Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

— Ты — малая і дурненькая казяўка, — гаварыла далей Старая Дафнія, — і з гэтай прычыны табе зараз шмат чаго не зразумець, Але калі-небудзь... калі-небудзь... Ты, вядома, як мага хутчэй хочаш даведацца, што было далей, і табе зусім не цікавыя мае разважанні. Гэта ўжо так: старыя паціху мудруюць сабе, маладыя спяшаюцца... Ну што ж! Я здзейсніла сваю задуму. Дакранулася да Абруча і папрасіла яго зрабіць так, каб знік з нашага вадаёма жахлівы Чорны Жук, а народ мой быў у далейшым згуртаваны і стойкі і каб пазбавіўся ад легкадумнасці і страху. Вось якое было маё жаданне. А потым я папрасіла Абруч яшчэ пра адно. «Дай мне, — сказала я, — магчымасць вярнуцца дамоў».

Пасля гэтага яе пачало паднімаць над Абручом, імкліва пацягнула ўверх, святло прапала, і ў наступны момант яна была выкінута да самай паверхні іх жылля.

Суродзічы адразу яе заўважылі і акружылі. І яна здзівілася іх позіркам, якія зрабіліся змрочнымі, нібы яна прынесла ім бяду. Нарэшце адна з былых сябровак вымавіла:

— Вось яна, баязліўка і дэзерцірка! Заяўляю ад імя ўсіх: з гэтага часу ў цябе не будзе ні сяброў, ні спраў ніякіх. Жыві як хочаш!

Наша Дафнія разгубілася, падумала, што сяброўка жартуе.

— Чаго ты?! Ці што-небудзь здарылася?

— Ха-ха-ха! Здарылася! Гляньце на гэту прытвору!

— Прытвора! — паўтарылі ўсе. — Прытвора і здрадніца! — Ніхто не жартаваў.

— Што ж, — сказала яна. — Судзіце, калі вінаватая.

— Судзіць! — зноў засмяялася сяброўка. — Ты сама сябе асудзіла! Подлая манюка! Лепш скажы, у якой нары ты адседжвалася, пакуль мы распраўляліся з Чорным Жуком! Ганьба!

І ўсе паўтарылі: «Ганьба!» І асуджаная паплыла ў сваю хату... Ёй было крыўдна і горка, але яна плакала ад радасці, што збылося яе жаданне: няма больш Чорнага Жука, і народ яе будзе жыць, і ніхто не залічыць карычневых дафній у разрад вымерлых відаў.

Яна, якой выракліся, жыла вельмі доўга, амаль у тры разы перажыла сваіх равесніц. Ёй было цяжка, бо да яе імя ставіліся з пагардай. Праўда, з пакалення ў пакаленне пагарда гэта слабела, але нават слабая пагарда — усё-такі пагарда.

— Хіба ты не чула легенды аб здрадніцы? Дык вось, гэта легенда пра мяне. Але ўсё ж я ніколі ні на момант не пашкадавала аб зробленым. Вядома, усё можна было б змяніць — варта расказаць пра Плацінавы Абруч. Але я разумела, што гэтага рабіць нельга. Нехта не паверыў бы, нехта (і гэта страшней за ўсё) сам рызыкнуў бы выпрабаваць сілу Абруча, і невядома, чым бы скончылася яго спроба...

Старая Дафнія склала свае антэны.

— Маленькая Дафнія, — ціха прамовіла яна, — цяпер гэта твая таямніца, і я магу спакойна памерці. Захоўвай яе строга, не паддавайся спакусам і карыстайся ёю толькі ў выпадку вялікай патрэбы — дробнае і пустое само па сабе вырашыцца. Не апагань чараўнічай сілы Плацінавага Абруча! Але калі нашым зноў стане кепска — ты ведаеш, што зрабіць? І перадай таямніцу вартаму.

З гэтымі словамі яна лягла на бок і сціхла.

Маленькая Дафнія пахавала яе ў вузкай шчыліне суседняга кораня, вярнулася да сябе і пачала думаць.

Спачатку яна падумала: «Ах, якая мужная Старая Дафнія!» Потым яна падумала: «Якая ж яна дурная, гэта Старая Дафнія...» Але тут надышла раніца, пад пень зазірнуў праменьчык, і Маленькая Дафнія паплыла гуляць — яе сяброўкі ўжо збіралі карагод.

— Эксперымент скончаны? — сказаў Першы і выключыў эвальвентар.

— Усё?! — Другі быў відавочна расчараваны. — Зараз яны там пачнуць бурна размнажацца, з'явяцца кланы, якія сапернічаюць, пачнуцца змаганні за жыццёвую прастору... Так, стары Спіу быў вялікім казачнікам.

— Стары Спіу валодаў цярпеннем, — прамовіў Настаўнік.

Маладыя ноблы пераглянуліся.

— Магчыма, стымуляцыя была недастатковая? — палічыў Першы.

— Плацінавы Абруч — надзейны стымулятар, — сказаў Настаўнік. — Мы бачылі толькі пралог. Эвалюцыя наперадзе. Выведзі дэкуртар на поўную магутнасць...

І тут запіс нашага Пасвячонага абрываецца. Прадоўжаны ён толькі праз некаторы час, на працягу якога, напэўна, ноблы фокуснічалі са сваімі апаратамі, і Пасвячонаму хутчэй за ўсё не належала гэтага бачыць...

Вольнаму воля, але ці варта было так засмучацца: ах, маўляў, якая прыкрасць, што скрытнічаюць? Не ў дакор будзе сказана, а толькі прыгадаю як факт «Запіскі» Пасвячонага напоўнены такімі «засмучэннямі» і шкадаваннямі.

Ну як тут усумніцца, што толькі чыстая цікаўнасць рухае чалавекам, няхай ён будзе неабчасаны маладзён ці паважных гадоў мужчына?.. Здавалася б, што яму трэба? Сядзі, назірай, матай на вус, як кажуць, каб уразумець, якая небяспека ад гэтага іншапланетнага наслання. Дык не: шкада, бачыце, што хаваюцца яны, не ўсё дазваляюць разгледзець, не цалкам улагоджваюць маёй дапытлівасці. (Ды яшчэ раз няхай даруюць мне...)