Хәсән Туфан - Каеннар сары иде

Матур сәнгать өлкәсендә дә
Тулып ята шундый хаталар:
Калфакка һәм чиккән башмакка
Артисткалар ябышып яталар.

Сәхнәләрдән күреп кайта да
Башмак сорый безнең бикәчләр.
Башмак киеп, коммунизмга
Барып буламыни, иптәшләр?

Ә ни өчен безнең шагыйрьләр
Кара күзне күбрәк мактыйлар?
Татар, имеш, блондинка түгел,
Сизәсезме, кая атлыйлар!

Марсларга китәр заманда
Милли форма исән кала бит?
Менә бит ул уяу булмасаң,
Кайда илтә милли колорит.

Ләкин Казан татаркалары
Күпме генә тозак кормасын,
Мактап язып газет-журналда
Татар ашын, татар формасын,

«Милли форма» дигән пүчтәкне
Ничек кенә миңа сузмасын,
Шулай итеп, минем күңелгә
Ничек кенә һөҗүм кылмасын,

Күпме генә колорит белән
Маташмасын мине сыйларга,–
Мин карт чыпчык! – Һичбер татарка
Аздыралмас мине, иншалла!..

Менә шундый кеше ул Хөлли,
Әйбәт бәндә үзе, асылда,
Тик «уяулык» өянәгедәй
Әллә нинди ягы бар шунда.

Шулай инде: аттан ала да
Һәм кола да, әйтик, туа ич.
Калорияне колорит белән
Бутый безнең Хөлли товарищ.

Безнең яклар Зифага да,
Сылуга да бай иде,
Карлыгачтай кодачалар,
Тумачалар бар иде.

Кашлар кыйгач! Йөзләр көләч! –
Кояштыр бу диярлек,
Аяк баскан эзләренә
Алсу гөлләр сибәрлек.

Эшчән алар – «Алтын кул» дип
Кушаматлар бирерлек.
Җитез алар – Мәскәүләрдә
Декадада биерлек.

Кайгы килсә, илереп-тилереп,
Халык исемен сатмыйлар,
Тешне кысып, яшьне йотып,
Илдән әдәп саклыйлар.

Кодача да түгел, гаҗәп,
Тумача да түгел дә,
Яран кебек, тамыр җәеп
Чәчәк ата күңелдә,
Туганнан да туганрак
Якын булып гомергә.

…Ул чактагы заманалар
Фаҗигагә бай иде:
Убылганнар, җуелганнар,
Куылганнар бар иде;

Аерылдылар, каерылдылар
Сугыш давылларында,
Берсе – илдән әллә кайда,
Берсе – Идел ярында

Ялгыз калды. Интексә дә,
Иле исмен сатмады,
Яшен йотып, тешен кысып,
Йөрәгендә саклады.

Кайсын алма, шунысы көләч,
«Кояшмы бу?!» диярлек,
Үзенә түгел, эзләренә
Башларыңны иярлек.

Хатларында таныла иде,
Исән-саулык язса да:
Вәгъдәсенә туры яши,
Башларга таш яуса да…

Күргән-белгән сөйли һаман:
«Көтте, мескен, бизмәде,
Гомерләре өзелгәнче,
Өметләрен өзмәде.

Тулысынча бирде илгә
Көнен, төнен – барын да.
Донор булып, канын бирде
Һәм… ахырда җанын да».

Татар хатын-кызларының
Раслагансың, гүзәлем,
Янып, көлгә калса калыр, –
Авырлыкка түзгәнен…

Ишетә алса әйтер идек:
«Үзеңне дә сөяргә
Кирәк иде…» Соңга калдык
Менә шулай дияргә:

«Алларым син, гөлем син, –
Сөеклем син, тиңем син! –
Башларыма таш яуса да,
Ташлар ярым түгел син».

И сез, безнең сеңелкәйләр,
Кашларыгыз кыйгачлар,
Илнең гомер юлларына
Нур сибүче кояшлар,

Менә шулай сөя сезнең
Йөздән туксан җидегез!
Әй егетләр, шундыйларның
Кадерләрен белегез.

Яндырдың син, сөю… Ләкин, рәхмәт,
Ваклыкларны азмы яндырдың!
Яндырдың да хиснең хәерсезен,
Кадерлесен исән калдырдың.
Аралап, син шулай мәхәббәтең
Бөеклеген исән калдырдың.

Рәхмәт сиңа, безне җайсызлыктан,
Ямьсезлектән йолган мәхәббәт.
Рәхмәт сиңа, җанны ваклыклардан
Аралаган өчен, мең рәхмәт!

…Үлемнәр камерасының
Бер милке идең, йөрәк…
Мәхәббәт әллә мәматтан 2 2 Мәмат – үлем.
Көчлерәк, кодрәтлерәк?!

Һәлакәт каршында бит син
Нык идең, башсыз идең:
Мәхәббәт алдында инде
Сыгылдың?
Башны идең?

Сөю шул – безнең гакылдан
Серлерәк, кодрәтлерәк.
Сихер ул – сөю,
Шигырь ул!
Карышма, буйсын, йөрәк!..

Башландың син, роман, башландың.
Ахырың – белмим; читен баш ягың!
Петрарка сонеты түгел дә бу…
Ташласам да, гүрдә ташлармын.