Сяргей Кавалёў: Мэва

— Ты наўрад ці выжывеш там,— асцярожна запярэчыў Званочак.

Але ні ён, ні іншыя кветкі пе здолелі адгаварыць Белую Незабудку. Раніцай яны ca Званочкам вырашылі пусціцца ў падарожжа.

* * *

Кветкі прачынаюцца ў розны час — адны раней, другія пазней. Але той раніцай прачнуліся ўсе разам. Званочак i Незабудка прамыліся расой i сабраліся ў дарогу. Кветкі сказалі ім на развітанне шмат сардэчных i шчымлівых слоў (яны ж так любілі сваю Белую Незабудку!). Ей таксама было сумна развітвацца з сябрамі. I яшчэ з бабуляй. Але наперадзе чакала невядомая, чароўная краіна, i гэта ўсяляла бадзёрасць i надавала сілы.

Горад яшчэ спаў (яму снілася адразу сем вялізных заводскіх каміноў, i таму ён нічога не заўважаў), калі веснічкі адчыніліся i пажадалі сябрам шчаслівай дарогі. I толькі стары плот панура маўчаў. Яно i зразумела, бо кожныя дзверы заўсёды адкрываюць штосьці новае, а кожны плот штосьці хавае.

Сябры рушылі ў дарогу.

Была сонечная раніца, крыху халаднаватая, з бязлюднымі вулкамі. Лёгкі ветрык павяваў насустрач сябрам i даносіў пахі той незвычайна-прыгожай краіны, куды яны ішлі. Здавалася, увесь свет яшчэ спаў разам з горадам, i толькі па вузенькай шашы, пасярод гэтай соннай неабсяжнасці ішлі дзве бясконца маленькія істоты з бясконца вялікай марай...

З-за павароту ляніва выкацілася шэрая машына, у якой сядзеў заспаны шафёр. Машына фыркала — яна была незадаволена тым, што яе так рана пабудзілі i прымусілі працаваць.

Машына не заўважыла Незабудку i Званочка (а можа, i заўважыла, хто ведае?), а сябры ўбачылі жалезнае страшыдла вельмі позна: яно ўжо насоўвалася прама на ix. Званочак закрыў сабой Белую Незабудку (о наіўнае, бездапаможнае, вялікае высакародства!), i тут жа яны абое былі расціснуты бяздушным колам з сінтэтычным пакрыццём.

— Бывай, сонца!.. Бывай, Званочак! — паспела толькі прашаптаць Белая Незабудка i ператварылася ў бясформеннае месіва пялёсткаў. Званочак памёр моўчкі, без адзінага звону.

Калі гарадок прачнуўся i ўбачыў расцёртыя коламі кветкі, ён не мог утрымацца ад абурэння:

— Ай-яй-яй! Мая адзіная шаша засмечана!

I тут жа спалохаўся:

— А раптам хтосьці з іншага горада ўбачыць гэта i скажа, што я зусім не горад, калі на маіх вуліцах валяюцца кветкі? Што будзе тады?

Небарака. Ён нават i не здагадваўся, што вялікія гарады з сотнямі дымных заводскіх каміноў, з тысячамі імклівых машын бачаць у снах кветкі. I ён загадаў дворніку змесці прах Незабудкі i Званочка з шашы.

* * *

На лузе, звычайна каля ракі i непадалёку ад горада альбо вёскі, сярод зялёных i рыжых траў, сярод палявых кветак i хмызнякоў, можна ўбачыць (калі пашчасціць) адну ці некалькі незабудак. Незабудкі гэтыя, вядома, не такія прыгожыя, як свойскія, але тут, сярод жывой прыроды, яны выглядаюць каралевамі, неяк асабліва пранізліва радуюць чалавечае вока.

Ніхто ix не палівае, ніхто пра ix не клапоціцца, яны пакутуюць i ад засухі, i ад праліўных дажджоў, свавольнік вецер калашмаціць ix грыўкі. Раніцай ix будзіць празрысты спеў жаўрука, а засыпаюць незабудкі пад калыханку салаўя. I ім вельмі страшна, калі побач праносіцца табун коней. А навакол — тысячы палявых кветак: рамонкаў, смалянак, дзьмухаўцоў, васількоў і, канечне ж, званочкаў.

Дык што ж, значыць, Белая Незабудка ca Званочкам зусім не загінулі?! Хто яго ведае? Можа, іншая Незабудка збегла ад іншай бабулі з іншым Званочкам i дабралася да той незвычайна-прыгожай краіны, такой ваблівай i жаданай. Можа, проста зярнятка хатняй незабудкі занесла ветрам на луг, i яно там цудам прарасло. А можа, якісьці добры чалавек, крыху дзівак, пасадзіў тут гэтыя кветкі.

Стары магутны Дуб з густой раскідзістай кронай рос крыху паводшыбе ад лесу. Крона яго служыла надзейным прытулкам мноству птушак. Птушкі паважалі i любілі свайго гаспадара, «дзядзечка Дуб» звалі яны яго.

Але раптам Дуб пачаў сохнуць.

— Што здарылася, дзядзечка Дуб? — пыталіся птушкі i малыя дрэўцы.

А Дуб i сам не ведаў, што з ім такое.

— Ломіць i млее ўсё, як грызе што,— пажаліўся ён свайму старому сябру Каршуку.

Каршук спалохаўся i паляцеў шукаць Дзятла. Дзяцел агледзеў Дуб i таксама спалохаўся:

— Гэта страшэнныя жукі-жыццягрызы. Пакуль што яны бяскрылыя, ды вось-вось крылы ў ix адрастуць.

— Але ты выратуеш Дуб? — заненакоена спытаў Каршук.

— Птушкі бяссільныя перад гэтымі пачварамі. Гора таму дрэву, якое жукі-жыццягрызы выберуць сваёй ахвярай. А хутка яны разляцяцца па ўсім лесе, і нам, птушкам, давядзецца шукаць новую радзіму,— бездапаможна адказаў Дзяцел.