Jenő Rejtő - Reen en la inferon!

La tero estis varmega sub ni, kaj la aero ĉirkaŭ ni. Ni iris dudek kvar horojn sen akvo. Niaj lipoj krevis, kaj tiuj moviĝis kiel enormaj, krudaj lipoj de negruloj malfermite kaj spiregante…. Kaj ĉiam pli supren kaj supren, en hidrogena sulfida, amoniaka fetoro, inter ŝvebanta, varmega cindro, venenite de gasoj. Ni jam vomis kaj sentis krevadi niajn tempiojn Nokte videbliĝis dum la ekbriloj de la kratero la timiga, rondforma faŭko de la duone grimpita, trunkita konuso sub la nigra ĉielo, kiel ĝi elsputis iafoje kelkajn kvintalajn ŝtonojn, kaj ni aŭdis ties bruegon dum minutoj. Ni ne povis iri plu, ĉar la enspirita hidrogena sulfido estintus mortiga. Miaj lango kaj gorĝo ŝveliĝis, ke mi jam ne povis eligi eĉ unu vorton… Ĉu tio sukcesis, aŭ ne! Ni komencis descendi nordokcidenten. Ni bezonis ĉiun nian volon, ke en tiu stato ni ne lasu la svenintan Bremont-on kuŝanta, sed ni kuntrenu lin plu. Ni iris jam la trian tagon! Poste ni descendis duontagon…

Fine ni atingis malgrandan, herbokovritran lokon. Laŭ la abundkreska vegetaĵo akvo devas flui ie en la proksimo. Post duonhoro ni atingis mallarĝan, montaran torenton. Surventriĝinte, ni trinkis, trinkis, kaj neniu scias, kiel longe. Ni trinkigis ankaŭ Bremont-on, poste ni lavis nin. Se ni estas pli alte, ol Tiz’n Tizka, kaj ene de la militista korodono, tiam la tuta infera grimpado estis vana. Eĉ konjekton ni ne havis, kie ni estas. Ni ekkuŝis por dormi.

Ni vidis nenion en la matena krepusko. La nebulo disiĝis je la dekunua horo, kaj malrapide leviĝante, kiel ia vuala kurteno antaŭ la sekva sceno, ni ekvidis supre, en la alto la neĝkovritan montdeklivon de Tiz’n Tizka, kun fumanta kuira ĉaro kaj kun soldatoj, bivakantaj, metintaj siajn armilojn piramide. Ni jam delonge transpasis ilin! Senpere sub la bela, larĝa, asfalta landvojo serpentumis libere al Marakesch.

– Ĉu tiuloj volas superruzi min! – diris Kuprokapulo kaj elkraĉis.

Ni tute ne pensis verŝajna, ke oni farus alian kordonon ĉirkaŭ Marakesch-on sur tiu ĉi mallarĝa vojo.

– La amiĉjoj nun sidas supre – diris Kuprokapulo -, kaj neniel oni povus klarigi al ili, ke la birdetoj, premitaj inter du fajrojn, disflugis preter ilia buŝo sur tiu ĉi mallarĝa pado.

Post unutaga marŝado ni atingis la vinbermontetojn ĉirkaŭ Marakesch, kiuj rikoltite nun estis tute forlasitaj. Vespere ni vidis sub ni la prilumitan urbon. Multe da senhomaj kampogardistaj kabanoj estis ĉi tie, do ne signifis problemon, kie bivaki. Ni decidis iri en la urbon matene, poste ni priparolos la kion fari plu. Feliĉe la aŭtomata razilo estis malpli peza, ol foĵeti tiun, tiel do mi povis razi min. Ni havis ankoraŭ niajn civilajn vestojn, en kiuj ni ekiris el Marseljo, tiel do mi povis tute reordigi min por viziti Marakesch-on. Bremont denove fartis bone. Intertempe ni ambaŭ ekŝatis tiun mildan, delikatan homon. Kiam li ekprenis nian manon kelkfoje, la larmogutoj de la dankemo brilis en liaj okuloj. Li dankis nenion. Li sciis, ke post la okazintaĵoj estus komike diri tion: dankon. Nur kelkfoje, kiel li rigardis sur nin, kiel li klopodis plifaciligi nian ŝarĝon, en tio estis io infanece sincera kaj entuziasma. Laŭprofesie li estis desegnisto. En Afriko! Ĉu ĝi ne estas kortuŝa?

Maroko estas la urbo de la grandurboj, celo de la plej multe da karavanvojoj, ĝi superis eĉ la rekordon de la voĉbruo kaj tumultado, ĝenerale kutima en Afriko. Kompreneble mi ne povis iri en la hotelon Negrié. Mi krozis ĉirkaŭ ĝi, fidante la rankontiĝon. Dume mi spertis kun malagrabla surprizo, ke nia persona priskribo pendis sur la trunko de ĉiu dua palmo, anoncante kun grandegaj ciferoj, ke tiu ricevos dekmil frankojn, kiu transdonos nin al la polico vive aŭ morte. Mi povas aserti, ke mi havis tian senton, kvazaŭ iu estus satmanĝinta buteron, poste li estus trinkinta botelon da sirupo. Mi aĉetis ĵurnalon. Jen tio estis skribita en ties mezo, sed per sufiĉaj grandaj literoj: “Ankoraŭ nenia informo estas pri la trompista kapitano kaj pri liaj kunuloj el Saharo.” Malpli granda subtitolo: “La fuĝintoj iris tra Gebel-Sagro al granda Atlaso.” La plej malgranda titolo: “Ili traŝoviĝis tra la blokadringo de la militistaro ĉe Bu Malem.” La publikaĵo arde kritikas la afrikan instancon, ke ili ne povas kapti du vagabondojn, kiuj ridindigis la koloniojn antaŭ tuta Eŭropo. Fine oni mencias, ke la ministro pri la militaj aferoj tuj emeritigis kapitanon Donald, la promenantan komandanton de la fortikaĵo Saramra, laŭtenanto Larmier estas postenigita al Hindoĉinio, kaj la serĝenton estas degradita du rangojn. Mi konfesas, ka malvarma ŝvito ekkovris mian frunton. Tuta kontinento persekutas kelkajn vagabondojn.

Magrulo kaj Bobi elpaŝis el la vid-al-vida rapidserva restoracio.Nu, se ili nun ekvidos min ĉi tie, bedaŭrinde okazos granda sensacio. Mi fumis la cigaredon nervoze. Bobi ekvidis min, poste li komencis frapadi la kolon de mulo, staranta apud li, kvazaŭ mi ne interesus lin pli multe, ol la muro de la domo. Li diris ion al Magrulo ridetante, kaj ili reiris en la rapidservan restoracion. Ĝi estis majstra ago de sinrego, malvarmsango kaj la rapida rekono de la situacio fare de Bobi, kion li kronis per tio, ke li forigis Magrulon, kiu eble estus ekŝrikinta aŭ sveninta, kaj per tio ŝi kaŭzintus nian pereon. Bobi elpromenis kun enpoŝigitaj manoj, kaj kiam li preteriris min, li rimarkis, ke lia cigaredo ne brulas, li do petis fajron. Mi flustris nur tion:

– Gardian.

Poste ni iris plu al du aliaj direktoj. Tra la mult-centjara pordego de la urbo mi iris en la araban parton de Marakesch, kaj sur la plej granda vendoplaco de la mondo, kie la tumulto de la kameloj kaj homoj signifis la plej grandan sekurecon por mi, mi eksidis en la armena restoracio, nomata Gardian. Baldaŭ alvenis Bobi, kiu okupis lokon ĉe mia tablo, kaj ni mendis brandon. Nun mi eksciis, ke la franca kaj afrika gazetaro traktas niajn aventurojn sur la titolpaĝo du semajnojn. Ke vera blokado estas en la havenoj pro ni, ke la tuta franca polico, la ĝendarmoj kaj la militistaro persekutas nin. Kion sentis Bobi kaj Magrulo ĉiutage dum legado de la ĵurnaloj, tio estas imagebla. Magrulo ofte estis malsana dum tagoj. Laŭ Bobi tuta maroko jubileos laŭte, se ni saviĝos, ĉar nia historio pri la seĝento, kaj pri la soldatoj, metitaj en la silon estis publikigita laŭlitere. Tiel ni ĝuas popularecon sur la kolonio, simile kiel vojrabisto Aleksandro Rózsa. Tiel do Bobi certigis nin pri tio, ke okaze de nia pendumo, oni certe prikantos nin en Maroko. Nek tio trankviligis min. Mi jam estis klarvida pri tio, ke ni ne povas veni en la urbon. Ankaŭ la plano iri en la havenon Mogador ŝajnis nebla. Laŭ mia amiko, oni traesploras ĉiun sub mikroskopo, kiu forlasas la havenon, kaj krozŝipoj persekutas senkulpajn fiŝistojn ĉiutage. La sola, pala lumradio de espero estis: trapasi la limon ĉe la Rivero El Oro, kaj veturi per ŝipo plu de sur la hispanaj bordoj de Orient-Afriko. Sed kiel?

Mallonge mi rakontis mian planon al Bobi. Li tuj veturu kun Magrulo al la hispana havenurbo Diaha, ĉe la Rivero El Oro. Tie li interesiĝu pri itala ŝipo. Ni provos trapenetri ie, kaj fuĝi en urbon El Oro.

– Ĝi estos tre malfacila – diris Bobi -, nek muŝo povas trairi la landvojojn sen kontrolo.

– Filo mia, ni ne havas alian eblon! Ni tamen ne maljuniĝos inter la rokoj, kiel ermitoj, manĝantaj radikojn.

Poste ni disiĝis. Bobi ankoraŭ postkriis min afable:

– Ne timu, Fajfisto, oni faros kanton pri vi!

Kuprokapulo sidis proksimume kvaronhoron kun krucitaj kruroj, kiel grandega hinda idolo. Li eĉ fumis. Li apenaŭ legis la ĵurnalojn. Li akceptis sian sukceson en la ĵurnaloj kun la indiferenteco de gravuloj. Poste kun Bremont ni kredis tion serioze, ke li freneziĝis, ĉar li komencis studi la kronikon foje de la borso, foje de la sporto, fine li restis ĉe la lasta, baldaŭ li faris mallongan prelegon pri la blecoj de la sporto per biciklo.