Arkadij Strugacki - Piknik na skraju drogi

— Ej, Rudy! A twoja Guta widocznie ma gościa — kapelusz wisi… Ja bym na twoim miejscu tego tak nie zostawił…

I głos Reda:

— Uważaj na protezy, Ścierwnik. I zatrzaśnij dziób. Tu są drzwi, żebyś czasem nie zbłądził, ja mam zamiar zjeść jeszcze dziś kolację.

I Barbridge: — Tfu, już nawet zażartować nie wolno!

I Red:

— Dosyć się już nażartowałeś. Wystarczy. Spływaj, spływaj, na co czekasz!

Szczęknął zamek i głosy stały się cichsze, widocznie obaj wyszli na schody. Barbridge coś powiedział półgłosem i Red mu odpowiedział: „Dosyć tego, nie mam z tobą o czym gadać!” Znowu mamrotanie Barbridgea i ostry głos Reda: „Powiedziałem dosyć!” Trzasnęły drzwi, zastukały szybkie kroki w przedpokoju i w progu kuchni ukazał się Red Shoehart. Nunnun wstał na jego powitanie i obaj mocno uścisnęli sobie dłonie.

— Wiedziałem, że to ty — powiedział Red obrzucając Nunnuna spojrzeniem bystrych, zielonkawych oczu. — Uu, aleś się spasł, grubasie! nieźle cię tuczą w naszych barach! Oho! Widzę, że wesoło spędzacie czas! Guta, zrób i dla mnie porcję, muszę was doganiać…

— Prawdę mówiąc jeszcześmy dobrze nie zaczęli — powiedział Nunnun. — Właściwie dopiero zabieraliśmy się do roboty. Przed tobą trudno uciec!

Red zaśmiał się ostro i uderzył Nunnuna pięścią w ramię.

— Zaraz się okaże, kto kogo dogoni i kto kogo przegoni. Ja, bracie, dwa lata siedziałem o suchym pysku. Żeby ciebie dogonić, musiałbym chyba wypić cysternę… Chodźmy, chodźmy, nie będziemy siedzieć w kuchni! Guta, co z tą kolacją…

Dał nurka do lodówki i wyprostował się, trzymając w każdej ręce po dwie butelki z różnymi nalepkami.

— Zabawimy się! — oznajmił. — Wydajemy przyjęcie na cześć najlepszego przyjaciela, Richarda Nunnuna, który nie opuszcza swoich w biedzie! Chociaż nie przynosi mu to żadnego pożytku. Ech, szkoda, że nie ma Szuwaksa…

— A to zadzwoń do niego — zaproponował Nunnun. Red pokręcił ognisto rudą głową.

— Tam, gdzie on teraz jest, jeszcze nie założyli telefonu. No, chodźmy, chodźmy… Pierwszy wszedł do pokoju i rąbnął butelkami o stół.

— Zabawimy się, tato — powiedział do nieruchomego starca. — To jest Richard Nunnun, nasz przyjaciel Dick, a to mój tata, Shoehart — senior…

Richard Nunnun skurczył się wewnętrznie w mały twardy kłębek, rozciągnął wargi od ucha do ucha, pomachał w powietrzu dłonią i powiedział do nieboszczyka:

— Bardzo mi miło, mister Shoehart. Co u pana słychać? My się już znamy. Red — powiedział do Shoeharta Juniora, który penetrował barek. — Już raz widzieliśmy się, co prawda przelotnie…

— Siadaj — powiedział do niego Red wskazując na krzesło na wprost starca. — Jeżeli chcesz z nim rozmawiać, mów głośniej. On ni cholery nie słyszy.

Rozstawił kieliszki, szybko otworzył butelki i powiedział do Nunnuna:

— Rozlewaj. Ojcu niedużo, na samo dno… Nunnun nalewał bez pośpiechu. Stary siedział w poprzedniej pozie i patrzył w ścianę, nie zareagował kiedy Nunnun podsunął mu kieliszek. A Nunnun już się oswoił z nową sytuacją. To była gra, gra straszna i żałosna. Rozpoczął ją Red, a on, Nunnun, właśnie do niej przystąpić tak jak robił przez całe życie, rozgrywając cudze partie i straszne, i żałosne, i haniebne, i dziwaczne, i znacznie groźniejsze niż ta. Red podniósł swój kieliszek i powiedział: „No to w drogę?” — i Nunnun jak najnaturalniej spojrzał na starego, a Red niecierpliwie stukając swoim kieliszkiem o kieliszek Dicka powiedział: „W drogę, w drogę… nie martw się o niego, tato nie da sobie krzywdy zrobić…” — i wtedy Nunnun równie naturalnie kiwnął głową i obaj wypili.

Red, błyskając oczami, zaczął mówić tym samym podnieconym i nieco sztucznym głosem:

— Koniec, bracie! Więcej mnie więzienie nie zobaczy. Gdybyś ty wiedział jak dobrze jest w domu! Forsa jest, ja już sobie fajny cottage upatrzyłem, z ogrodem, nie gorszy niż Ścierwnika… Wiesz, że chciałem wyemigrować, jeszcze w więzieniu postanowiłem. Po jaką cholerę mam siedzieć do usranej śmierci w tym zapowietrzonym mieście? niech to wszystko, myślę, jasny piorun strzeli. Wracam — moje uszanowanie, zabronili emigrować! Co to — przez te dwa lata okazało się, że jesteśmy zadżumieni?

Red mówił i mówił, a Nunnun kiwał głową, popijał whisky, wtrącał na znak poparcia współczujące przekleństwa, zadawał retoryczne pytania, a potem zaczął wypytywać o cottage — co to za cottage, gdzie, za ile? Nawet zaczął się spierać z Redem, twierdził, że cottage jest drogi, w niedogodnym miejscu, wyjął notes i przewracając kartki podawał adresy opuszczonych domków, które właściciele oddadzą za bezcen, a remont będzie kosztował grosze, szczególnie jeśli złożyć prośbę o zezwolenie na emigrację, otrzymać odmowę i zażądać rekompensaty.

— Ty, jak widzę, przerzuciłeś się na handel nieruchomościami — powiedział Red.

— A ja wszystkim po trochu handluję — odparł Nunnun i zrobił perskie oko.

— Wiem, wiem, nasłuchałem się o twoich aferach z burdelami!

Nunnun zrobił wielkie oczy, położył palec na ustach i spojrzał w stronę kuchni.

— Co tam, wszyscy o tym wiedzą — powiedział Red.

— Pieniądze nie śmierdzą, teraz już wiem o tym z całą pewnością… Ale żeś ty wziął Gnata na zarządzającego — myślałem, że pęknę ze śmiechu, kiedy się o tym dowiedziałem. Wpuściłeś lisa do kurnika… Przecież on jest stuknięty, ja go znam od małego!

W tym momencie stary powoli, mechanicznym ruchem, niby ogromna kukła uniósł rękę z kolana i z drewnianym stukotem upuścił ją na stół, obok swego kieliszka. Ręka była ciemna, z niebieskim połyskiem, skurczone palce upodobnialy ją do kurzej łapy. Red zamilkł i spojrzał na ojca. W jego twarzy coś drgnęło i Nunnun ze zdumieniem zauważył na tej piegowatej, drapieżnej fizjonomii najprawdziwszą, miłość.

— Niech tata pije na zdrowie — serdecznie powiedział Red. — Ta odrobina tacie nie zaszkodzi… — Nic się nie bój — powiedział półgłosem do Nunnuna mrugając porozumiewawczo. — On sobie z kieliszkiem poradzi, bądź spokojny…

Patrząc na niego Nunnun przypomniał sobie, co się działo, kiedy laboranci Boyda przyszli tutaj po tego nieboszczyka. Laborantów było dwóch, silni chłopcy bez przesądów, wysportowani itp., towarzyszył im lekarz ze szpitala miejskiego, a z nim dwaj sanitariusze, potężni faceci, przyuczeni do dźwigania noszy i uspokajania szaleńców. Później jeden z laborantów opowiadał, że „ten rudzielec” z początku jakby nie rozumiał, o co chodzi, wpuścił ich do mieszkania, pozwolił obejrzeć ojca i zapewne starego spokojnie by zabrano, ponieważ Red prawdopodobnie uznał, że tatusia chcą wziąć do szpitala na badania. Ale te bałwany sanitariusze, którzy w czasie wstępnych rokowań sterczeli w przedpokoju i gapili się na Gutę, myjącą okna, kiedy ich wezwano, zabrali się do starego jak do zapluskwionej kanapy, najpierw go wlekli po ziemi, a potem w ogóle upuścili na podłogę. Red się wściekł i tu dorwał się do głosu kretyn lekarz i zaczął szczegółowo objaśniać dokąd, po co i w jakim celu. Red słuchał go minutę, albo i dwie, a potem nagle bez żadnego uprzedzenia eksplodował jak bomba wodorowa. Laborant, który to opowiadał, sam nie pamięta, w jaki sposób znalazł się na ulicy. Rudy diabeł zrzucił ze schodów wszystkich pięciu, przy czym żadnemu nie pozwolił odejść dobrowolnie na własnych nogach. Wszyscy, według słów laboranta, wylatywali z bramy jak kule z armaty. Dwaj zostali nieprzytomni na chodniku, a pozostałych trzech Red ścigał przez cztery przecznice, po czym wrócił do samochodu, którym przyjechali, i wybił w nim wszystkie szyby — szofera w wozie już nie było, uciekł pieszo w przeciwnym kierunku.