La Margarita - M. A. Bulgakov

– Kiu ankoraù? - mallogite demandis Pilato kaj tusxis la tempion per la mano.

– Levio Mateo , - volonte klarigis la arestito. - Li estis impostisto kaj unue mi renkontis lin en Betfage , sur la vojo, tie kie elstaras la angulo de figgxardeno. Ni konversaciis. Komence li traktis min malafable kaj ecx insultis min - nu, li opiniis ke li min insultas nomante min hundo, - la arestito ridetis, - mi vidas nenion malbonan en la besto, do nenion ofendan en la vorto…

La sekretario cxesis skribi kaj kasxe jxetis mirrigardon, cxi-foje ne al la arestito sed al la prokuratoro.

– … tamen aùskultante min li igxis pli milda, - daùrigis Jesxua, - fine li jxetis sian monon sur la vojon kaj diris, ke li iros kun mi vojagxi…

Pilato rikanis per unu vango, nudigante siajn flavajn dentojn, kaj turnis sian tutan trunkon al la sekretario:

– Ho, urbo Jersxalaim! Cxu estas absurdajxo kiun oni ne aùdus cxi tie? Impostisto, aùskultu do, impostisto jxetis monon sur la vojon!

Ne sciante, kiel reagi, la sekretario decidis speguli la Pilatan rikanon.

– Nu, li diris, ke de tiam la mono igxis al li abomena, - klarigis Jesxua la strangan agon de Levio Mateo, kaj aldonis: - De tiam li igxis mia kunvojagxanto.

Ankoraù nuddenta, la prokuratoro rigardis la arestiton, poste la sunon, nerezisteble levigxantan supren, super la rajdostatuoj de la hipodromo kusxanta malproksime dekstre, malpli alte ol la palaco. Kaptite de naùza turmento, li pensis, ke la plej simpla solvo estus forigi de la balkono cxi tiun strangan krimulacxon per nuraj tri vortoj: «Oni lin pendumu». Forigi ankaù la eskorton, foriri el la portiko en la internon de la palaco, ordoni ke oni kurtenu cxambron kaj alportu malvarman akvon, lasi sin fali sur liton, plorvocxe voki la hundon Banga’, plendi al gxi pri la hemikranio. La penso pri veneno loge trafulmis la kapon de la prokuratoro.

Li rigardis la homon per la malklaraj okuloj kaj dum kelka tempo silentis, penante rememori, kial antaù li, sub la senkompata Jersxalaima suno, staras arestito kun sia misforma pro batoj vizagxo, kaj kiujn pluajn senutilajn demandojn li ankoraù devas fari.

– Cxu Levio Mateo? - raùke demandis la malsanulo kaj fermis la okulojn.

– Jes, Levio Mateo, - atingis lin la akra, lin turmentanta vocxo.

– Tamen kion ci diris pri la Templo al la hom’amaso en la bazaro?

La vocxo de la respondanto sxajnis piki Pilaton en la tempion, gxi estis neesprimeble doloriga. Gxi estis diranta:

– Mi, hegemono, diris, ke falos la templo de la malnova kredo kaj kreigxos nova templo de la vero. Mi diris tiel, por ke oni pli facile komprenu.

– Kial do ci, vagulacxo, agitis la popolon en la bazaro parolante pri la vero kiun ci ne scias? Kio estas la vero?

Dirinte tion la prokuratoro pensis: «Ho, vi dioj! Mi demandas lin pri io malnecesa por la jugxo… Mia intelekto ne plu servas min…» Kaj refoje la kaliko kun malhela likvajxo aperis en lia mensa vido. «Venenon al mi, venenon!»

Denove li ekaùdis la vocxon:

– Antaù cxio la vero estas, ke doloras cia kapo, doloras tiom forte, ke ci malkuragxe pensas pri la morto. Ci apenaù povas al mi paroli, ecx rigardi min estas al ci malfacile. Nun mi estas cia nevola turmentanto, tio min cxagrenas. Ci ne povas ecx pensi pri io ajn kaj nur revas, ke venu cia hundo, sxajne la sola kara al ci estajxo. Sed ciaj turmentoj tuj finigxos, la kapo cxesos dolori.

La sekretario je duonfrazo cxesis skribi kaj mire ekgapis la arestiton.

Pilato levis sur tiun la martirajn okulojn kaj rimarkis, ke la suno jam estas altete super la hipodromo, ke gxia radio, penetrinte la kolonaron, rampis gxis la eluzitaj sandaloj de Jesxua, ke tiu forflankigxas por gxin eviti.

La prokuratoro ekstaris, premis la kapon per ambaù manoj, lia flaveta, razita vizagxo esprimis teruron. Sed tuj li gxin superregis kaj residigxis.

Dume la arestito daùrigis sian parolon, sed la sekretario ne plu skribis. Ansere strecxinte la kolon, li nur klopodis ne eligi ecx malplejan vorton.

– Jen, cxio finigxis, - parolis la arestito afable rigardante Pilaton, - mi tre gxojas pri tio. Mi konsilas al ci, hegemono, por iom da tempo forlasi la palacon kaj promeni en la cxirkaùajxo - nu ekzemple, en la gxardenoj sur la Oliv’arba Monto. La fulmotondro… - sin turninte la arestito rigardis la sunon, - venos poste, antaù la vespero. Promeno cin efikus tre bone, kaj mi volonte cin akompanus. En mian kapon venis kelkaj novaj pensoj, kiuj eble cin interesos, kaj mi kun plezuro komunikus al ci ilin, des pli ke ci sxajnas homo tre inteligenta.

La sekretario morte paligxis kaj lasis fali la pergamenrulon.

– Cia malfelicxo konsistas en tio, - nehaltigate parolis plu la ligito, - ke ci estas tro malkomunikema kaj tute perdis la fidon je la homoj. Konsentu ja, ke oni ne povas meti sian tutan sxaton en hundon. Cia vivo estas magra, hegemono. - La parolinto permesis al si rideton.

La sekretario nun pensis nur pri tio, cxu li kredu siajn orelojn. Devigite kredi, li penis imagi, en kiu fantazia formo manifestigxos la furiozo de la kolerema prokuratoro cxe tiu senprecedenca impertinentajxo de la arestito. Sed li ne povis tion imagi, kvankam li bone konis la prokuratoron.

Eksonis la strecxovundita, raùketa vocxo de la prokuratoro, latine diranta:

– Malligu liajn manojn.

Unu el la eskortanoj frapis per la lanco kontraù la planko, transdonis gxin al alia, aliris la arestiton kaj forigis la sxnuron. La sekretario reprenis la pergamenon kaj decidis dum kelka tempo nenion skribi kaj nenion miri.

– Konfesu, - mallaùte demandis Pilato en la greka, - ci estas granda kuracisto, cxu?

– Ne, prokuratoro, mi ne estas kuracisto, - respondis la arestito, delice frotante la sxvelintan, malhele rugxan manon, sulkigitan per la sxnuro.

Klininte la kapon, Pilato boris la arestiton per fiksa rigardo. Ne plu nebula, gxi reakiris siajn kutimajn spritobrilojn.

– Mi ne demandis cin, - diris Pilato, - cxu ci ankaù scias latine?

– Jes, - respondis la arestito.

La flavetaj vangoj de Pilato iom rugxigxis kaj li demandis latine:

– Kiel ci divenis, ke mi volis voki mian hundon?

– Tio estas tre simpla, - latine respondis la arestito, - ci movis cian manon en la aero, - la parolanto ripetis la geston de la prokuratoro, - kvazaù ci volis gxin karesi kaj ciaj lipoj…

– Jes, - diris Pilato.

Post paùzo li demandis greke:

– Do, ci estas kuracisto, cxu?

– Ne, ne, - energie kontraùdiris la arestito, - kredu al mi, mi ne estas kuracisto.

– Nu bone, se ci volas kasxi tion, kasxu gxin. La aferon gxi ne koncernas. Do, cxu ci asertas, ke ci neniun instigis detrui… aù forbruligi aù alimaniere difekti la Templon?

– Mi neniun instigis al tiaj agoj, hegemono, mi ripetas. Ja mi ne similas malsagxulon, cxu?

– Ho certe, ci ne similas malsagxulon, - mallaùte respondis la prokuratoro kaj timinde rikanis. - Do jxuru ke tio ne okazis.

– Je kio ci volas ke mi jxuru? - plivigligxis la malligito.

– Nu, ekzemple je cia vivo, - respondis la prokuratoro, - nun estas la gxusta tempo jxuri je gxi, cxar sciu, gxi pendas je hareto!

– Cxu ci opinias, ke gxin pendigis ci, hegemono? - demandis la arestito. - Se jes, ci ege eraras.

Pilato ektremis kaj diris tra la kunpremitaj dentoj:

– Mi povas distrancxi tiun hareton.

– Ankaù pri tio ci eraras, - kontraùdiris la arestito kun serena rideto, per la mano sin sxirmante kontraù la suno. - Ja konsentu, ke sendube, distrancxi gxin povas nur la pendiginto, cxu?

– Nu bone, - ridetis Pilato, - mi ne plu dubas, ke la nenifaremaj Jersxalaimaj gapuloj senforlase cin sekvis. Mi ne scias, kiu pendigis cian langon, sed gxi estas bone pendigita . Interalie, cxu tio estas vera, ke ci envenis Jersxalaimon tra la Pordego de Suzo , rajdante azenon kaj akompanate de popolacxo kiu salutis cin per krioj kvazaù profeton?