— Дык вось, — пстрыкнуў пальцамі Сташэўскі, — паедзем вакол Горада. Не вельмі хутка, пад сорак...
Грэхаў кіўнуў. На раўніннай мясцовасці «Мастыф» мог бегаць у пяць-шэсць разоў хутчэй, але трэба было глядзець па баках, а іх было ўсяго чацвёра, мінус сам Грэхаў як вадзіцель.
Малчанаў сеў справа ад яго і адчыніў футарал дзіўнага павукападобнага апарата з яшчэ больш дзіўнай і доўгай назвай: каардынатар ліній чакання раптоўна ўзнікаючай інфармацыі. Уяўляў ён сабой цуд нейрысторнай тэхнікі са спецыяльнага рыштунку камунікатараў, і ўсё, што Грэхаў ведаў пра яго, дык тое, быццам ён штосьці прагназіруе.
«Сумняваюся, каб дапамог нам хоць чым-кольвек», — падумаў ён з усмешкай.
— Цікава, — прамармытаў Дыега, відаць, больш знаёмы з апаратурай, і ўладкаваўся за спінай камунікатара.
Каб не адцягваць увагу, Грэхаў уключыў вонкавыя акустычныя прыёмнікі, і кабіну запоўнілі гукі руху: рокат матораў, хруст гусеніц, шолах і шалест пароды пад гусеніцамі. Разам з гэтымі гукамі часам даносіліся ўсклікі Дыега і невыразнае мармытанне Малчанава. Сташэўскі ўсю ўвагу звярнуў на дзейнасць «павуцін», рука яго выстуквала на падлакотніку крэсла кадзіраваную адзнаку сігналу.
Да абеду яны аб'ехалі Горад двойчы па спіралі, якая разгортвалася, не звяртаючы ўвагі на дужа настырнага «цікаўніка», што рухаўся ўслед за імі. Грэхава не пакідала адчуванне пабочнага позірку, і яму з цяжкасцю ўдавалася выдаваць сябе спакойным.
Паабедалі ў пахмурным маўчанні. Нават Дыега Вірт, які звычайна скула разлічваў свае рухі, насупліваўся і паглядваў на гадзіннік. Прыгнечаны стан групы трымаўся да вечара. Аж перад самым заходам Грэхаў раптам заўважыў далёка ўбаку незразумелы аб'ект. Бачны ён быў цьмяна, оптыка дапамагала мала, давялося павярнуць з арбіты руху на поўдзень. І тут Грэхаў заўважыў, што рухаюцца яны неяк дзіўна: ён кіраваўся дакладна на аб'ект, падобны здалёку на чорную коску, аб'ект жа раптам апынуўся трохі злева; Грэхаў павярнуў крыху ўлева, але праз некалькі секунд «коска» зноў апынулася злева, хоць ён не дакранаўся да кіравання. Ён павялічыў хуткасць, зноў трохі павярнуў улева — «коска» проста на вачах зрушылася ўлева, і на гэты раз значна хутчэй. Стваралася ўражанне, што каменны шчыт пад танкам паварочваецца вакол восі і чым хутчэй яны едуць, тым хутчэй ён паварочваецца.
Грэхаў спыніў танк. Нічога, усё стаіць на месцах. Як толькі паехалі — ланцуг скалаў на краі адкрытай прасторы закруціўся ўлева.
— У чым справа? — пацікавіўся Сташэўскі. Грэхаў прадэманстраваў яму дзіўную з'яву і паспрабаваў з ходу мінуць плошчу, на якой яны завязлі. Але за некалькі секунд танк разгарнула на сто восемдзесят градусаў, і ён імчаўся да цэнтра плошчы! І зноў... і зноў... Чым бліжэй да краю, тым хутчэй іх зносіла і паварочвала да цэнтра пусткі. Урэшце Грэхаў выдыхнуўся і спыніў танк.
Маўчанне ў кабіне было красамоўнае. Яны апынуліся ўнутры зачараванага кратэра, сцены якога на тры чвэрці складаліся з фіялетавых скал, а замыкаліся чорнай сцяной Горада і вежай карабля.
— Паспрабуй яшчэ раз, — парушыў маўчанне Сташэўскі.
Грэхаў паспрабаваў, але з тым жа поспехам.
— Гэта вы не праходзілі? — паспрабаваў пажартаваць Дыега Вірт, звяртаючыся да Малчанава, які задуменна церабіў падбародак.
— Не, — адказаў той сур'ёзна. — З такой з'явай сутыкаюся ўпершыню, і, наколькі я ведаю, пра гэта не згадваў ніводны даследчык.
— Усё гэта добра, — уздыхнуў Сташэўскі, — якасна іншая з'ява і гэтак далей... Аднак трэба ж адсюль і выбірацца.
Аддалены гул прымусіў усіх насцярожыцца. Гул нарастаў, задрыжала глеба. Яшчэ праз паўхвіліны гул ператварыўся ў магутны грукат, трэснула сцяна скал, і ў пралом, які ўтварыўся, слізганула... велізарная чорная скала і рушыла праз плошчу да Горада. Яна перасекла пустую прастору, пакінуўшы пасля сябе дыміцца глыбокую баразну, і бясследна растварылася ў цяснінах Горада.
Нядоўга думаючы, Грэхаў запусціў рухавік і кінуў танк уздоўж баразны да пралому. Праз хвіліну яны былі ўжо за межамі дзіўнай плошчы, якая не выпускала іх са сваіх абдымкаў больш за гадзіну.
Дыега паспрабаваў растлумачыць феномен «гравітацыйным полем, якое плыве», але Сташэўскі папрасіў Грэхава «як былога спецыяліста» зніштожыць гэтае «тонкае разважанне», і той папулярна вытлумачыў Дыега, што ён кампетэнтны ў фізіцы гравітацыі гэтак жа, як ён сам у чорнай, а разам з ёй і белай магіі. Праўда, Грэхаў таксама нічым не мог вытлумачыць іх прыгоды, нягледзячы на тое, што сапраўды тры гады назад скончыў інстытут фізікі прасторы. Для высноў патрэбны былі эксперыментальныя вымярэнні, паўтораныя не адзін раз.
Читать дальше