La Margarita - M. A. Bulgakov

En blanka mantelo kun sangrugxa subsxtofo, frumatene je l’ dek kvara tago de la printempa monato Nisan’, Poncio Pilato , la prokuratoro de Judujo, kavaleriane trenante la plandumojn, eliris en la portikon inter la du aloj de la palaco de Herodo la Granda.

Pli ol ion ajn en la mondo la prokuratoro abomenis la odoron de roza oleo, kaj nun cxio aùguris malbonan tagon, cxar gxi persekutis lin ekde la matenigxo. Sxajnis al li, ke la cipresoj kaj palmoj en la gxardeno versxas la rozan odoron, ke malbeninda roza flueto miksigxas al la leda kaj sxvita odoro de lia eskorto. Amara fumeto penetris la portikon de trans la supra gxardenteraso, de pavilonoj en la posto de la palaco, kie, veninte al Jersxalaim kun la prokuratoro, kvartiris la Unua kohorto de la XII Fulma legio ; kaj al la fumeto, indikanta ke la centuriaj kuiristoj komencis prepari la tagmangxon, miksigxis la sama grasa roz’odoro. Ho, dioj, dioj, pro kio vi min punas?

«Nu jes, sendube! Tio estas gxi, gxi denove, la nevenkebla, terura hemikranio, malsano cxe kiu doloras duono de la kapo. Kontraù gxi ne ekzistas rimedo, malestas kuraco. Mi provu ne movi la kapon.»

Braksegxo jam estis pretigita sur la mozaika planko cxe la fontano. Sen rigardi iun ajn, la prokuratoro sidigxis sur gxin kaj etendis la manon flanken.

La sekretario respekte metis en la manon pecon de pergameno. Ne sukcesinte superregi doloran grimacon, la prokuratoro jxetis oblikvan rigardon sur la skribajxon kaj pene diris:

– Jugxato el Galileo, cxu? Cxu la tetrarhxo ekzamenis la aferon?

– Jes, prokuratoro, - respondis la sekretario.

– Do kio?

– Li rifuzis konkludi pri la afero kaj la mortoverdikton de la Sinedrio sendis al vi por konfirmo.

La vango de la prokuratoro tremetis kaj li nelaùte diris:

– Oni venigu la akuzaton.

Du legianoj tuj alkondukis de la gxardenteraso sur la balkonon en la portiko viron versxajne dudek sep jarojn agxan kaj lasis lin stari antaù la segxo de la prokuratoro. La homo surhavis malnovan kaj dissxiritan, hele bluan hxitonacxon; lian kapon kovris blanka tuko, fiksita per rimeneto transanta la frunton. Liaj manoj estis sxnurligitaj malantaù la dorso. Sub la maldekstra okulo li havis grandan bluajxon, cxe la busx’angulo batvundon kun koaguligxinta sango. La alkondukito rigardis la prokuratoron kun maltrankvila scivolo.

Tiu paùzis, poste demandis lin en la aramea lingvo:

– Do, ci instigis la popolon ruinigi la Jersxalaiman Templon , cxu? - Dirante tion la prokuratoro sidis kvazaù sxtona, nur liaj lipoj apenaù movigxis. Li estis kvazaù sxtona pro la timo svingeti la kapon ardantan per infera doloro.

La viro kun la ligitaj manoj iom movigxis antaùen kaj ekparolis:

– Bona homo! Kredu al mi…

Plu senmova, la prokuratoro tuj lin interrompis sen plilaùtigi la vocxon:

– Cxu min ci nomas bona homo? Ci eraras, cxiu en Jersxalaim murmuras pri mi, ke mi estas kruela monstro - kaj tio estas perfekte gxusta. - Same senesprime li aldonis: - Centuriestron Ratobucxulo cxi tien.

Sxajnis al cxiuj, ke sur la balkono malheligxis, kiam la estro de la speciala centurio Marko, alnome Ratobucxulo, aperis antaù la prokuratoro.

La centuriestro je tuta kapo superis la plej altan soldaton de la legio, kaj havis tiom largxajn sxultrojn, ke li tute sxirmis la ankoraù malaltan sunon.

La prokuratoro lin alparolis latine:

– La krimulo min titolas per bona homo. Por unu minuto prenu lin for kaj klarigu al li, kiel oni al mi parolu. Sed sen kripligo.

Kaj cxiuj krom la senmova prokuratoro sekvis per la rigardo Markon Ratobucxulon, kiu mansvingis al la arestito, ke tiu iru post li.

Ratobucxulon oni cxiam sekvis per la rigardo, kie ajn li aperis, pro lia staturo, kaj kiuj vidis lin unuafoje - ankaù pro lia misforma vizagxo: gxermana klabo iam rompis lian nazon.

La pezaj botoj de Marko forklakis kontraù la mozaiko, la ligito senbrue lin sekvis, plena silento estigxis en la kolonaro. Turtoj kveris sur la gxardenteraso kaj en la fontano la akvo lirlis sian kaprican, agrablan kanton.

La prokuratoro volus ekstari, meti la tempion sub la akvostrion kaj tiel resti senmova. Sed li sciis, ke ankaù tio ne mildigas la doloron.

Elkondukinte la jugxaton en la gxardenon, Marko Ratobucxulo prenis vipon el la manoj de legiano, staranta antaù la piedestalo de bronza statuo, gxin svingetis kaj frapis la ligiton sur la sxultrojn. La movo estis facila kaj senpena, sed la homo tuj falis teren kvazaù subhakite, misglutis la aeron, lia vizagxo igxis griza kaj la okuloj sensencigxis. Same facile, kvazaù malplenan sakon, Marko levis la falinton superteren, lin surpiedigis kaj diris naze, malbone prononcante la arameajn vortojn:

– La Romian prokuratoron alparoli per - hegemono . Aliajn vortojn ne diri. Kviete stari. Cxu ci komprenis min aù frapi cin?

La arestito sxanceligxis, sed sin superregis, la rugxo reaperis sur lia vizagxo, li retrovis la spiron kaj raùke diris:

– Mi komprenis cin. Ne frapu min.

Post unu momento li staris antaù la prokuratoro.

Malsanule fremdigite eksonis ties vocxo:

– La nomo?

– Cxu la mia? - haste redemandis la arestito. La tuta lia aspekto atestis pri la klopodo respondi gxuste, ne plu kolerigi.

La prokuratoro nelaùte diris:

– La mian mi scias. Ne sxajnigu cin pli stulta ol ci estas. La cia.

– Jesxua , - rapidis respondi la arestito.

– Alnomo?

– Ha-Nocri .

– De kie ci devenas?

– De la urbo Gamala , - la ligito montris per la kapo, ke ie for, malproksime, dekstre de li, estas la urbo Gamala.

– De kiu gento?

– Mi ne scias precize, - vigle respondis la arestito, - mi ne memoras miajn gepatrojn. Oni diris al mi, ke mia patro estis siriano…

– Kie estas cia hejmo?

– Mi ne havas fiksan logxejon, - konfuzite respondis la ligito, - mi vojagxas de urbo al urbo.

– Tion eblas esprimi pli koncize, per unu vorto: vagabondo, - diris la prokuratoro. - Cxu ci havas parencojn?

– Neniun, mi estas sola en la mondo.

– Cxu ci scipovas legi?

– Jes.

– Cxu ci scias iun lingvon, krom la aramean?

– Jes. La grekan.

La sxvelinta palpebro levigxis, la okulo, nebula pro doloro, sin fiksis sur la arestiton. La alia okulo restis fermita.

Pilato ekparolis greke:

– Do, cxu ci volis ruinigi la Templon kaj instigis al tio la popolon?

La arestito denove vigligxis, liaj okuloj cxesis esprimi timon kaj li respondis en la greka:

– Mi, bo… - cxi tiam teruro trafulmis liajn okulojn pro la preskaùa misparolo, - mi, hegemono, neniam intencis ruinigi la Templon kaj neniun instigis al tiu sensenca ago.

Miro aperis sur la vizagxo de la sekretario, kiu kurbigxante super la malalta tablo protokolis la depozicion. Li levis la kapon, sed tuj ree gxin klinis al la pergameno.

– Multego da homoj alfluas la urbon antaù la festo. Inter ili estas magoj, aùguristoj, astrologoj kaj murdistoj, - senesprime parolis la prokuratoro, - estas ankaù mensoguloj. Ekzemple, ci estas mensogulo. Estas ja klare skribite: instigis ruinigi la Templon. Tiel atestas la homoj.

– Tiuj bonaj homoj, - la arestito haltis kaj haste aldoninte: - hegemono, - daùrigis: - estas neinstruitaj, ili konfuzis cxion kion mi diris. Mi ecx komencas timi, ke tiu miskompreno daùros tre longan tempon. Kaj cxio cxi cxar li malgxuste skribas miajn parolojn.

Estigxis silento. Nun ambaù malsanulaj okuloj peze rigardis la arestiton.

– La lastan fojon mi cin admonas: cxesu sxajnigi cin frenezulo, ci krimulacxo, - milde kaj senesprime diris Pilato, - pri ci estas skribite nemulte, sed tio suficxas por cin pendumi.

– Tamen jes, jes ja, hegemono, - diris la arestito tute strecxigxinte pro la strebo kredigi, - sekvas, sekvadas min iu kun kapra pergameno, kaj sencxese skribas. Nu, foje mi jxetis rigardon en lian pergamenon - tio estis terura! Absolute nenion el la skribita mi iam diris. Mi lin petegis: pro Dio, bruligu cian pergamenon! Sed li forsxiris gxin el miaj manoj kaj forkuris.