Robert Silverberg - Twee sterren

Burris voelde een schok, aangegrepen door een grand mal van koortsachtige opwinding. Een nieuw orgaan in zijn lichaam injecteerde krachtige stralen van het een of andere onbekende hormoon in de kom van vreemdheid naast zijn hart. Hij werd duizelig. Hij spartelde in de troebele branding, steeds opnieuw teruggeslagen op het schurende zand door de meedogenloze golven.

Chalk vervolgde kalm: ‘Stel je belang in de technische kant van de zaak?’

De tentakels van Burris’ handen wriemelden oncontroleerbaar.

Een woordenstroom: ‘De hersenen moeten binnen de schedel chirurgisch worden geïsoleerd door het afsnijden van alle aanliggende weefsels. De schedel zelf wordt bewaard voor ondersteuning en bescherming. Natuurlijk moet er een absolute hemostase worden gehandhaafd tijdens de lange periode van anti-coagulatie, en er bestaan technieken om de schedelbasis af te sluiten om bloedverlies te voorkomen. De hersenfuncties worden gecontroleerd met elektroden en thermosondes. De circulatie wordt gehandhaafd door de bovenkaaksbeen- en halsslagaders te koppelen. Lussen, begrijp je. Ik bespaar je de details waarmee het lichaam wordt weggeschaafd totdat uiteindelijk alleen de levende hersenen overblijven. Op ’t laatst wordt het ruggenmerg doorgesneden en zijn de hersenen totaal geïsoleerd, gevoed door hun eigen vaatsysteem. Ondertussen is de ontvanger klaargemaakt. De halsslagader en de halsader worden weggesneden en de voornaamste draagspieren in het halsgebied worden losgesneden. De hersentransplantatie wordt verricht na onderdompeling in een antibiotische oplossing. De slagaders van de geïsoleerde hersenen worden door een siliconencanule verbonden met de overeenkomende slagader van de ontvanger. Een tweede canule wordt in de halsader van de ontvanger vastgezet. Dat alles wordt verricht bij enkele graden onder nul om beschadigingen te voorkomen. Als eenmaal de bloedvoorziening van de ingeplante hersenen is verbonden met die van de ontvanger, brengen we de temperatuur terug tot normaal en beginnen met de standaard postoperatieve technieken. Een lange periode van revalidatie is nodig voordat de getransplanteerde hersenen hun controle over het lichaam van de ontvanger hebben verkregen.’

‘Opmerkelijk.’

‘Niet zo’n erg grote prestatie vergeleken met wat ze bij jou gedaan hebben,’ gaf Chalk toe. ‘Maar die operatie is met succes verricht op hogere zoogdieren. Zelfs met mensapen.’

‘Met mensen?’

‘Nee.’

‘Dan —’

‘Er zijn stervende patiënten gebruikt. Hersenen overgeplant in pas gestorvenen. De kans op succes is hierbij echter nog niet groot. Maar er waren gevallen bij wie het bijna lukte. Nog drie jaar, Burris, en menselijke wezens ruilen net zo gemakkelijk van hersens als nu van armen en benen.’

Burris vond het gevoel van intense verwachting dat door hem heen joeg niet erg prettig. De temperatuur van zijn huid was onaangenaam hoog. Het hart klopte hem in de keel.

Chalk zei: ‘We bouwen een plaatsvervanger voor jou, in zoveel mogelijk opzichten gelijk aan je vroegere uiterlijk. We stellen een golem samen, zie je, uit de bank voor losse onderdelen, maar we maken er geen hersens in. We transplanteren je hersens in die montage. Er zullen vanzelfsprekend verschillen blijven, maar je zult in wezen weer een geheel zijn. Geïnteresseerd?’

‘Martel me niet, Chalk.’

‘Ik geef je mijn woord dat ik ’t meen. Twee technische problemen staan ons nog in de weg. We moeten de techniek nog meester worden om een totale assemblage te maken van een ontvanger, en we moeten die in leven houden totdat we met succes de transplantatie kunnen verrichten. Ik heb al gezegd dat ’t drie jaar duurt voordat we het eerste kunnen bereiken. Zeg nog twee meer om de golem te bouwen. Vijf jaar, Burris, en je zult weer een volledig mens zijn.’

‘Wat zal dat kosten?’

‘Misschien honderd miljoen. Misschien meer.’

Burris lachte schril. Zijn tong — hoeveel leek die nu op die van een slang! — werd zichtbaar.

Chalk: ‘Ik ben bereid om de totale kosten van je herstel voor mijn rekening te nemen.’

‘Nu zit je te fantaseren.’

‘Ik verzoek je vertrouwen te hebben in mijn middelen. Ben je bereid om van je huidige lichaam te scheiden als ik iets kan verschaffen dat dichter bij de menselijke norm ligt?’

Dat was een vraag waarvan Burris nooit verwacht had dat iemand die aan hem zou stellen. Hij was verbijsterd dat hij aarzelde. Hij verachtte zijn lichaam en ging diep gebogen onder het gewicht van wat hem was aangedaan. Maar begon hij ondanks alles van zijn vreemdheid te houden?

Na een kort stilzwijgen zei hij: ‘Hoe vlugger ik dit ding kwijt kan raken, hoe beter.’

‘Goed. Nu is er het probleem van die vijf jaar of zo die ’t in beslag zal nemen. Ik stel voor dat we proberen om tenminste je gezicht een beetje te veranderen zodat je in staat zult zijn om je in de maatschappij te bewegen tot we de overschakeling kunnen maken. Heb je daar belangstelling voor?’

‘Dat gaat niet. Ik heb die gedachte al naar voren gebracht bij de doktoren die me na mijn terugkeer onderzocht hebben. Ik ben een hutspot van vreemde antistoffen, en ik stoot elke transplantatie af.’

‘Ben je van mening dat dit waar is? Of vertelden ze je alleen maar een gemakkelijk leugentje?’

‘Ik denk dat ’t waar is.’

‘Laat me je naar een ziekenhuis sturen,’ stelde Chalk voor. ‘We zullen een paar proeven doen om die uitspraak te verifiëren. Als ’t waar is, dan is er niets aan te doen. Als ’t niet zo is, dan kunnen we ’t leven een beetje gemakkelijker voor je maken. Akkoord?’

‘Waarom doe je dit, Chalk? Wat is het quid pro quo?’

De dikke man draaide zich om zijn as en leunde zwaar naar voren totdat zijn ogen nog maar centimeters van het gezicht van Burris verwijderd waren. Burris keek naar de vreemd delicate lippen, de fijne neus, de immense wangen en gezwollen oogleden. Heel zacht mompelde Chalk: ‘De prijs is buitensporig hoog. Je zult er doodziek van worden. Je slaat de hele zaak af.’

‘Waar gaat ’t om?’

‘Ik ben leverancier van amusement aan de mensen. Ik krijg mijn investeringen in jou er zelfs niet bij benadering uit, maar ik wil terug hebben wat ik kan.’

‘De prijs?’

‘De volledige rechten van de commerciële exploitatie van je verhaal,’ zei Chalk. ‘Te beginnen met je gevangenschap door de vreemden, via je terugkeer naar de aarde en je moeilijke aanpassing aan je veranderde toestand, verder gaand met je toekomstige heraanpassingsperiode. De wereld weet al dat drie mannen een planeet genaamd Manipool hebben betreden, dat er twee gedood werden en dat een derde is teruggekomen als slachtoffer van chirurgische experimenten. Zoveel werd er bericht, en daarna verdween je uit het gezicht. Ik wil je weer voor het voetlicht terug. Ik wil je laten zien terwijl je je menselijkheid terugkrijgt, weer met andere mensen omgaat, omhoogklautert uit de hel, uiteindelijk triomfeert over je katastrofale ervaring en er gelouterd uitkomt. Het zal betekenen dat er veelvuldig inbreuk wordt gemaakt op je privacy, en ik ben er op voorbereid je te horen weigeren. Tenslotte zou je verwachten —’

‘Dit is een nieuwe vorm van marteling, niet?’

‘Iets van een beproeving wellicht,’ gaf Chalk toe. Zijn brede voorhoofd was met zweetdruppels bedekt. Hij zag er rood en opgewonden uit, alsof hij de een of andere innerlijke emotionele climax naderde.

‘Gelouterd,’ fluisterde Burris. ‘Je biedt me een vagevuur aan.’

‘Noem het dat.’

‘Ik verberg me wekenlang. Dan sta ik vijf jaar naakt voor het universum, hè?’

‘Kosten vergoed.’

‘Kosten vergoed,’ zei Burris. ‘Ja. Ja. Ik aanvaard de marteling. Ik ben je speelbal, Chalk. Alleen een menselijk wezen zou het aanbod afslaan. Maar ik neem ’t aan. Ik neem ’t aan!’