Connie Willis - Zwarte winter

We kunnen hem niet begraven, dacht hij, maar hoe kan ik dat tegen haar zeggen nu ik te laat ben gekomen om iets anders voor haar te doen?

‘Kivrin,’ zei hij.

Ze klopte zacht op de verstijfde hand. ‘We kunnen hem niet begraven,’ zei ze met die rustige, toonloze stem. ‘We hebben Rosemund in zijn graf gelegd, toen de meier…’ Ze keek op naar Dunworthy. ‘Ik heb vanmorgen geprobeerd te graven, maar de grond is te hard. De spade is gebroken. Ik heb het gebed voor de doden voor hem gezegd. En ik heb geprobeerd de klok te luiden.’

‘We hebben u gehoord,’ zei Colin. ‘Zo hebben we u gevonden.’

‘Het hadden negen slagen moeten zijn, maar ik kon niet meer.’ Ze drukte een hand tegen haar zij alsof ze zich de pijn herinnerde. ‘Jullie moeten me helpen het af te maken.’

‘Waarom?’ zei Colin. ‘Ik geloof niet dat er nog iemand is die het kan horen.’

‘Dat doet er niet toe,’ zei Kivrin, naar Dunworthy kijkend.

‘Daar hebben we geen tijd voor,’ zei Colin. ‘Het wordt zo donker en het rendez-vous is…’

‘Ik zal het doen.’ Dunworthy ging rechtop staan. ‘Blijf maar hier,’ zei hij, hoewel Kivrin geen aanstalten had gemaakt om met hem mee te gaan. ‘Ik doe het wel.’ Hij liep terug naar de deur.

‘Maar het wordt zo donker,’ zei Colin, die naast hem meeholde. Het licht van zijn lamp wierp een grillig schijnsel over de pilaren en de vloer. ‘U zei dat u niet wist hoe lang het net open kan blijven. Wacht nou even!’

Dunworthy duwde de deur open en kneep zijn ogen even dicht tegen de glinsterende sneeuw. Het was inderdaad donkerder geworden terwijl ze in de kerk waren en er zat nog meer sneeuw in de lucht. Hij liep snel over het kerkhof naar de klokketoren. De koe die ze bij hun komst hadden gezien dook onder het hek door en liep langs de graven naar hen toe, met haar hoeven wegzakkend in de sneeuw.

‘Waarom wilt u de klok luiden als niemand het kan horen?’ vroeg Colin, die even bleef staan om zijn zaklamp uit te doen.

Dunworthy ging naar binnen. Het was in de toren net zo koud en donker als in de kerk en het stonk er naar ratten. De koe stak haar kop naar binnen. Colin wurmde zich erlangs en bleef bij de ronde muur staan.

‘U zegt telkens dat we terug moeten naar het net, omdat we hier anders voorgoed moeten blijven,’ zei hij. ‘U had niet eens de tijd om Kivrin te zoeken.’

Dunworthy liet zijn ogen aan het duister wennen en probeerde op adem te komen. Hij had te snel gelopen en hij had het weer benauwd gekregen. Hij keek naar het touw dat in het donker een eindje boven hun hoofd hing. Een stukje boven het gerafelde uiteinde zat een vettige knoop.

‘Mag ik het doen?’ vroeg Colin, naar boven kijkend.

‘Je kunt er niet bij.’

‘Helemaal wel.’ Colin nam een sprong. Hij kreeg het uiteinde te pakken en bleef even hangen, maar het touw kwam nauwelijks in beweging en de klok liet een zwak geluid horen, alsof er met een steen tegenaan was getikt. ‘Wat een zwaar ding!’ zei Colin.

Dunworthy stak zijn armen omhoog en pakte het touw, dat koud en ruw aanvoelde. Hij gaf een felle ruk en voelde het touw in zijn handen snijden. Bong.

‘Die was raak!’ riep Colin. Hij hield zijn handen tegen zijn oren, maar keek opgetogen naar boven.

‘Eén,’ zei Dunworthy, die aan het bellenkoor moest denken. Een en omhoog. Hij zakte door zijn knieën en trok het touw recht naar beneden. Twee en omhoog. En drie.

Hij vroeg zich af hoe Kivrin drie slagen had kunnen luiden met die pijnlijke ribben. De klok was veel zwaarder en het geluid veel harder dan hij zich ooit had kunnen indenken. De slagen weergalmden in zijn hoofd en in zijn beklemde borst. Bong .

Hij dacht aan Piantini met haar knobbelige knieën. Vijf. Hij besefte nu pas hoe moeilijk het was. Bij elke ruk aan het touw leek de lucht uit zijn longen geperst te worden. Zes.

Hij wilde niets liever dan even rusten, maar Kivrin luisterde naar hem in de kerk en ze mocht niet denken dat hij bij zes ophield, hij wilde de negen slagen afmaken. Hij greep het touw boven de knoop nog steviger beet en leunde een ogenblik tegen de muur om het benauwde gevoel kwijt te raken.

‘Gaat het, meneer Dunworthy?’ vroeg Colin.

‘Ja,’ zei hij, en hij gaf zo’n ruk aan het touw dat zijn longen ervan leken te barsten. Zeven.

Hij had niet tegen de muur moeten leunen. De stenen waren ijskoud en hij begon weer te rillen. Hij dacht aan mevrouw Taylor die radeloos de slagen van de Chicago Surprise Minor tot het einde toe had afgeteld om het kloppen van haar slapen te vergeten.

‘Ik kan het wel afmaken,’ zei Colin, en Dunworthy kon hem nauwelijks verstaan. ‘Ik kan Kivrin halen en dan doen wij de laatste twee slagen. Samen lukt het wel.’

Dunworthy schudde zijn hoofd. ‘Het bespelen van de klok dient zonder onderbreking te geschieden,’ zei hij buiten adem en gaf weer een ruk aan het touw. Acht. Hij mocht niet loslaten. Taylor was flauwgevallen en het touw van haar klok was wild gaan slingeren. Het had zich om de nek van Finch gewikkeld en hem bijna gewurgd. Hij moest tot elke prijs volhouden.

Hij trok het touw omlaag en bleef eraan hangen tot hij zeker wist dat hij op zijn voeten kon blijven staan. ‘Negen,’ zei hij.

Colin stond fronsend naar hem te kijken. ‘Krijgt u weer een terugval?’ vroeg hij achterdochtig.

‘Nee,’ zei Dunworthy, en hij liet het touw los.

De koe duwde de deur met haar kop open. Dunworthy duwde het beest ruw opzij en ging terug naar de kerk.

Kivrin zat nog steeds op haar knieën bij Roche en hield zijn verstijfde hand beet.

Hij ging naar haar toe. ‘Ik heb de klok geluid.’

Ze keek op, maar knikte niet.

‘Moeten we nu niet op weg gaan?’ zei Colin. ‘Het wordt donker.’

‘Ja,’ zei Dunworthy. ‘Ik geloof dat we nu maar…’ De duizeling kwam onverhoeds over hem en hij wankelde en viel bijna over Roche heen.

Kivrin stak haar hand uit en Colin greep hem snel bij zijn arm. Het licht van de lamp danste over het plafond. Dunworthy liet zich op een knie zakken en steunde op de vloer. Met zijn vrije hand tastte hij naar Kivrin, maar die was opgesprongen en deinsde naar achteren.

‘U bent ziek!’ Het was een beschuldiging, een aanklacht. ‘U hebt de pest!’ Voor het eerst klonk er emotie in haar stem. ‘Geef antwoord!’

‘Nee,’ zei Dunworthy, ‘het is de…’

‘Hij krijgt een terugval,’ zei Colin. Hij duwde de lamp onder de stenen elleboog van het beeld en hielp Dunworthy rechtop te gaan zitten. ‘Ik heb hem nog gewaarschuwd, maar hij wilde niet luisteren.’

‘Het is influenza,’ zei Dunworthy, die met zijn rug tegen het beeld ging zitten. ‘Het is niet de pest. We zijn allebei ingeënt. We kunnen de pest niet krijgen.’

Hij legde zijn hoofd tegen de steen. ‘Het is een virus, het gaat wel weer over. Ik moet alleen maar even rusten.’

‘Ik zei nog dat hij de klok niet moest luiden.’ Colin maakte zijn jute zak leeg op de stenen vloer en legde hem over Dunworthy’s schouders.

‘Is er nog aspirine?’ vroeg Dunworthy.

‘U mag ze maar om de drie uur nemen,’ zei Colin, ‘en u moet ze doorslikken met water.’

‘Ga dan water voor me halen,’ snauwde hij.

Colin zocht steun bij Kivrin, maar die stond nog bij het lichaam van Roche en keek op haar hoede naar Dunworthy.

‘Schiet op,’ zei Dunworthy, en Colin holde weg. Zijn voetstappen galmden na in de lege ruimte. Dunworthy keek naar Kivrin, die een stap terug deed.

‘Ik heb de pest niet,’ zei hij. ‘Het is influenza. We waren bang dat jij het ook had toen je wegging en dat je hier ziek was geworden. Ben je ziek geworden?’

‘Ja.’ Ze knielde weer bij Roche neer. ‘Hij heeft mijn leven gered.’

Ze streek de paarse deken glad en Dunworthy zag dat het een fluwelen mantel was, met op de rug een groot zijden kruis.