Алесь Аляшкевіч - Век Вадаліва

«Трэба прайсці да галоўнага паста», — вырашыў я.

Расшпіліўшы на сабе рамяні бяспекі, я паспрабаваў устаць на ногі. Але цела не слухалася, я зноў паляцеў у крэсла. Толькі з трэцяй спробы ў мяне атрымалася выпрастацца. Дабраўшыся да дзвярэй, я пхнуў іх локцем і ўваліўся ў галоўны пост. Ён быў падобны на будынак пасля землятрусу: усё раскідана і павалена. Кантэйнеры, металічныя скрынкі, інструменты звалены на падлозе. Сарторык сядзеў за пультам нерухома, з патухлымі шклянымі вачыма. Відаць, у момант аварыі ўягонай схеме здарыўся збой і ён самаадключыўся. Я спалохана азірнуўся па баках. Дзе ж капітан?

Не адразу прыкмеціў яго за кучай кантэйнераў, зваленых крокі за чатыры ад мяне. Зураў ляжаў на падлозе з прыадкрытым ротам. Ягоны твар быў нібы васковы. Ступіўшы да камандзіра, я схіліўся над ім, напружана прыслухаўся. З палёгкай уздыхнуў. Капітан дыхаў — паволі, ледзь чутна, але дыхаў. Хутка разамкнуўшы клямары, я выцягнуў з нішы ў сцяне пераносны лячэбна-дыягнастычны апарат, асцярожна дакрануўся ягоным вастрыём да спецыяльнай клемы на камбінезоне Зурава. Праз хвіліну той паварушыўся, расплюшчыў вочы.

— Як вы сябе адчуваеце? — міжволі вырвалася ў мяне.

— Я... у парадку. А што?.. Што з зоркалётам? — пачуўся ціхі шэпт.

Я дапамог капітану прыўзняцца. Ён трывожна зірнуў на Сарторыка, потым пільна абвёў вачыма рубку.

— Звяжыцеся з Лукавым і Віхрыным. Даведайцеся, што ў іх робіцца? — ціха папрасіў ён.

Пасадзіўшы капітана ў крэсла, я выпрастаўся. I сапраўды, што гэта я зусім забыўся пра карабель? Хто ж ім кіруе? Сарторык жа адключаны. 1 пасля — куды мы трымаем курс? I чаму не чутна працы рухавікоў?

Трыма імклівымі крокамі я дасягнуў люстранага экрана. На ім не свяцілася ніводная шкала, не мігцеў ніводзін агеньчык, не ўздрыгвала ніводная стрэлка. Я занепакоена перавёў позірк на ілюмінатар і ад нечаканасці знерухомеў. За тоўстым рэльефным шклом ляжала змрочная шэрая раўніна...

3. Дзівосны паратужк

— Навігатарская, я — Рубка. Як чуеце?

— Ніжняя палуба... Гаворыць Рубка. Адкажыце!

Схіліўшыся над мікрафонам, я некалькі разоў запар паўтарыў выклік. Нарэшце ў дынаміку пстрыкнула, з яго пачуўся крык:

— Рубка, я — Навігатарская. Што ў вас там робіцца? Чаму вы так доўга не адказвалі?

Я лёгка пазнаў голас Віхрына. Першы пілот быў вельмі ўзрушаны. Таму я стараўся гаварыць спакойна.

— У нас тут было некалькі непрыемных хвілін, але цяпер усё ў парадку. Якое становішча ў вас?

Мая хітрасць, здаецца, спрацавала. Ва ўсякім разе голас у дынаміку стаў больш спакойны, хоць усё яшчэ дрыжаў:

— Становішча? Ёсць сякія-такія пашкоджанні. Але разгерметызацыі корпуса няма. А што робіцца ў вас? Дзе мы цяпер знаходзімся? У мяне сапсаваліся прылады назірання. Я нічога не бачу.

— Потым, усё потым, — коратка кінуў я. — А пакуль адключыце ўсё, што не звязана з жыццяздольнасцю зоркалёта. Нам неабходна зберагаць энергію. Удакладніце таксама характар пашкоджанняў Мы чакаем вас з падрабязнай інфармацыяй у рубцы...

Я шчоўкнуў пераключальнікам, настроіўся на хвалю ніжняй палубы. Чаму не адказвае Лукаў? Няўжо з ім нешта здарылася? Нібы пачуўшы мой трывожны кліч, дынамік скрыпнуў. На экране з'явіўся скрыўлены перашкодамі твар кібернетыка. Ягоныя губы ледзь бачна заварушыліся.

— Рубка, я Ніжняя. Як мяне чуеце? Са мною Вольга. З намі ўсё добра. Адкажыце, як мяне чуеце?

Голас Лукава быў ціхі, але ўпэўнены.

— Ніжняя, мы вас не толькі чуем, але і бачым, — сказаў я.

— Як там у вас? — пачулася пытанне. — Як я разумею, мы пляснуліся на гэтую шэрую шэльму?

— Ага, мы на паверхні, — ціха адказаў я. — Што з рухавікамі?

— Цяжка пакуль сказаць, — прамовіў кібернетык. — Малая энергетычная ўстаноўка працуе. А вось вялікая... З ёю штосьці незразумелае...

— Вы праверылі ланцугі? — перабіў я Лукава.

— Заканчваем. Схемы пад напружаннем, але прыборы нічога не паказваюць. Пакуль не ведаем, дзе пашкоджанне і наколькі яно сур'ёзнае. Думаю высветліць гэта пры дапамозе камп'ютэра.

—Добра, — вымавіў я. — Калі магчыма, павялічце магутнасць малой устаноўкі. Бо мы тут мерзнем.

— Зробім, — пачулася з дынаміка, потым ен чыхнуў і сціх. Відарыс на экране патух. З палёгкай уздыхнуўшы, я сеў у крэсла.

Усе былі жывыя. На дадзены момант гэта было галоўнае. У іншым, праўда, пакуль карціна атрымлівалася не вельмі прыемная. Беспарадак на зоркалёце, няяснасць паломак. Не было пакуль і зразумелага адказу на тое, якім цудам нам удалося сесці на планету.