Анеля Катковіч: Успаміны

Федаровіч — грамадзкі дзеяч. Жыў у Менску падчас нямецкай акупацыі.

Юрка Віцьбіч (сапраўднае прозьвішча Георгій Шчарбакоў) — пісьменьнік. Нар. 15.06.1905 г. у г. Веліж, Віцебскай губэрні. Закончыў гімназію. Друкаваўся з 1929 г. У час нямецкай акупацыі праяўляў вялікую пісьменьніцкую актыўнасьць, ягоныя творы былі друкаваны ў многіх часопісах. Выдае ў той час два зборнікі публіцыстыкі "Вяліскія паўстанцы" ды "Нацыянальныя Сьвятыні". У Нямеччыне ў 1946 годзе разам з Н. Арсеньневай стварыў літаратурнае аб’яднаньне "Шыпшына", якога стаў старшынёй. Пасьля жыў у ЗША. Актыўнасьць праяўляў таксама ў галіне журналістыкі. Многа ягоных твораў было надрукаваных у "Беларусе" , "Новым рускім слове". Памёр 4.01.1975 г.

Люба Дарошык — працавала ў гарадзкой управе Менску падчас нямецкай акупацыі. Зьвязана была з савецкім падпольлем.

Галіна Уладзімірская — працавала ў гарадзкой управе Менску падчас нямецкай акупацыі. Зьвязана была з савецкім падпольлем.

Альбэрт Рыхэль — служачы нямецкай цывільнай адміністрацыі ў Менску. Загінуў у баях у 1945 г.

Ян Краўчонак — падчас нямецкай акупацыі быў дырэктарам тэатру ў Менску. Выпускнік юрыдычнага факультэту Віленскага Унівэрсытэту. Родам з Будслава.

Фабіян Акінчыц — грамадзка-палітычны дзеяч. Нар. 20.01.1886 г. у в. Акінчыцы, Менскага павету. У 1913 г. скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага Унівэрсытэту. У 1926 г. актыўна ўключыўся ў дзейнасьць Беларускай Сялянска-Работніцкай Грамады. У траўні 1928 г. быў асуджаны на 8 гадоў турмы. Вызвалены датэрмінова ў палове 1930 г. У канцы 1933 г. разам з У. Казлоўскім пачаў выдаваць "Новы Шлях" ды арганізаваць Беларускую Нацыянал-Сацыялістычную Партыю. З ліпеня 1939 г. у Бэрліне, старшыня Беларускага Бюро Прапаганды. У пачатку 1940 г. быў старшынёй Беларускага Камітэту ў Варшаве. Загінуў 5.03.1943 г. у Менску у выніку скрытабойчага замаху.

Яраслаў Кушаль — сын Натальлі й Францішка Кушаляў. Загінуў ад бомбы падложанай савецкімі партызанамі, у менскім тэатры падчас прадстаўленьня.

Леанід Маракоў — палітычны дзеяч. Застрэлены 13 чэрвеня 1943 г. у Васілішках на Лідчыне разам з Ю. Саковічам, праўдападобна польскім падпольлем. 27.06.1943 г. у Менскай Мітрапалітальнай царкве адбылася ўрачыстая паніхіда па забітых, на якой прысутнічалі многія жыхары Менску, беларускія дзеячы.

Кс. Станіслаў Глякоўскі — сьвятар, грамадзкі дзеяч. Нар. у 1896 г. у Поразаве, Ваўкавыскага павету. Скончыў Віленскую Каталіцкую Сэмінарыю, Грыгарыянскі Унівэрсытэт у Рыме. Быў вікарыем у Ваўкавыску, пробашчам у Трычоўцы на Беласточчыне. З 1929 г. зьяўляўся прэфэктам у Вільні, між іншым быў выкладчыкам у Віленскай Беларускай Гімназіі. У 1938 г. пасьля высылкі ўладамі кс. А. Станкевіча зь Вільні ўзначаліў беларускую парафію сьв. Мікалая. Выдаваў дзіцячы часопіс "Пралескі". Загінуў у сьнежні 1941 г. у Менску.

Мікола Шчаглоў-Куліковіч — кампазытар, этнограф, паэт. Нар. 4.04.1893 г. на Смаленшчыне. Выпускнік Маскоўскай Кансэрваторыі. Працаваў настаўнікам музыкі, з 1939 г. быў дырыжорам сымфанічнага аркестра Усебеларускага Радыёкамітэту ў Менску. У час нямецкай акупацыі займаўся творчай працай у Менску. З 1950 г. жыў у ЗША. У 1950 г. заснаваў у Нью Ёрку беларускі хор, потым кіраваў беларускімі хорамі ў Кліўлендзе й Чыкага. Памёр 31.03.1969 г. Пакінуў вялікую музычную спадчыну; быў аўтарам опэр, сымфоній, вакальных твораў, апрацовак народных песень.

Беларуская Цэнтральная Рада — дапаможны, дарадчы ворган; цэнтральная інстанцыя беларускай адміністрацыі падчас нямецкай акупацыі. Створана 21.12.1943 г. зь Беларускай Рады Даверу. Фармальна БЦР (пад нямецкім кантролем) кіравала школьніцтвам, культурай, сацыяльнай апекай.

ІІ Усебеларускі Кангрэс — кангрэс скліканы Беларускай Цэнтральнай Радай, праводзіўся 27.06.1944 г. у Менску. Удзельнічала ў ім 1039 дэлегатаў з розных беларускіх асяродзьдзяў з тэрыторыі Эўропы акупаванай Немцамі. Кангрэс аб’явіў сябе ворганам, які працягвае палітычныя традыцыі Беларускай Народнай Рэспублікі, а БЦР палічыў адзінай легальнай уладай у Беларусі.

Др. Надзея Абрамава — грамадзкая дзеячка, лекар. Нар. у 1907 г., перад ІІ сусьветнай вайной жыла ў БССР. У час нямецкай акупацыі працавала лекарам у вадным зь менскіх шпіталяў. У 1943 г. па рэкамэндацыі І. Ермачэнкі стала сустаршынёй Саюзу Беларускай Моладзі, кіраўнічкай аддзелу дзяўчат гэтай моладзевай арганізацыі. Пасьля вайны апынулася ў эміграцыі. У Мюнхене ўступіла ў манастыр.