Алена (узбуджаная, не зачыніўшы дзверы)
Не красіць страх дачку Зевеса ўладнага,
І сполах лёгкі нават не да твару ёй.
Аднак той жах, дрыготкі шматаблічны жах,
Жудою вечнае начы народжаны!
Як вогненная хмара вулканічная
Ў цяснінах гор займае подых волату —
Так мне стыгійцы вычварныя шлях у дом {213} 213 Так мне стыгійцы вычварныя шлях у дом … — Стыгійцы — міфічныя боствы падземнай ракі Стыкс, варожыя людзям.
Адзначылі жудою і памрочышчам,
І я з двара, нібыта госць няпрошаны,
Пабегчы мусіла. І вельмі рада я,
Што выйшла на святло! Цяпер я вольная,
Я не ўцяку цяпер, о сілы цёмныя!
Я асвячу мой дом, — ачаг ачышчаны
Сустрэне радасна цара з царыцаю!
Панталіда
Адкрый рабыням паслухмяным смутак свой.
Што ўразіла цябе, што там збянтэжыла?
Алена
Што ўбачыла, і вы пабачыць можаце,
Калі яшчэ ў глыбіні патаемныя
Глухая ноч не прыняла пачварыну.
Аднак усё ж я раскажу вам словамі:
У дом цара ўваходзячы паспешліва,
Каб выканаць загад, я ўраз здзівілася
Несамавітай цішыні, спакойнасці:
Не ўбачыла слядоў работы рупнае,
Ні шолахаў не ўчуў мой слых напружаны,
Ні служкі не сустрэлі там, ні ключніца,
Гасцям заўсёды радасна-прыветныя.
Калі ж далей, да ачага я рушыла,
Ля прыску недатлелага заўважыла
Бабулі нейкай постаць незнаёмую.
Уладным голасам старую клічу я,
За ахмістрыню царскую прымаючы,
Пакінутую кіраваць гасподаю,—
Старая моўчкі слухае, няўзрушная,
Пасля, нібы не зразумеўшы слоў маіх,
Загадвае ісці мне прэч. Разгневана
Ад дзёрзкасці такой, хутчэй спяшаюся
Угору я да лесвіцы разбёнае,
Якая ў скарбніцу вядзе дзяржаўную.
Але пачвара раптам падхапілася
І ўмомант заступіла шлях рашуча мне,
Як гаспадыня страшная, агідная,
З агнём крывавым у вачах бясколерных,
Абрыдлівая з выгляду, смярдзючая.
Не, слоў адных не хопіць мне, каб я змагла
Дакладна апісаць партрэт страшылішча.
Але глядзіце! Вось яна і выпаўзла!
Пакуль прыедзе цар — мы гаспадыні тут!
Яе ж цар выселіць у апраметную —
Мой любамудры Феб, наш друг цудоўнага.
На парозе Фаркіяда.
Хор
Многа пакут і цяжкіх нягод
Я, маладая, уведала рана,
Жудасць і слёзы, жорсткасць і мукі;
У полымі, дыме мой Іліён
У бітве паў.
У гуле шалёным
Войнаў няспынных
Чула, як зыкам утробным багі
Сверб распалялі да славы ваеннай,
І голас жалезны свары крывавай,
Братазабойчай,
Біў у муры.
Ах! Муры Іліёна, яны
Стаялі яшчэ, а грозны агонь
Паглынаў, сакрушаючы ўшчэнт
За вуліцай вуліцу, жах наганяючы,
Агнявы ураган закружыў
Горад у цемры начной.
Уцякаючы, бачыла я праз чад,
Праз куродым і пасмы агню
Над сабой валатоўскія постаці
Гнеўных багоў алімпійскіх;
Грозна, уладна ступалі яны
У зыркіх сполахах зарыва.
Не знаю, ці бачыла ўсё я наяве,
Ці дух мой, ахоплены страхам, прытрызніў
Гэта жахоцце? Не ведаю
І не скажу! Толькі ж цяпер я
Бачу пачвару сваімі вачыма —
Нешта жахліва-агіднае.
Нават рукой дакрануцца магла б
Да страшыдла,—
Ды жудасць мяне працінае!
З Форкава роду
Ты несумненна,
Толькі каторая
З дочак ягоных?
Пэўна, пачвара, з кодлішча граяў {214} 214 Пэўна, пачвара, з кодлішча граяў .— Граі і Гаргоны — дочкі Форка, бога цемры.
,
Страшных граяў, што зуб адзін
Маюць на ўсіх, папераменна
Носяць вока на ўсіх адно.
Як ты, агідніца,
Побач з красою
З’явішся сёння
Фебу на вочы?
Знікні, гадаўка! Прэч!
Хай не азмрочыць цар Менелай
У часе сустрэчы з дзіцем красы
Вочы свае нават ценем мярзоты такой.
Нас, смяротных, на жаль, прымушае
Няўмольная жорсткая доля
Глядзець на мярзоту цярпліва.
Горка, пакутліва нам, красалюбным,
Вочы свае брыдой абражаць.
Ты, што сустрэла нас дзёрзка,
Слухай праклёны,
Слухай пагрозы
З разгневаных вуснаў шчаслівіц,
Створаных воляй багоў бессмяротных.
Фаркіяда
Старая ісціна — ды сэнс глыбокі ў ёй:
Што прыгажосць ніколі разам з сорамам
Не крочыла, не йшла адной дарогаю,
Нянавісць узаемная ад веку ў іх.
Сустрэўшыся, абое, на адным шляху,
З пагардай несхаванай вечна крывяцца
І потым ворагамі разыходзяцца.
Смуткуе сорам і краса гарэзуе,
Пакуль нарэшце старасць не ўтаймуе іх,
Пакуль не праглыне іх цемра Оркава {215} 215 Пакуль не праглыне іх цемра Оркава … — Орк (Оркус) — бог падземнага свету.
.
Сюды, нахабніцы, вы пазляталіся
З крыклівым шумам чарадой бязладнаю,
Нібыта жураўлі вясною з выраю,
Што вабяць з вышыні сваім курлыканнем
Вандроўніка — зірнуць у высь нябесную,
Дзе іх шляхі нязменныя пракладзены,—
Ды чалавек ідзе сваёй дарогаю.
Читать дальше
