Андрэй Латыголец - Дні без лета

Джэсіка ўжо сядзіць за стырном і на першай перадачы пад’язджае бліжэй. Азіраецца па баках.

Камера здымае, як праз некаторы час мужчыны выбіраюцца цераз разбітае акно з пакетамі скрадзенага. Філіп ківае Джэсіцы, каб тая ехала за імі, і яна рухаецца ўздоўж вуліцы. На вокнах усіх крамаў – ралеты. Мужчыны пераходзяць дарогу да шэрага новых крамаў з такімі ж іерагліфічнымі надпісамі, на некаторых ёсць таксама пераклад на англійскую. Спыняюцца ля будынка з надпісам «Pharmacy». Макар кідае пакеты на зямлю і выбівае шкло чарговай сметніцай. Па тым жа сцэнарыі яны пранікаюць унутр.

Дзверы пікапа адчыняюцца, і мужчыны хутка загружаюць у салон машыны нарабаваныя прадукты харчавання.

– У гэтым квартале ёсць запраўка. Нам трэба больш паліва! – кажа Філіп, улазячы на пярэдняе сядзенне, і Джэсіка едзе далей.

У аб’ектыў трапляе запраўка з жоўтай эмблемай «Shell». Пікап пад’язджае да калонак з паліўнымі бакамі. Філіп выскоквае з машыны і рашуча накіроўваецца да калонкі. Устаўляе ў бак пісталет і дастае са свайго кашалька банкаўскую картку. Прыкладае яе да панэлі на калонцы – чуецца ўхвальны гук выкананай аперацыі, і па шлангу ў пікап пачынае паступаць бензін.

– Макар, камера садзіцца! – гаворыць Кіра, як толькі Філіп вяртаецца ў машыну. Джэсіка націскае на газ.

– Добра, давай мне, зараз паглядзім, – Макар забірае ў жонкі камеру і накіроўвае аб’ектыў на Філіпа з Джэсікай.

– Яшчэ далёка да вашага дома? – пытаецца ў іх Макар.

– Зараз павернем на Крошэрон-авеню і праз пяць хвілін будзем ля мэты, калі толькі не ўзнікне ніякіх праблем, – адказвае яму Джэсіка.

Камера выключаецца.

Яны выбягаюць з пікапа і кідаюцца да двухпавярховага дома. У кадр трапляе цагляны будынак з дэкаратыўнай тынкоўкай, дах з чырвонай чарапіцы і з высокай трубой пасярэдзіне. Каля дома акуратны газон, туі і піхты. Дворык выглядае даволі дагледжаным нават цяпер, калі на горад павольна асядае попел і здаецца, што ў Нью-Ёрку выпаў першы снег.

Філіп знаходзіць ключы, адчыняе дзверы, і ўся кампанія забягае ў дом. Здымкі абрываюцца.

Макар наладжвае камеру, якая ляжыць на роўнай паверхні, хутчэй за ўсё, на стале, і паказвае адзін з пакояў у доме. Потым адыходзіць і сядае на канапу побач з Кірай. Пакой невялікі. Канапа стаіць каля сцяны, на якой вісяць постары з коміксаў. Проста па курсе, насупраць дзвярэй, месціцца стол з камп’ютарам, над ім – паліцы з кнігамі.

– Ну што ж, мы ў доме Філіпа і Джэсікі. Нас размясцілі ў пакоі іх сына Джэйкаба, які трагічна загінуў летась у скаўцкім паходзе. Яму было пятнаццаць. І, па-шчырасці, па іх не скажаш, што яны ў смутку. Джэсіка толькі змянілася ў твары, калі Філіп згадаў імя сына, і на гэтым усё. Яны моцныя людзі. Мы тут ужо каля дзвюх гадзін. Я зарадзіў камеру і буду зараджаць яе ўвесь час, пакуль мы пад гэтым дахам. Філіп сказаў, што тут мы правядзём адну ноч. Адпачнём, збяром усё неабходнае і раніцай адправімся ў дарогу. Ужо дакладна вырашана, што мы будзем рухацца на поўнач да мяжы з Канадай, а там, калі атрымаецца перасекчы заставу, паедзем да іх сваякоў у Манрэаль. Там у Джэсікі жыве стрыечная сястра, і ёсць невялікая надзея, што да Канады воблака попелу не дойдзе. Плюс, як выявілася, у Кіры таксама ёсць сваякі ў Канадзе: у Таронта жыве яе хросная маці. Будзем наладжваць кантакты. Цяпер у нас прынамсі ёсць план і мэта.

– Але мы нават не можам патэлефанаваць бацькам у Беларусь. Я і думаць не хачу, як яны там хвалююцца, – не гледзячы ў камеру, кажа Кіра. – У навінах, відаць, ужо ва ўсю раструбілі аб амерыканскім апакаліпсісе… Божа, якая ж я дурніца, на чорта нам наогул было сюды пераязджаць…

Макар вінавата пазірае на Кіру і павольна гладзіць яе па каленцы.

– Пайду прыму душ, невядома, калі наступны раз атрымаецца памыцца.

Кіра бярэ ручнік і выходзіць з пакоя.

Макар глядзіць у камеру і некаторы час маўчыць, збіраючыся з думкамі.

– Не ведаю, як далей складзецца наш лёс, але я хачу пакінуць пасланне ўсім тым, хто будзе глядзець гэтае відэа. Кіра, здаецца, супакоілася, аднак ужо выказала мне ўсё, што думае наконт нашага падарожжа. Сказала, што мы дарма пакінулі метро і што лепш бы там і засталіся. Але я разлічваю на Філіпа і Джэсіку, яны добрыя людзі, і нам вельмі пашанцавала з імі сустрэцца. Амерыка руйнуецца, і па ўсім бачна, што вельмі хутка пачнецца яе заняпад, як бы трагічна гэта ні гучала. Міне яшчэ шмат гадоў, перш чым тут усё наладзіцца і вернецца на ранейшыя месцы – ды і ці вернецца наогул? Штаты дзеля сваёй бяспекі трэба пакідаць. Філіп сказаў, што цяпер ва ўсім свеце пачнецца перапалох і краіны, якія супернічалі з ЗША, паспрабуюць гэтым скарыстацца. Пакуль асядзе пыл і людзі змогуць аднавіць нармальнае жыццё, з’явіцца новая навала з захаду ці з усходу. Канада – добры перавалачны пункт, але і яна можа вельмі хутка ўцягнуцца ў міжнародныя канфлікты. Паслухайце мяне і збірайце ўсё самае неабходнае на першы час: грошы, ежу і паліва, а таксама зброю. У Філіпа ёсць зарэгістраваная стрэльба і колькі патронаў. Мажліва, у краіне з дня на дзень пачнецца хаос. Пакуль Нацыянальная гвардыя паводзіць сябе стрымана, паліцэйскія нас не затрымліваюць, аднак дзеля бяспекі зброю ўсё ж неабходна трымаць паблізу. Я пакіну заўтра пад дзвярыма гэтага дома цыдулку, дзе пазначу нашы каардынаты, і па іх можна будзе вызначыць, па якой трасе мы паедзем і ў якім кірунку. Я разлічваю, што знойдуцца людзі, якія, як і мы, захочуць знайсці прытулак. Я паспрабую здымаць усё на камеру, на колькі хопіць зараду, буду зараджаць батарэю ўсюды, дзе толькі з’явіцца магчымасць. Няхай поспех будзе на нашым баку. Беражыце сябе.