John Tolkien - La hobito

La drako krute flugis pli suben ol antauxe, kaj dum li turnis sin kaj subeniris, lia ventro brilis blanke pro la flagretantaj perloj kaj gemoj en la lunlumo. Sed nepre ne sur unu loko. La arko knalis. La nigra sago rapide risortis rekte de sia sxnuro gxuste al la maldekstra brusto apud la etendita draka antauxkruro. Trafis kaj malaperis ene la pikilo, fusto kaj plumoj. Kun kricxo kiu surdigis homojn, faligis arbojn kaj fendis sxtonojn, Smauxgo sputante skuigxis, renversigxis, krasxis suben kaj ruinigxis.

Li falis gxuste sur la urbon. Lia lasta doloriga agonio dissplitis la urbon en fajrerojn kaj bragxojn. La lago tondre enfluis. Vasta vaporo eksxvelis supren kiel blanka nubo sub la luno. Auxdigxis siblado kaj turbado kaj poste silento. Tio estis la fino de Smauxgo kaj de Esgaroto, sed ne de Bardo.

La lunarko supreniris pli alten kaj la vento igxis forta kaj frida. GXi kirlis la blankan nebulon, kreante kolonojn da buklaj nuboj, kaj fordrivigis ilin okcidenten kaj lasis ilin disvelki super la marcxojn antaux Mornarbaro. Tiam vidigxis la boatoj kiel etaj punktoj sur la ombraj strekoj de l’ laga surfaco. Laux la vento venis la vocxoj de la logxintoj de Esgaroto lamentantaj pri la perdita urbo, siaj varoj kaj detruitaj domoj. Sed ili devus ankaux esti dankemaj, kvankam oni evidente ne povis atendi tion tiumomente. Tri kvaronoj de la urbanoj travivis la atakon. Iliaj arbaroj, brutaroj, pasxtejoj kaj la plimulto de iliaj boatoj ne estis damagxitaj. Kaj la drako estis mortinta. Tio evidente havis signifon, kiun ili simple ne tuj komprenis.

Ili amasigxis cxagrenite sur la okcidenta laga bordo, tremante pro la malvarma vento. Ili tuj komencis plendi kaj koleri pri la Urbestro, kiu forlasis la urbon tre frue dum aliaj homoj estis pretaj por defendi gxin.

— Li estas eble tre lerta pri komerco, precipe pri sia propra komerco, — murmuris kelkaj el ili, — sed li malutilas, kiam io misas! —

Kaj ili lauxdis la kuragxon de Bardo, kaj lian bravan pafon. — Se li ne pereus, ni elektus lin kiel regxon. Bardo la mortiginto de la drako, praido de Giriono! Ve al ni! Li estas mortinta!

Meze de tiu interparolado, alta figuro de homo alpasxis el la ombroj. Li estis tute malseka, liaj nigraj haroj humide pendis sur liaj vizagxo kaj sxultroj, kaj liaj okuloj feroce brilis.

— Bardo ne estas mortinta! — li kriis. — Li saltis el Esgaroto lagen, post kiam li mortigis la drakon. Mi estas Bardo, ido de Giriono. Mi estas la mortiginto de la drako!

— Regxo Bardo! Regxo Bardo! — ili kriis, sed tio grincigis la dentojn al la Urbestro.

— Giriono estis Mastro de Dalo, ne regxo de Esgaroto, — li diris. — En Lagurbo ni cxiam elektis niajn estrojn el inter la plej maljunaj kaj sagxaj, kaj neniam subigis la regnon al militistoj. “Regxo Bardo” iru al sia propra regxlando — Dalo nun estas libera dank’ al lia braveco, kaj nenio malhelpas lian revenon. CXiuj dezirantoj povos akompani lin, se ili preferos la fridajn sxtonojn apud la Monto al la verdaj lagobordoj. La plej sagxaj restos cxi tie kaj rekonstruos nian urbon, kaj gxuos denove gxiajn pacon kaj prosperon.

— Ni volas, ke Bardo estu regxo! — replikis la cxirkauxaj homoj. — Ni tedigxas pri olduloj kaj kasistoj!

Kaj tiam la pli malproksimaj homoj kriis:

— Vivu la Arkisto kaj for la Monsakulon! — la kriado ehxis sur la lagaj bordoj.

— Mi nepre ne volas malestimi la arkiston Bardo, — diris la Urbestro singarde (cxar nun Bardo staris apude). — CXi-nokte li gajnis honoran lokon inter la eminentuloj de nia urbo, kaj li valoras multajn konservindajn kantojn. Sed kial, ho popolo, — la Urbestro starigxis kaj parolis tre lauxte kaj klare, — kial vi kulpigas min? Pro kia kulpo oni detronigu min? Kaj mi rajtas demandi: kiu vekis la drakon dum li dormis? Kiu ricevis de ni ricxajn donacojn kaj helpon? Kaj kiu kredigis nin, ke la antikvaj kantoj estis pravaj? Kiu ekspluatis nian bonkoran gastigemon kaj nian agrablan fantaziemon? Kiun specon de oro oni sendis al ni laux la rivero por repagi nin? Drakan fajron kaj dezertigon! De kiu efektive ni postulu kompenson por niaj damagxoj por helpi niajn vidvinojn kaj georfojn?

Kiel oni povas konstati, la Urbestro ne senmerite gajnis sian postenon. Lia parolado tuj kvietigis la popolajn postulojn por nova regxo, kaj same kolerigis ilin je Torino kaj ties kompanio. Kelkaj priparolis ilin feroce kaj amare, kaj ecx tiuj kiuj kantis plej lauxte la antikvajn kantojn, nun same lauxte plendis, ke la gnomoj intence instigis la drakon!

— Stultuloj! — diris Bardo. — Kial malsxpari parolojn kaj koleron pri tiuj malfelicxuloj? Ili sendube pereis, antaux ol Smauxgo venis al ni.

Sed dum li parolis, venis en lian kapon la rememoro pri la fama trezoro, kiu nun kusxis sub la Monto sen gardisto aux posedanto, kaj li tuj silentigxis. Li pensis pri tio, kion diris la Urbestro, kaj pri rekonstruota Dalo resonanta per oraj sonoriloj. Li scivolis, cxu li povus trovi suficxe da homoj.

Fine li ekparolis denove:

— Ne restas tempo por koleri, ho Urbestro, nek por detale debati pri la regonteco. Pli urgxas multe da farendaj taskoj. Mi servos vin ankoraux, kvankam konsiderante viajn parolojn, mi eble iros norden kun tiuj, kiuj deziros akompani min.

Poste li formarsxis por konstrui sxirmilojn kaj por organizi kuracadon por la malsanuloj kaj vunditoj. Sed la Urbestro grimacis malantaux li, dum li restis kaj sidis. Li multe pensis, sed nenion diris krom tio, ke liaj gardistoj bruligu fajron kaj portu al li mangxajxojn.

Bardo trovis, ke cxiuloke homoj konjektis pri la vasta trezoro, kiun oni nun povus trovi sendangxere. Kelkaj asertis, ke gxi ne nur kompensus la damagxojn, kiujn ili suferis, sed ankaux provizus kroman prosperon, kiun ili povus elspezi por acxeti varojn el la sudo. Tiaj onidiroj kuragxigis ilin dum ilia mizero. Tio estis bona, cxar tiu nokto estis malfelicxa kaj senespera. Oni nur povis fabriki sxirmilojn kiel eble plej bone por malmulte da homoj (evidente la Urbestro havigis al si tendon), kaj trovigxis malmulte da nutrajxoj (ecx al la Urbestro mankis iom). Multaj homoj igxis malsanaj tiunokte pro la frida malsekeco kaj pro cxagreno. Multaj poste mortis, kvankam ili eskapis nevundite el la minigita urbo. Dum la postaj tagoj multe da homoj estis malsanaj kaj malsataj.

Intertempe Bardo farigxis la efektiva estro, kaj ordonis libere, kvankam cxiam nome de la Urbestro. Estis malfacile organizi suficxan defendadon kaj logxadon por la popolo. Multaj el ili eble mortus dum la vintro, kiu nun rapide sekvis la auxtunon, se ili ne ricevus helpon. Kaj helpon ili ja ricevis rapide, cxar Bardo tuj sendis mesagxistojn kontrauxflue de la rivero al la Arbaro por peti helpon de l’ Regxo de l’ Arbaraj Elfoj. La mesagxistoj renkontis ties armeon, kiu jam alvenis, kvankam pasis nur tri tagoj post la morto de Smauxgo.

La Elfregxo eksciis novajxojn de siaj propraj kurieroj kaj de la birdoj, kiuj amikis kun lia popolo, kaj jam sciis multon, kio okazis. Efektive multe konsternigxis cxiuj vivajxoj kun flugiloj, kiuj logxis apud la limoj de l’ Dezerto de la Drako. La aero estis plena de cirkulantaj birdoj, kaj iliaj rapidaj flugantaj heroldoj striis tien kaj reen en la cxielo. Apud la arbara rando, ili fajfis, kricxis kaj pepis. Longe for trans Mornarbaro la novajxo estis dirata: “Smauxgo estas mortinta!” Folioj krispigxis kaj oreloj strecxigxis. Ecx antaux ol la Elfregxo ekrajdis, la novajxo vojiris okcidenten al la pinglarbaroj de l’ Nebulecaj Montoj. Beorno auxdis pri gxi en sia ligna halo, kaj la goblenoj organizis kunsidon en siaj kavernoj.

— Mi konjektas, ke bedauxrinde temas pri la fino de Torino Kverkasxildo, — diris la Elfregxo. — Eble estus pli tauxge por li resti 6i tie kiel mia gasto. Tamen, cxiu vento — li aldonis, — alportas profiton al iu.

Ja ankaux li ne forgesis la legendajn ricxajxojn de Troro. Tial la mesagxistoj de Bardo renkontis lin marsxanta kun multaj lancistoj kaj arkistoj. Kaj korvoj svarmis dense super ili, cxar ili kredis, ke okazos tia grava milito, kian oni ne spertis en tiu regiono jam de tre longe.