Пратэй (да Фалеса)
Тым лепей, бо ён выбраць можа,
Што больш яго істоце гожа.
(Да Гамункула.)
Няма чаго круціць глузды —
Пачні жыццё сваё з вады.
Жыві, расці, нагульвай тлушч,
Малых, слабых глытай і плюшч.
Уведаўшы законы мора,
Удасканалішся ты скора.
Гамункул
Які прыемны пах духмяны —
Я нібы ў млосці нейкай, п’яны.
Пратэй
Ты маеш рацыю, малы,
Хадзем хутчэй на водмель, там
Марскія пенныя валы
І пах гаючы, як бальзам.
Пільней углядвайся ў бязмеж —
Марскі паявіцца картэж.
Хадзем туды.
Фалес
Гамункул
Трайною духі йдуць хадою! {201} 201 Трайною духі йдуць хадою. — Маюцца на ўвазе Гамункул, Фалес і Пратэй.
Радоскія Тэльхіны {202} 202 Тэльхіны (радоскія) — марскія дэманы, што выйшлі з мора на востраў Радос; у Гётэ яны абаронцы Галатэі.
з трызубцам Нептуна падплываюць на марскіх конях і драконах.
Хор
Мы гэты трызубец Нептуну скавалі,
Каб ён таймаваў ім бурлівыя хвалі.
Нептун ім адказвае Зеўсу старому —
На грозныя грукаты страшнага грому;
Ён хвалі сярдзіта ўздымае да хмар —
На кожнай маланкі пагібельнай ўдар.
А ўсё, што між імі трапеча, — загіне
У чорнай, як прорва, бяздоннай пучыне.
Таму ён сягоння аддаў нам жазло,
Каб слаўнае свята без буры прайшло.
Сірэны
Вас, жрацоў у храме Феба,
Дзетак сонечнага неба,
Мы, прыхільніцы Гекаты,
Прывітаць сардэчна рады.
Тэльхіны
Багіня начная, красуня Геката,
Зычліва і прыязна славіш ты брата,
Жадаеш, каб песціў яго акіян,
Каб Фебу радосцы спявалі пеан.
Пачаўшы ўзыход свой з начной глыбіні,
Ён шле нам пяшчоты і ласк прамяні.
Бог сонца глядзіць на палі, берагі,
І парастак кожны яму дарагі.
Калі ж наплыве на наш востраў імгла,
Імглу разганяе ён ззяннем святла
І з неба глядзіць на скульптуры Радоса:
На Феба Лагоднага, Феба-Калоса.
Мы першыя ў свеце ўвасобілі бога
Ў абліччы жывым чалавека зямнога
Пратэй
Няхай яны пяюць пеаны
Праменням Феба і Дыяны,
Будуюць ім высокі храм,
Хай ідалаў шукаюць новых,
Багоў ствараюць мармуровых —
А мёртвы хлам ёсць мёртвы хлам.
І прастаіць тут патароча,
Пакуль не здарыцца канфуз
І не стаўчэцца ў пыл і друз,
Калі ў глыбінях загрукоча.
Засушаць сэрцы, ссушаць душы
Гады жыцця на ўбогай сушы.
Найлепшы побыт у вадзе,
Там светлы дух не прападзе.
Пратэй-дэльфін я, дай памчу
(Ператвараецца ў дэльфіна.)
Цябе на воды і на волю.
Тваю там прагу задаволю
І з Акіянам спалучу.
Фалес
Параду мудрую дае Фалес:
Стварэння новага працэс
Пачні з азоў, пачні з калыскі,
Правер усе спачатку нормы,
Прайдзі шматтысячныя формы —
Да чалавека шлях не блізкі.
Гамункул сядае на Пратэя-дэльфіна.
Пратэй
Спяшайся ў мора, дух без плоці!
Жыві ў яго вадавароце,
Дазнай уласнай паўнаты,
Але не ўзлазь багам на плечы,
Захоўвай вобраз чалавечы —
Далей ісці няма куды.
Фалес
І нам з табою, бедалагам,
Пабыць людзьмі было б няблага.
Пратэй (Фалесу)
А ён твайго, бадай што, складу!
І ты свой час пакінуў ззаду —
Як здань, хоць тысячу гадоў
Па фэстах гойсаць ты гатоў.
Сірэны (на скалах)
Распасцерлі мякка крылы
Галубіцы ў чарадзе,
Лёгкім вэлюмам закрылі
Срэбны месяц на вадзе.
Аж з Пафоса прыляцелі
На вясёлы фэст начны,
Асалоды захацелі
І любоўных ласк яны.
Нерэй (падыходзячы да Фалеса)
Што над морам серабрыцца,—
Не пазнае просты госць.
А ў мяне, у празарліўца,
Думка правільная ёсць:
Гэта служкі Афрадыты,
Галубіцы з пышнай світы
Галатэі; з бегам год
Прыгажэе іх палёт.
Фалес
Слухаць я люблю старога,
Бо нясе з сабою ён
Шмат жывога і святога,
Жыццядайны песціць плён.
Псілы і марсы {203} 203 Псілы і Марсы — міфічныя заклінальнікі змеяў, лівійскі народ (псілы), марсы — італійскі народ, ведалі лекавыя расліны. Тут — абаронцы Галатэі.
(плывучы на марскіх быках, цялятах і баранах)
Далёка ад мора — у норах,
На Кіпры ў падземных пячорах
Жывём мы і не баімося
Нептуна і дзеда Сейсмоса.
Шануем, як вока зяніцу,
Багіні марской калясніцу.
Калі ж мы парою начною
Пад плёскат і гоман прыбою
Маўкліва-трывожнай гурмою
Ўсплываем наверх весяліцца
З дачкой Акіяна, тады ўжо царыца
Ні льва, ні паўмесяца больш не баіцца,
Ні крыжа, ні нават арла {204} 204 Ні льва, ні паўмесяца больш не баіцца,/…ні нават арла. — Арол — гербавы знак рымскай дзяржавы, крылаты леў — герб Венецыі, крыж — эмблема рыцараў-крыжакоў, паўмесяц — эмблема мусульман, герб Атаманскай імперыі. Маецца на ўвазе паслядоўнае панаванне на Эгейскім моры Рыма, Венецыі, крыжакоў і Турцыі.
,—
Яны не шкадуюць людзей і жытла,
Знішчаюць, руйнуюць дашчэнту, датла
І сеюць варожасць усюды заўжды.
Ды толькі не могуць яны перашкодзіць
На хвалях красуням марскім карагодзіць
І везці царыцу сюды.
Читать дальше
