Connie Willis - Przejście

Joanna poprawiła okulary i zapatrzyła się w ekran.

— Wygląda podobnie jak mózg w stanie uśpienia.

— Owszem, ale nie widać żadnej aktywności w korze przedczołowej, natomiast w przednim płacie przysadki, o tutaj, aktywność się nasiliła. — Wskazał czerwone plamy. — Podobnie zresztą jak w hipokampie i migdałku móżdżkowym.

— A to są synapsy pamięci długotrwałej? — spytała, wskazując na rozrzucone czerwone i pomarańczowe punkty w korze czołowej.

— Tak. — Wyczyścił ekrany i wyświetlił zdjęcie pana O’Reirdona. — To jest obraz wzornikowy — wyjaśnił, stukając w klawisze. — A to skan z pierwszej sesji pana Wojakowskiego. — Nałożył obydwa obrazy na siebie na trzecim ekranie. — Jak widzisz, rozkład aktywności jest podobny, z wyjątkiem kory czołowej, chociaż nieidentyczny. Między innymi dlatego potrzebna mi twoja pomoc przy dalszych badaniach.

Podszedł do skanera i położył dłoń na łukowatej kopułce.

— To jest skaner RIPT. Pacjent kładzie się tutaj — wskazał na stół do badań — pod urządzeniem, które następnie przesuwa się nad jego głowę. Znacznik, a później krótkotrwały środek uspokajający i dithetamina są wprowadzane przez kroplówkę. Próbki krwi trzeba pobrać przed eksperymentem, w jego trakcie i po zakończeniu. Zajmuje się tym pielęgniarka, chociaż nie zatrudniam jej na stałe.

Joanna z zamyśleniem wpatrywała się w łukowaty otwór.

— Masz problem? — zainteresował się Richard.

— To wygląda jak tunel. Czy istnieje jakiś sposób, aby przykryć tę kopułkę, zastawić ją czymś do czasu, kiedy pacjent się położy? Chciałeś wyeliminować wszelkie możliwe fizyczne czynniki mogące tłumaczyć wizję.

— Jasne. To się da zrobić.

Joanna spojrzała na sufit.

— Czy podczas badania potrzebne ci górne światło?

— Nie, ale badani i tak mają zasłonięte oczy.

— Czym?

— Czarną maską do spania — wyjaśnił. Wydobył jedną z szafki, aby jej zademonstrować. — Poza tym mają słuchawki, przez które słuchają białego szumu.

— To dobrze. Ale i tak uważam, że powinniśmy przyciemnić światło, zgodnie z wyjaśnieniem Garlanda, widoczne podczas doświadczeń granicznych białe światło jest emitowane przez lampy nad stołem operacyjnym, a jego oślepiająca jasność wynika z rozszerzenia źrenic.

Richard z zachwytem wpatrywał się w Joannę.

— Właśnie dlatego chciałem, żebyś ze mną współpracowała. Przyniosę trochę czarnego papieru do zasłonięcia lampy. Stworzymy rewelacyjny zespół.

Joanna odwzajemniła uśmiech, a następnie podeszła przyjrzeć się szarym metalicznym szafkom i wysokiej drewnianej szafie z oszklonymi drzwiczkami, za którymi przechowywano lekarstwa. Mebel był pozostałością z poprzedniej epoki w historii szpitala. Joanna położyła ręce na biodrach.

— Czy chcesz coś jeszcze zmienić? — spytał Richard.

— Nie — odparła. — Poza jednym. — Sięgnęła do kieszeni swetra i wyciągnęła przedmiot luźno owinięty gazetą. — Oto nasza tenisówka.

— Tenisówka? — Richard zapatrzył się na przedmiot, zbyt mały, aby uznać go za but, chyba że dziecięcy.

— Pan Mandrake nie mówił ci jeszcze o bucie? To zdumiewające. Wszystkim opowiada, że but to naukowy dowód prawdziwości doświadczeń granicznych. Twierdzi, że ten dowód jest wiarygodniejszy niż ciotka Ethel.

Wepchnęła przedmiot z powrotem do kieszeni i podeszła do biurka.

— Pewna kobieta o imieniu Maria miała doświadczenia graniczne podczas operacji. — Joanna wysunęła krzesło. — Potem opowiadała o tym, jak unosiła się nad swoim ciałem leżącym na stole do badań i ze szczegółami opisała wszystkie przeprowadzane na niej zabiegi.

— Wielu pacjentów to robiło. — Richard wzruszył ramionami. — Opisywali intubację i elektrody. Ale przecież mogli zdobyć informacje podczas wcześniejszych wizyt w szpitalu.

— Albo oglądając choćby jeden odcinek Ostrego dyżuru — uzupełniła Joanna. — Maria opisała jeszcze coś, co ma stanowić „naukowy dowód”, na który zawsze się powołuje pan Mandrake. — Popchnęła krzesło w stronę szarej szafki. — Maria powiedziała, że kiedy unosiła się pod sufitem, dostrzegła but leżący na parapecie za oknem, czerwoną tenisówkę. — Wspięła się na krzesło, spojrzała na szafkę, zmarszczyła brwi i zeszła na podłogę. — But nie był widoczny z żadnej części pomieszczenia, ale kiedy lekarz poszedł piętro wyżej i wychylił się daleko za okno, dostrzegł go.

— Co dowodzi, że dusza rzeczywiście opuściła ciało i unosiła się ponad nim — podsumował Richard.

— Idąc dalej tym tokiem rozumowania, wszystkie doświadczenia graniczne są rzeczywiste i nie można ich uznać za halucynację. — Zaciągnęła krzesło do drewnianej apteczki i ponownie na nie weszła. — Niezwykle przekonujące, prawda? Jedyny problem w tym, że nic podobnego się nigdy nie zdarzyło. Kiedy naukowcy usiłowali zweryfikować prawdziwość opowieści, okazało się, że do takiego zdarzenia nie doszło, nigdy nie istniał taki pacjent i nie ma takiego szpitala.

Wydobyła z kieszeni przedmiot w gazecie.

— Oczywiście, nawet gdyby historia okazała się prawdziwa, niczego by nic dowodziła. But mógłby być widoczny z innej części szpitala, ewentualnie sam pacjent lub badacz, zajmujący się przypadkami śmierci klinicznej, mogli go umieścić za oknem. Jeśli kiedyś jakiś pacjent stwierdzi, że to widział — uniosła przedmiot — wezmę pod uwagę możliwość, że opuścił własne ciało.

— Co to takiego? — zainteresował się Richard.

— Coś, czego nikt się nic domyśli — oświadczyła, stając na palcach, pochylając się do przodu i kładąc przedmiot na szafie. — Nawet ty. Jeśli czegoś nie wiesz, siłą rzeczy nie możesz przypadkowo wygadać się przed kimś. — Rozwinęła gazetę i cofnęła się. — Dam ci wskazówkę — oznajmiła, wciskając pomięty papier w rękę Richarda. — To nie jest but. — Odwróciła się i spojrzała z zadumą na zegar.

— Zegar też chcesz zdjąć?

— Nie, chociaż nie od rzeczy byłoby przemieszczenie go w miejsce, którego nie będzie mógł obserwować badany. Im mniej przedmiotów nadających się na temat konfabulacji, tym lepiej. Prawdę mówiąc, właśnie myślałam o twojej pacjentce. O której miała się tu zjawić?

— Umówiliśmy się na jedenastą, ale zadzwoniła z informacją, że ma egzamin i spóźni się kilka minut. To słuchaczka studium medycznego — wyjaśnił, zerkając na zegar. — Powinna już tu być.

— Szukasz kandydatów wśród słuchaczy studium medycznego?

— Nie, stamtąd jest tylko pani Tanaka. Inni ochotnicy pochodzą…

— Ochotnicy? — powtórzyła Joanna. — Korzystasz z ochotników? Jak opisałeś badanie w ogłoszeniu o naborze?

— Badania neurologiczne. Mam tutaj egzemplarz. — Podszedł do biurka.

— Wspomniałeś o doświadczeniach granicznych?

— Nie — odparł, przekopując się przez sterty papieru. — Poinformowałem ich, czego dotyczy projekt, kiedy zgłosili się na wstępne badanie.

— Co to za badanie wstępne?

— Ustalałem profil fizyczny i psychologiczny. — Wygrzebał ogłoszenie i wręczył je Joannie. — Poza tym spytałem, czy wiedzą coś o doświadczeniach granicznych i czy kiedykolwiek ich doznali. Żadnemu się to nie przytrafiło.

— Rozumiem, że przebadałeś już pewną grupę?

— Tak. Pani Bendix poddała się badaniu jednokrotnie, a pan Wojakowski i pani Tanaka — ta, która ma dzisiaj przyjść — dwukrotnie.

— Czy zebrałeś zgłoszenia, a dopiero potem zaprosiłeś ochotników na wstępne rozmowy?