Зоя Доля - Акно ў замежжа (зборнік)

Вера з непадробным здзіўленнем сапраўднай гараджанкі, якая бачыла вёску выключна па тэлевізары, утаропілася на Ліду. Яна нічога не ведала пра вясковых жыхароў, пра іх жаданні, памкненні і цяжкасці. Тое, што яна чула ад Ліды, было для яе адкрыццём іншага сусвету.

– Мне ніколі не прыходзіла ў галаву, што табе было ў Мінску дрэнна… М-м-м… у сэнсе, тады, калі ты прыехала з вёскі. Я не падазравала аб гэтым нават… я не ведала.

– Цяпер будзеш ведаць, – жарсткавата падвяла рысу Ліда.

– Мне здавалася, што для вас, вясковых, жыць у Мінску проста, што няма ніякіх праблем… Узяць хоць бы нашых сакурсніц з вёскі… успомні, дарэчы, Таньку Кунцэвіч і Олю Пятроўскую, яны заўсёды выглядалі баявымі, вясёлымі.

– А што ж нам – плакаць? Можа хто пашкадуе?.. Раз прыехалі ў Мінск – кулдайцеся як хочаце… За пару гадоў дасканала вывучылі рускую мову і размаўляем з вамі, гараджанамі, каб вам зручна было… Узяўся за гуж, не кажы, што не дуж, – упляла ў маналог беларускую прымаўку Ліда і, сочачы за Верай, іранічна выбачылася. – Ты прабач, што я па-вясковаму выражаюся.

Вера няёмка замільгала вейкамі і ніякавата ўсміхнулася ў адказ на выказванні пра нейкі незразумелы вясковы «гуж». Перад ёй сядзела Ліда, упэўненая і нават самаўпэўненая, прыхільніца лаканічных ліній і сілуэтаў. Трыкатажная кофта без рукавоў колеру марской хвалі статычна аблягала Лідзіну зграбную фігуру. На запясці дагледжаных рук з манікюрам элегантна пабліскваў вузкі срэбраны бранзалет. Валасы – зачасаныя назад, сонечныя акуляры над ілбом. Нічога, што б нагадвала Лідзіна вясковае паходжанне, у абліччы прыяцелькі Вера не знаходзіла. Ліда выглядала як гараджанка і замужам – за мінчанінам. У Веры было адчуванне, нібыта зазірнула на другі бок Месяца. А Ліда, адчуўшы смак шчырай размовы, працягвала раскручваць сюжэт мінскага жыцця вясковых дзяўчат.

– Ты, Вера, пра Таньку Кунцэвіч узгадала. А ведаеш, як яе Лена Іванова перавыхоўвала? Іванова наша, каза, прыехала з расійскай глыбінкі ў Мінск вучыцца. Есці ў іх там на шырокіх вялічэсцвенных прасторах не было чаго, масла сметанковага па сем кілаграм дамоў на канікулы ў глыбокую глыбінку вазіла, а ўсё туды ж… вучыць Кунцэвіч: «Таня, почему ты неправильно говоришь по-руски? Ты должна слово “говорить” произносить правильно. Букву “г” нужно выговаривать звонко, а не так глухо, как ты». І гэдак яшчэ вусны адтапырыць і дэманструе дыкцыю: «Г… г…г…». А Кунцэвіч ёй у адказ з глухім «г» і беларускім маўленнем: «А я гаварыла, гавару і гаварыць буду!»… Уяўляеш сабе? Іванова яшчэ тая расіянка, дзелавая каўбаса, масла нашага паела і нас павучае. А сама і пару слоў па-беларуску не вывучыла за чатыры гады. У яе, дарэчы, перад навагоднімі канікуламі сумку з маслам скралі. Яна за акном у інтэрнаце павесіла, а сумачку з маселкам і спёрлі. Во яна бедавала, тут было ёй не да курсаў рускай мовы.

Прыяцелькі засмяяліся.

– О, я табе зараз раскажу, выпадак быў ў нас у інтэрнаце… Ліда іскрамётна апавядала пра прыгоды інтэрнацкага жыцця.

Вера заўважна павесялела. Смутак растаў у гарачым чэрвеньскім дні. Жыццё працягваецца…

– А прэпада памятаеш, фізрука нашага з вусікамі, – ажыўлена апавядала Ліда. – Памятаеш, група наша – зімой на лыжах, трыццаць амаль непрытомных мамзелей ледзь-ледзь ногі па снезе цягнуць. А ён адзін бадзёра палкамі размахвае: «Дзевачкі, давайце яшчэ адзін кружок!»

Вера падсунула бліжэй крэманку, падхапіла лыжачкай абмяклае марожанае і няёмка, крутнуўшы ўзнятую лыжку, заляпала марожаным эксклюзіўную, створаную сваімі рукамі блузку. Прапала выбітная блузка…

Веры падабалася ўсё прыгожае. Яна любіла эфектна апранацца. Шыючы сабе адзенне, абавязкова ўстаўляла незвычайны элемент, касую какетку, ці шырокі манжэт да локця з безліччу дробных гузікаў. Прозвішча мела падыходзячае – Краўцова. У нейкім сэнсе яна была нават манерная. Гэта ішло знутры, нязмушана, нявычурна, арганічна. Невядома адкуль браліся вытанчаныя манеры. Вера вырасла ў беднай сям’і. Маці адна гадавала іх з братам. Бацьку яна не памятала, ён рана пайшоў з жыцця. Расла Вера ў дрэнна абстаўленай маленькай двухпакаёўцы. У студэнцкія гады апраналася сціпла, насіла таннае паліто. Але з першай стыпендыі купіла сабе белыя пальчаткі, бо гэта прыгожа: белая лайкавая скура, тонкая, прыемная навобмацак, урачыстая. Пальчаткі файна пасавалі да белай берэткі. Пальчаткі хутка страцілі лоск, пацямнелі, зрабіліся брудна-шэрымі, іх давялося выкінуць. Але момант сустрэчы з чароўным адбыўся… Здаралася, мімаходзь Вера набывала ў камерцыйнай краме на апошнія грошы дарагі заварнік з роспісам і дзіўным носікам, бо заварнік незвычайны і стварае асаблівы настрой, калі п’еш гарбату… А потым піла голую гарбату, таму што на піражок грошай не засталося.