Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

«Гэта што яшчэ за свяціла?» — пытаюся. Грубавата пытаюся, самі разумееце, якія ў мяне думкі. «Не свяціла, — адказвае. — Хірург нашай бальніцы. Толькі справа не ў тым, дзе ён працуе і якія ў яго тытулы, — вялікі Кох, дый не ён адзін, спачатку яшчэ далей ад навукі быў. Сутнасць у тым, якая ў чалавека галава і якія рукі. Томат Іванавіч з якутаў, ажаніўся з расейкай, тут, на яе радзіме, і асеў і аперыруе так, што калі б не яго сціпласць, то даўно быў бы ў Маскве, можа, ужо і прафесарам стаў бы, галава ў яго светлая, такіх пашукаць. А не стаў ён прафесарам, я ўпэўнены, таму, што даследаванні, якімі займаўся, ні ў які навуковы профіль не ўпісваюцца. Недысертабельныя яны». — «Ну а канкрэтней?» — «Канкрэтней. Вас можа выратаваць толькі перасадка печані, чаго, увогуле, нідзе ў свеце не робяць, а калі і робяць, то... (Тут ён мяне наконт імуннай несумяшчальнасці і прасвяціў.) А Томат Іванавіч даўно выношваў ідэю, што пры ўсёй бясконцай разнастайнасці фізіялагічных індывідуальнасцей павінен жа і ў гэтай бясконцасці быць нейкі парадак, адзіны, ці што, закон. Падзяляецца ж на групы кроў! Пакуль гэтага не ведалі, за адной удачай ішлі дзесяткі няўдач. А цяпер усё на сто працэнтаў. Смелы ў Томата Іванавіча ход думкі, але гісторыя навукі яго пацвярджае. Скрозь ёсць заканамернасць груповак: і ў атамах, і ў раслінах, і ў зорках, і ў элементарных часціцах яе з часам знойдуць. Чаму імунная сістэма абавязкова павінна быць выключэннем? Томат Іванавіч вылучыў сем груп ці тыпаў цел і цяпер гатовы ўжо на самыя складаныя аперацыі».

«Чаму сем, а, скажам, не семнаццаць?» — пытанне маё прагучала даволі недарэчна, але мне, разумееце, было неяк не да логікі, хацелася высветліць сваю перспектыву.

Доктар развёў рукамі...

«Гэтага і Томат Іванавіч не ведае, хоць і захапляўся прыхаванаю гармоніяй прыроды: вясёлка з сямі колераў, музыка з сямі нотаў, арганізмы дзеляцца на сем груп — ці выпадкова гэта? Але справа не ў лічбе. Томат Іванавіч адшукаў спосаб распазнання «груп сумяшчальнасці». Ён упэўнены, што з завяршэннем яго работы перасадка ўнутраных органаў стане справай такой самай надзейнай, як і пераліванне крыві. І, ведаеце, я яму веру, інакш не прапаноўваў бы вам у яго аперыравацца. Зрэшты, падумайце да раніцы...»

Якая ў мяне была ноч, памаўчу. Раніцай даў згоду. А што заставалася рабіць? Тут хоць нейкая перспектыва, а калі адмовіцца — ніякай, гэта я ўжо і без медыцыны адчуваў.

Пад вечар мой доктар прыйшоў з незнаёмым лекарам. Так, знешне нічога асаблівага: невысокага росту, сярэдніх гадоў, стрыманы, вочы вузкія, карыя, разумныя, трымаецца ціха, словам, з тых інтэлігентаў, якія і кошку на «вы» называюць...

«Хвалюецеся? Няварта, вы для нас як першы касманаўт, пабачыце, усё будзе добра...»

Размаўляў ён мякка, з ледзь прыкметным, даволі прыемным акцэнтам, і была ў яго словах такая ўпэўненасць, што і ў мяне на душы адразу палягчэла. Давер ён выклікаў, не магу сказаць чым, але ў адказ на яго ўсмешку і я таксама ўсміхаўся. Бывае ж такое: сустрэнеш каго-небудзь і з першых яго слоў зразумела — цудоўны чалавек, добры, надзейны. І нават дзіўныя яго потым маніпуляцыі ані не пахіснулі маю веру. Бо што ён зрабіў? Дастаў з партфеля шкляны, шчыльна закаркаваны сасуд, пінцэтам выняў адтуль лапік марлі, пацёр ім маю пятку, паклаў назад і зноў шчыльна заткнуў коркам. Усё! Загаварыў да майго доктара: «Што ж, будзем шукаць...» Той кіўнуў.

Пайшлі абодва. Ну, думаю, гэта толькі пачатак, галоўныя аналізы і абследаванні наперадзе. Ідзе час — аніякіх аналізаў ці яшчэ якіх там прыгатаванняў! Што донара трэба чакаць, гэта я ведаю. Павінна з некім здарыцца няшчасце, каб я новую печань атрымаў, такая ўжо тут агідная ўмова, што толькі нечая пагібель можа мне аказацца выратаваннем. Так... Кажуць, збіраюцца дзеля гэтага малпаў разводзіць, усё ж такі лепш, хоць таксама... Зрэшты, я не пра тое... Ведаю, што трэба чакаць, але дзе ж падрыхтоўка, аналізы і ўсё астатняе? Ды Томат Іванавіч не паказваецца. Няўжо адмовіўся?!

Доктар як мог мяне супакоіў: «Аналізы, кажаце? Яны ўсе ўжо зроблены. Памятаеце, той раз Томат Іванавіч марляй пацёр вам пятку? Больш яму нічога не трэба. Чакайце».

Дзіва! Але ведаеце, ад гэтага дзіва мне, дарэчы, стала лягчэй. Не, што ні кажыце, а ў доктара і абаяльнасць павінна быць, і нейкая таямнічасць, загадкавасць. Крыху ён павінен выглядаць цудатворцам, вось што скажу.

Аднак я не пра тое... Аднойчы раніцай па мяне нарэшце прыйшлі. Адразу ў аперацыйны пакой. Томат Іванавіч кіўнуў мне, як даўняму знаёмаму, зноў праманіпуляваў з марляй, толькі на гэты раз пацёр пад пахамі і на жываце, дзе печань. Выйшаў, але хутка вярнуўся.