Віктар Шніп: Заўтра была адліга-2

***

5.08.2014. Холадна там, дзе нас няма...

Гарачыня

5.08.2014. Узгадаўся ліпень 1987 года. Я ў Тбілісі на свяце паэзіі Уладзіміра Маякоўскага. Гарачыня! Пад сорак. Вечарам нас прывезлі з гор, дзе мы жылі на турбазе імя Барыса Дэніладзэ, на чыгуначны вакзал, каб ехаць у Кутаісі. Пачало цямнець. Запалілі святло і праз некалькі хвілін на вакзал апусцілася зялёная хмара саранчы. Ідзеш, а пад нагамі, як снег зялёны, хрум-хрум-хрум. Падышоў цягнік. Увесь залеплены саранчой. Ды і на нас саранчы, як на бяздомных сабаках блох.

У вагонах, як у печы. Усё гарачае, не даткнуцца. Мы параспраналіся да трусоў. Сядзім, як у лазні. Хлопцы ў адным вагоне, дзяўчаты ў другім. Ехаць кіламетраў 150, а сунуліся амаль восем гадзін. Спрабавалі заснуць, ды не змаглі. Прыехалі раніцай. Толькі выйшлі з цягніка, як зайграла музыка і да нас з кветкамі кінуліся піянеры. Мяне, як новага лаўрэата прэміі імя Уладзіміра Маякоўскага, тут жа пад рукі падхапіла начальства і павяло даваць інтэрв’ю для рэспубліканскага тэлебачання. Не памятаю, што я тады гаварыў, але памятаю, што была гарачыня...

***

6.08.2014. Нарэшце парадаваў дождж. Невялікі, але з грымотай. У дзяцінстве ў вёсцы, калі падоўгу стаяла сухмень, я чуў ад людзей, што трэба забіць жабу, тады і дождж пральецца. Мне вельмі хацелася дажджу, але я жаб не забіваў...

***

6.08.2014. Пасля дажджу вяртаюся з працы. Каля крамы «Алеся» бачу, ідзе народны артыст Расціслаў Янкоўскі. Ён з мыліцай, а ў другой руцэ кавенька. Артыст спыніўся, прысеў на лаўку, як у тэатры ў ложу, і стаў глядзець на вуліцу перад сабой, як на вялікую тэатральную сцэну, па якой і я прайшоў, як масоўка...

***

7.08.2014. Кожную раніцу, едучы на працу, выходжу на прыпынку, што насупраць кафедральнага сабора. Спыняюся каля прыступак, што вядуць да Храма, і дзякую Богу за тое, што Ён ёсць. І я не адзін такі. І амаль кожны раз побач з намі спыняюцца мужчыны і жанчыны, якія, гледзячы на Храм, прыпальваюць цыгарэты...

***

7.08.2014. Часам хочацца жыць, як у рамантычных фільмах, дзе ўсё добра канчаецца...

***

8.08.2014. Маладзік, як палавінка залатога пярсцёнка...

***

9.08.2014. З Людай з’ездзілі ў Пугачы. За тры тыдні, што не быў у вёсцы, травой сяліба не зарасла і грады не засохлі...

У хаце цёпла, як было пры маме...

Кветкі каля хаты, пасаджаныя мамай, усё цвітуць і цвітуць, нібыта вечныя...

Не ўсе яблыкі, апаўшы на зямлю, схаваліся ў траве. Над імі восы, як залатыя анёлы...

Каля плота сумуе крапіва. Толькі адна яна, калі гаспадароў няма дома, абараняе і абараняецца...

На павуцінцы вісіць вішнёвы лісток, як маятнік гадзінніка, які спыніўся...

Спалохаў жабу ў траве і сам спалохаўся...

Агуркі на градзе вялікія і пажаўцелыя, як напоўненыя спёкай і сонцам...

На плоце гаршчок, як шалом Дон Кіхота, які тут без нас начаваў...

Суседзяў на вуліцы не бачна, нібыта ўсе пайшлі на фронт (на жніво)...

Каларадскі жук паўзе па ганку, нібыта цяпер ён тут гаспадар...

Рвём цыбулю. Яна не супраціўляецца. А моркаўка і буракі яшчэ добра трымаюцца за родную зямлю...

На комін села незнаёмая птушка, нібыта на цэнтр зямлі...

Шкельца ў траве, як ільдзінка, што не растала з зімы, калі памерлі мама і тата...

Заехалі на Ракаўскія могілкі. Дзякуй богу, новых магіл няма...

У метрах дзесяці ад бацькавых магіл у траве каменны помнік шаснаццацігадоваму хлопцу, які памёр у сакавіку 1908 года. Далей таксама старыя пахаванні, але яны зараслі травой і асіннікам...

Жытняе поле. Буслы, як брыгадзіры з закладзенымі за спіну рукамі, ходзяць за камбайнамі...

Прыехалі дамоў, як з неба спусціліся...

***

10.08.2014. Прачнуўся ад крыку чаек за акном. Вызірнуў на вуліцу. Мінск...

***

11.08.2014. Калі п’янку нельга адмяніць, то яе трэба ўзначаліць...

***

12.08.2014. Вяртаючыся праз дождж дахаты, пачуў радкі:

Пасля спякоты дождж прыйшоў,

Як за вайной прыйшла вайна,

З якой не прыйдзе хтось дамоў,

Бо не апошняя яна,

Як гэты дождж, які ідзе,

Змываючы твае сляды.

Нам кепска як усё ў вадзе,

Нам кепска ж гэтак без вады.

І мокры прыйдзеш ты дамоў,

Прашэпчаш, гледзячы з вакна:

«Пасля спякоты дождж прыйшоў,

Як за вайной прыйшла вайна..»

***

13.08.2014. Прыходзіла сястра Анатоля Сыса Валянціна. Атрымала даўні ганарар за кнігу брата: «Цяпер не трэба будзе з сястрой складацца на юбілей Ана­толя». Раней яна ўсё ніяк не магла прыехаць з Брэста. Цяпер у Мінску ў дачкі, глядзіць унучку, якая пойдзе ў другі клас. Я падпісаў Валянціне свайго «Пугачоўскага цырульніка». Яна прачытала дэдыкацыю і заплакала.