Хәсән Туфан - Каеннар сары иде

Космополит алар, асылда,
Ә яшиләр Совет илендә,
Кликушалар наказын үтәп,
Кыйбласызлык туглап шигырьдә.

Модернизм кустарьларының
Алласы да, ватаны да күп…
Бизә белик без дә шулардан,
Анна апаң Ахматова күк.

Нигә безгә Анна ападан һәм
Пушкиннан үрнәк алмаска?!
Традиция ватанчысы без,
«Антимир» юк безнең Запаста.

Юк, үгет тә, бүтән дә түгел,
Тик үз итеп әйтү бу сиңа:
Битникларга муза булганчы,
Асрау булу яхшы Пушкинга!..

«Менә гөмбәз, – ди ул, –
Нинди гүзәл,
Нәкъ кояш күк балкылдап тора!
Тик бер генә тонна алтын китте
Тутыкларын ялтыратырга.

Пароходтан, алтмыш чакрымлаптан
Күргәнсездер, бәлки, иптәшләр,
Кояш кебек булып балкып тора
Менә шушы алтын гөмбәзләр».

Элеккеге империябезнең
Типик кызы бугай безнең гид:
Әстерханның борынгысын мактый:
«Сезнең Казан шундый түгел», – дип.

Гид кызыйга
Бу хәл турында без
Әйтмәсәк тә берни әлегә,
Тик… Себердә алтын казып үлгән
Декабристлар калка хәтердә…

Ташлар…
Халык каны тамган таплар
Юылган да инде аларда,
Ояла күк һәрбер амбразура
Ил күзенә туры карарга,
Ояла.

Исеңдәдер бунтарь халыкларың,
Люмпеннарың синең, Әстерхан?..
Шул ташларга ышыкланып, тиран
Азмы аткан, азмы астырган!

«Вак халык юк, – дисең дә бит, кызый, –
Бар да инде тигез», – дисең дә,
Һәрбер вакның – Рәсәй төрмәсендә
Кимсетелгән көне исендә.

Кайберәүләр «күчмә халык ул» дип
Бутаса да синең тарихны,
Җир эшендә синең, Туган илем,
Меңәр еллык стаж бар инде.

Җир астында күмелеп ята әле
Азмы гасыры синең стажның.
Юк, кыргыйлар түгел,
Йә эллиннар,
Йә хеттлардыр 9 9 Хеттлар – Кече Азиядә яшәүче халык. синең остазың.

Сорады Себер нараты:
– Исемкәй ничек синең?
– Гибрид тә, Гыйфрит тә түгел,
Тимерхан минем исем.

Сискәнеп куйды нараткай…
Киңәшә, чамалаша:
– И малай, безнең заманда
Бу исем «янар» ласа!

– Кайгырма, нарат, – мин әйтәм, –
Бу исем – хәйран исем:
Ханымны төшерсәләр дә,
Тимерем кала минем…

Сорады Карел каены:
– Кайларда туган ягың? –
Илкәем кайда икәнне
Беләсе килә аның…

– Кайларда булса да минем
Дөньяга килгән җирем,
Туган тел инде, каенкай,
Туган тел – минем Илем…

Сорамый Ялта чинары,
Сорамый… Димәк, белә.
Эндәшә миңа бары ул,
Үз итеп, ипләп кенә:

– Яшисең җирдә, димәк, син
Нәкъ чегән иптәш сыман…
– Нишлим соң, язмыш шулай, – дип,
Тик кенә тыңлап торам…

Ә миләш, Валдай миләше,
Бер гибрид, метис миләш:
«Минемчә яшә, Тимер!» дип,
Бирмәкче миңа киңәш…

…Кайларда булса да минем
Дөньяга килгән җирем,
И газиз нәфис туган тел,
Син минем Туган илем.

Денем син, бәгърем, туган тел,
Күрәсең, шуңа күрә
Башымны идерсәләр дә,
Йөрәгем аягүрә лә,
Йөрәгем аягүрә.

И телем, сансыз гасырны
Исән-сау кичкән телем!
Сыкраулар теле түгел син,
Күкрәүләр теле бүген.

И безнең батыр телебез,
И безнең гәүһәр мирас!
Күпләрне күргән башыңны
Инде син күтәр бераз.

Тарихым истәлеге син,
Болгарым истәлеге,
Гасырлар аша үтелгән
Юлларым истәлеге.

Чишмәләр исән чагында,
Иделләр кибәмени?
Гасырлар күммәде сине,
Дәверләр күмәмени?

Иңгә-иң безнең теләкләр,
Кулга-кул уйларыбыз,
Якты язмышларга таба
Барасы юлларыбыз.

Син минем тере тарихым,
Син минем киләчәгем,
Тик синдә, газиз туган тел,
Бәхеткә җитәчәгем.

И телем, синдә нәфислек
Чишмәсе кибәрмени?
Гасырлар сиңа тимәде,
Дәверләр тиярмени?

Йөрмә син шушы аланда,
Усаклар гашыйк сиңа.
Алмагач та… шулай икән,
Ни кала инде миңа?!