Яніна Пінчук - Горад мрой (зборнік)

– Глядзі, гэта часам не твой нагваль? [1] Нагваль – у міфалогіі індзейцаў Цэнтральнай Амерыкі дух-ахоўнік, двайнік у іпастасі жывёлы (гэта мог быць ягуар, каёт, арол, квезаль і г. д.). Таксама нагвалем мог звацца чалавек, які практыкуе магію (вядзьмак-шаман) і здольны пераўвасабляцца ў татэмную жывёлу. У перакладзе слова “нагуаль” азначае “быць схаваным, утоеным”.

– Дзе?

– Вунь пад тым сталом!

– О Божа, ды што яна тут робіць?

З напаўпразрыстай цемры паміж фатэлем і столікам свяціліся крыштальныя каціныя вочы. Дзе-небудзь у піцэрыі пад адкрытым небам жывёла глядзелася б натуральна. Але толькі не ў кавярні, дзе нават пажывіцца няма чым.

– Чаму, ёсць жа вяршкі, – не пагадзілася Арына.

Я нахілілася і пачала адчайна «кіскаць», намагаючыся прыцягнуць увагу жывёлінкі, – і, пажадана, незаўважна для астатніх. Але яна, як цягнік-падманка на станцыі Інстытут Культуры, уцягнулася назад у свой тунэль. І, натуральна, знікла.

– Ну, Франкіта, каб на яе халера! Яна толькі ў цемры да мяне прыходзіць, а каб на вуліцы ці недзе ў горадзе – робіць выгляд, быццам мы незнаёмыя!

Я абурана паціснула плячыма, чым зноў выклікала Арыніну ўсмешку.

Наогул, маю абаронцу звалі Савітры Шакці: вугальна-чорная, з вялізнымі зіхатлівымі вачыма, далікатнымі вусамі і па-змяінаму доўгім гнуткім целам. Я лічыла за лепшае клікаць яе іспанскім імем, якое гучала не менш вычварна, але больш звыкла для еўрапейскага вуха: Франсіска Дамінга дэль Соль. Франкітай яна стала цалкам натуральна і непрыкметна, хоць і гэтае імя было… скажам так, своеасаблівым.

Але ж яе ўпершыню заўважыла Арына. Яна прыйшла да мяне ў госці і сказала: «Такое пачуццё, што ў цябе жыве котка. Рэальна. Здаецца, што яна тут недзе лазіць, а я зараз наступлю на кавалак сухога корму…». Тады ў мяне з’явілася здагадка, хто хадзіў па маім ложку на мяжы паміж сном і явай – і потым уздыхнула з палёгкай, зразумеўшы, што гэты «хтосьці» не вораг.

Не, яна была мілая і чароўная – мая Франкіта, калі ж ты ўвасобішся, калі я нарэшце буду жыць ва ўласнай кватэры? Так, бо толькі тады я змагу правесці рукою па ўсёй тваёй шаўковай спінцы, ласкава паціснуць тваю зграбную лапку… І я ўпэўненая, што ты такая і будзеш: маўклівая і чорная як смоль.

Вершаў мне так і не прачыталі. З-за далікатнасці (трохі баязлівай) я вырашыла не настойваць або паўтарыць просьбу крыху пазней. Затое мне падсунулі плэер. На экране высвяцілася: «Партугальская».

– Песня проста цудоўная…

– Угу, – кіўнула Арына, дапытліва слізгануўшы позіркам па маім застылым, задумлівым твары.

– Я хачу не ў Партугалію, я хачу ў Монтсэрат і Даліну Палеглых! – зноў заныла і залямантавала я. Яна не адрэагавала: занадта звыклася.

– Так, я з глузду з’ехала, – голас, хутчэй, летуценны, а не засмучаны. – Я спрабую перайменаваць станцыі метро, хаджу тут, як чужынец, над río [2] Рака (ісп.) красуецца Arrabal de Trinidad… [3] Траецкае прадмесце (ісп.)

Тата ўжо гаворыць на мяне, што я «чалавек чужой культуры», з-за таго, што я не чытаю нашых, постсавецкіх кніг. А ўсё ён, мярзотнік, гэта ўсё ён вінаваты!

«Рашуча заявіла яна», – прамовіла Арына пра сябе – і мысленна запісала.

Нам прынеслі каву і дэсерты. Ірландская з чарнічным тварожнікам мне, капучына з яблычным штрудзелем – ёй. Яшчэ тры хвіліны мы маўчалі: святадзейнічалі маленькімі срэбнымі відэльчыкамі і атрымлівалі асалоду ад духмянага, да ачмурэння смачнага напою.

– Як там маецца генерал?

– Нармалёва.

Арына заспакоена кіўнула. Калі з ім усё ў парадку, то і са мной – адпаведна. Задаволена варкачу, сціскаючы ў руках чарговую кніжку, здабытую ў «замежных калег» самым што ні ёсць астапа-бэндэраўскім шляхам, загадкава і шчасліва ўсміхаюся, штосьці задумваю – не нясуся дзяжурыць каля яго ложка ў шпіталі, не адчуваю, як з сэрца майго кроў сочыцца па кроплі…

– Сёння ён быў сумны, пра штосьці трывожыўся, – уздыхаю.

– Можа, проста засумаваў па табе. Ну вось ці часта ты пра яго думала апошнім часам?

З сорамам прызнаюся:

– Не.

Я была занятая праблемамі творчасці і самакапання. Колеры на маіх карцінах былі не тыя, лініі, радкі, праца, характар, усё было не тое – бадай, гэта лета зойме першае месца па колькасці пралітых слёз і віна, па колькасці засмучэння, сораму, самазнявагі, разладу, хрыплага істэрычнага румзання ў адзіноце – але потым я нязменна буду ўспамінаць гэта лета як вельмі «творчае» і «рамантычнае». Вось ідыёцтва.