– Сезгә нәрсә кирәк?.. – дип каршы алды аны Гази. Тавышы катгый, кырыс иде.
– Сезнең янга… Үтенәм сездән… Әйдәгез!
– Кая?
– Операционныйга. Анда…
Гази Дисәне кырт кисте:
– Ю-юк!.. Беркая да бармыйм. Ишетәсезме, беркая да бармыйм. Минем кирәгем юк анда…
– Юк, кирәк…
– Кирәк булсам, алай итмәсләр иде. Юк! Юк… Калдырыгыз мине. Беркая да бармыйм мин…
– Юк, барасыз!
– Бармыйм! Ишетмәдегезмени… Мин бит хәтәр кеше… Гомумән, сезнең арада эшләргә дә, яшәргә дә хаклы кеше түгел икәнмен…
– Җитте! – Дисәнең тавышы да көчәя барды. – Мине хәзергә сезнең кем булуыгыз кызыксындырмый. Хәзер сүз кешене үлемнән алып калу турында бара.
– Ләкин бит анда Мәскәү кадәр Мәскәүдән килгән комиссия члены. Андый кешене миңа ышанып тапшырырга ярый димени?!
– Җитте! Ул турыда соңыннан… Хәзергә врач икәнлегегезне онытмагыз. Операцияне мин ясыйм. Миңа сезнең янымда булуыгыз гына кирәк. Аңлыйсызмы шуны, сез кирәк…
– Әмма минем үз хәлем хәл…
Дисәнең моңа да җавабы әзер.
– Башка берәү хәл эчендә ятканда, врачның үз хәле турында уйларга хакы юк.
Гази буйсынды. Дисә ясаган уколдан соң, утырган креслосыннан көч-хәл белән күтәрелеп, операция бүлегенә керергә әзерләнә башлады. Шәфкать туташларының да тыз-быз йөрүләре бетте.
Операцияне Дисә ясады. Тынлыкны бары тик инструментларның сирәк-сирәк чыңлап куюлары һәм хирургның кыска боерыклары гына боза иде:
– Тампон… пинцет… зажим… ланцет…
Операция вакытында Гази үзен йокыга талган кеше сыманрак хис җитте. Әлеге сүзләрне дә Дисә түгел, гүя ул үзе әйтте кебек. Гази хәтта авыз-борынын марля-битлек белән томалаган Булат Хәниповичның кереп күзәтеп торуын да тоймады…
Шундыйрак уйларга бирелеп, кайтып җиткәнен сизми дә калды Гази. Капка төбенә үк килеп туктаган машинадан Өлфәт ярдәме белән генә төште ул.
– Кая, Гази абый, өегезгә үк кертеп куйыймчы үзегезне…
– Рәхмәт, Өлфәт, борчылма, – диде Гази, авып китүдән курыккандай, һаман да әле машинаның ачык ишегеннән кулын алмыйча. – Чак кына һавада буласым килә…
– Ярар, алайса.
– Бар. Хәерле юл сиңа. Рәхмәт…
Машина китеп барды. Башта аның тәмәке төпчеге сыман кызгылт утлары юкка чыкты, бераздан гөрелтесе дә ишетелмәс булды.
Гази, шыксыз караңгылык бөркеп торган өйнең капкасына таба атламакчы иде дә, нәрсәгәдер сөрлегеп китте. Сизде, аяклары буйсынмый аңа. Ул тизрәк беренче очраган тирәккә килеп сөялде. «Уф, йөрәгем!.. Туктый, ахры…» дигән уй миен көйдереп үтте.
Бу минутта Газиның зиһене таркау, фикерләре буталчык иде. Миңгерәүләнеп, акылы зәгыйфьләнеп киткән сыманрак хис итте. Күзенә ак-кара күренмәс, колагына шау-аваз ишетелмәс бер хәлдә иде.
Гази, судан чыгарып ташланган балык кебек, авызларын ачып, иркенләбрәк, күкрәк тутырып сулыш алырга тырышып карады. Тик булдыра алмады. Кинәт кенә күз аллары караңгыланды. «Ю-юк… Булмый… Бетүем, ахры… Аңны гына югалтмаска иде…»
Гази, егылып китмәс өчен, карт тирәкне кочаклады. Бераз хәл алгач, агачка арты белән борылып басты да, өскә таба каерылып, тупыл кәүсәсенә сөялде. Бик нечкә иләк аша уздырылганга охшап, вак кына яңгыр сибәли. Агачның тубырланган кабыгы буйлап агып төшкән яңгыр суы Газиның уттай кызган башын рәхәт салкынайтып тора. Яңгыр суы, яка эчләренә үтеп кереп, муен тамырларын, җилкә чокырларын юешли…
Бераз хәл җыеп, хәрәкәтләнер хәлгә килү белән, Гази капка төбендә торган эскәмиягә таба юнәлде. Авыр, катлаулы операцияләрдән соң шушы эскәмиягә утырып хәл алырга, көзнең чалт аяз көннәрендә шаулап яфрак коелуын тыңларга ярата иде Гази. Тирә-якны шомлы гөрелте белән тутырып, карт агачлар шаулаша. Ай-һай ямьсез, ай-һай шыксыз булып калган тирә-як. Бакчалар артындагы елга аръягында, бөтен дөньяны каплаган кара болытларны айкап, утлы канатлары белән аҗаган кагынып алды кебек. Шул утлы канатлар очы үзләренең салкын балкышы белән Газиның да яралы йөрәген өтәләп үтте сыман. Яратмый Гази аҗаганны. Күңелгә шом өстәүче бу шыксыз балкышның уйнаклап талпынуы аңа күптән үлгән кешенең өрәген күргән сыман тәэсир итә.
Әмма Гази белә: аҗаган түгел бу. Кама буендагы нефть скважиналарының берәрсе янында факел янадыр. Йә булмаса, затондагы суднолар ремонтлау мастерскоенда электросварка эшлидер…
Йөрәге сыкравына тәкать тота алмый Гази. Тирән җәрәхәтенә агу салынган кеше сыман хис итә ул үзен. Дөм караңгы тоташ төн кебек ябырылган авыр уйларыннан арынырга теләп карады. Моның өчен аңа берәр якты хатирәне, берәр шатлыклы вакыйганы күз алдына китерергә кирәк иде…
Читать дальше