына.

Я быў сьведкам таго, як у ЦІПе прымалі жанчын у цішотках з надпісам „Краіна для жыцьця“. Там было шмат амонаўцаў з аўтаматамі. Шмат людзей у цывільным. Як прывезьлі тых жанчын, іх пачалі аглядаць. Асабістыя рэчы проста выкідалі на зямлю. Жанчыны абураліся, патрабавалі, каб іх аглядалі супрацоўніцы-жанчыны. Але на іх раўлі, як на быдла: „Стаяць! Да сьцяны! Морду павярні!“. Там быў проста жах.

Мяне асабіста некалькі разоў моцна зьбівалі, у тым ліку перад судом білі па галаве. Шмат начэй запар у маю камэру па некалькі разоў урываліся ахоўнікі. Мне наўмысна не давалі выспацца, каб вывесьці з нармальнага псыхалягічнага стану, справакаваць на агрэсіўныя дзеяньні.

Я ледзь трымаўся. Нават простая просьба вывесьці мяне на прагулку магла закончыцца зьбіцьцём у калідоры.

Цяпер адносна вязьняў ЦІП уведзеныя розныя абмежаваньні: ім забаронена чытаць, іх не выводзяць на прагулкі, некаторым не даюць перадач. Першую маю перадачу проста высыпалі на падлогу і зьнішчылі.

Гарачай вады няма, кажуць, нібыта нейкі рамонт. Шмат у якіх камэрах вошы — мне таксама давялося іх душыць на адзеньні.

Буду скардзіцца ў пракуратуру на зьбіцьцё, зьдзекі і невыносныя ўмовы ўтрыманьня. Нават мне, які ўжо бываў на сутках, цяперашні кашмар цяжка было перажыць. Косткі дагэтуль баляць.

Рэвалюцыя наадварот

5 чэрвеня ў Менску каля Дана-молу зьбіралі подпісы за Лукашэнку.

„Хоць нейкая глеба пад нагамі“

— Скажам так, што б ні адбылося, усё адно хай будзе хоць нейкая глеба пад нагамі ў маіх дзяцей. Я ня веру, што заўтра нешта памяняецца рэзка.

„Вы ня наша СМІ“

— Я зьяўляюся членам БРСМ. І калі сёньня сабраўся такі пікет, я актыўна вырашыла ў ім паўдзельнічаць, бо падтрымліваю палітыку нашага дзейнага прэзыдэнта, у тым ліку тое, як ён ставіцца да моладзі. Ня будзем асабліва камэнтаваць, бо лічым, што вы ня наша СМІ.

„Даказаў вельмі многае“