Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

На ноч танк пакінулі ў тым жа месцы, што і ў першы раз. Фарбы заходу хутка збляклі, затое зайгралі пералівамі халоднага святла «павуціны» і Горад. Магчыма, Грэхаў быў занадта эмацыянальны для работніка КАВС, але ў сузіранні маляўнічай феерыі святла ён знаходзіў сапраўднае задавальненне. Толькі часам свядомасць як бы ўспамінала свае абавязкі, і тады чутны быў шэпт — не вельмі прыемнае нагадванне аб прысутнасці іншага загадкавага жыцця. Яны ўжо звыкліся з ім, як прывыкаюць і не заўважаюць скуголення ветру ў непагадзь.

Правялі чарговы сеанс сувязі. Што-нішто змянілася на зямным фарпосце. Да Тартара прыбылі энергазабеспячэнцы і эксперыментальны карабель, бітком набіты рознага роду генератарамі.

— Намячаецца эксперымент, — паведаміў Кротас. — Фізікі хочуць «выразаць» кавалак прасторы разам з караблём і перакінуць яго з планеты за межы атмасферы.

— А мы? — вельмі своечасова спытаўся Дыега Вірт.

— А вас захопіць іглакол. Мантажнікі заканчваюць зборку пад'ёмніка, заўтра паспрабуем высвідраваць канал у атмасферы. А пакуль вы будзеце карэкціраваць наводку генератараў для эксперыменту.

— Зразумела, — адгукнуўся Сташэўскі, адказваючы ўсмешкай на ўсмешку Паліны, і сеанс скончыўся.

На гэты раз першы на вахту стаў Грэхаў. Чатыры гадзіны праляцелі незаўважна, ён нават спаць не захацеў, паглынуты назіраннямі за дзеяннямі цікаўнікаў і «павуцін». Так, яны яўна штосьці рыхтавалі, прыцягнулі аднекуль яшчэ некалькі «грыбоў», і цяпер вакол калоны карабля ўтварылася суцэльная чорная сценка. Аж перад самой здачай дзяжурства — Грэхаў якраз глядзеў на нерухомае воблака белага дыму, з якога вырастаў карабель, — воблака гэтае раптам з моцным трэскам апала, і над караблём усплыла сліпучая да болю ў вачах «павуціна». Яна як бы падхаліла карабель знізу, краі яе палезлі ўгору, і ўрэшце карабель быў загорнуты ў «авоську». Усё замерла на пэўны час. Потым «павуціна» з доўгім шыпеннем распаўзлася ранейшым белым дымам, і Грэхаў, расціснуўшы ўспацелыя ад напружання кулакі, прамармытаў зларадна:

— Што, не выйшла, галубкі?

Некалькі «павуцін»-назіральнікаў тут жа ўцяклі да Горада, і, пакуль Грэхаў правяраў функцыянаванне галоўных сістэм танка, адна з іх прывалакла чорны «грыб» і ўторкнула яго вышэй па схіле варонкі. Яны пачыналі будаваць другі ланцужок «грыбоў». Усё гэта адбывалася так мэтанакіравана, што Грэхаў раптам зразумеў тых, што баранілі прысутнасць на планеце розуму. І калі ён сапраўды быў, то па ўсіх чалавечых мерках выходзіў за межы спасціжэння. Ні ён, ні людзі не разумелі адзін аднаго, і невядома было, што ж патрабуецца для таго, каб зрабіць першы крок да гэтага ўзаемаразумення. Адзінае, што вынес Грэхаў са свайго назірання, было тое, што валтузня «павуцін» каля зямнога зоркалёта паказвала на іх зацікаўленасць у ім, гэта значыцца з'явілася надзея на паспяховае завяршэнне экспедыцыі як у самім караблі, так і выратавальнай.

Пабудзіўшы Сташэўскага, Грэхаў спехам пераказаў яму ўсё, што бачыў сам, і папрасіўся размясціцца на адпачынак у кабіне. Але камандзір застаўся няўмольны, і яму, хоць і з неахвотай, давялося пайсці. Сташэўскі ж сеў за перадатчык і выклікаў Станцыю.

За бортам разгараўся дзень, быццам штампаваны па заказе, так ён быў падобны на астатнія цьмяныя дні Тартара.

За ноч «павуціны» пабудавалі яшчэ адзін ланцуг загадкавых грыбападобных цел і тэрыконаў, падвоіўшы іх колькасць. Над танкам кружылі цэлыя тры «сеткі», таму ў адчуваннях людзей пераважала пачуццё цкаванага аленя. Пра перадачы на Станцыю не было чаго і думаць. Сташэўскі сказаў толькі, што роўна а шаснаццатай паводле ўніверсальнага часу адтуль паспрабуюць праткнуць атмасферу планеты накіраваным полем і, калі ўсё адбудзецца добра, да вечара яны будуць дома.

Грэхаў машынальна агледзеў купал неба, валакністая зялёная смуга якога з цеснымі разводамі навісла гэтак нізка над галавой, што здавалася, над імі вісіць цэлая планета, закрытая слоем аблокаў, і яны звернуты да гэтай планеты нагамі ўгору. Вяршыня даволі блізкага карабля хісталася, размытая, быццам пагружаная ў струменістую ваду, і там, на кіламетровай вышыні, Грэхаў убачыў, як перасоўваецца цёмная пляма. Яна павольна плавала на адной і той жа вышыні, часам ненадоўга замірала на месцы, потым зноў апісвала кругі і петлі, нетаропка і бязмэтна.

— Што гэта над караблём? — спытаўся Грэхаў у Сташэўскага ўпаўголаса.

— Дзе?

— «Шэры прывід», — паглядзеўшы, басам сказаў Малчанаў. — Няўлоўнае і надзвычай цікавае стварэнне. Галкін неяк натыкнуўся на гравістралка, і, калі б не «шэры прывід», які падплыў у гэты момант, жывы б ён не пайшоў.