Jeffery Deaver - Ogród bestii

Zbliżała się dziewiąta i minister niechętnie zasiadł nad grubym plikiem dokumentów związanych z aryzacją dużego przedsiębiorstwa chemicznego na zachodzie kraju i włączeniem go do koncernu Reichswerke Hermann Góring. Zadzwonił telefon.

Odebrał jego adiutant w sekretariacie.

– Gabinet ministra Góringa.

Minister nachylił się, wyglądając zza biurka. Zobaczył, jak adiutant zerwał się z miejsca i stanął na baczność, a potem odłożył słuchawkę i ruszył do drzwi.

– Fiihrer oczekuje pana za pół godziny, panie ministrze.

Góring skinął głową i podszedł do stołu stojącego w głębi gabinetu. Usiadł przed tacą z górą jedzenia i nałożył sobie dużą porcję. Adiutant nalał mu kawy. Minister kartkował dokumentację finansową firmy chemicznej, lecz nie potrafił się skupić; z rzędów cyfr uparcie wyłaniał się obraz Reinharda Ernsta wyprowadzanego z kancelarii przez dwóch funkcjonariuszy gestapo. Na irytująco spokojnej twarzy pułkownika malowała się konsternacja i poczucie klęski.

Niepoważna fantazja, bez dwóch zdań, ale przyjemnie było poświęcić jej odrobinę uwagi, pałaszując kopiasty talerz jajecznicy z kiełbasą.

W przestronnym, lecz zakurzonym i zaniedbanym mieszkaniu w kamienicy przy Krausestrasse, która stała tam od czasów Bismarcka i Wilhelma, pół kilometra od budynków rządowych, przy stole w starannie urządzonej jadalni siedzieli dwaj młodzi mężczyźni. Rozmawiali od kilku godzin. Dyskusja była długa i burzliwa, ponieważ dotyczyła ni mniej, ni więcej tylko przetrwania.

I jak w wypadku wielu spraw w tych czasach najważniejsze pytanie, z jakim się musieli zmierzyć, wiązało się z zaufaniem.

Czy człowiek, który obiecał ich ocalić, dotrzyma słowa, czy ich zdradzi, a oni za swą łatwowierność zapłacą życiem?

Dzyń, dzyń, dzyń…

– Przestać hałasować – powiedział Kurt Fischer, starszy z dwóch jasnowłosych braci.

Hans stukał nożem w brzeg talerza, na którym leżał ogryzek jabłka i skórki sera, resztki ich żałośnie skromnego śniadania. Brzęknął jeszcze kilka razy, po czym odłożył sztuciec.

Między braćmi była różnica pięciu lat, ale dzieliła ich jeszcze niejedna przepaść.

– Mógłby nas wydać dla pieniędzy – rzekł Hans. – Mógłby nas wydać, bo narodowy socjalizm nagle uderzy mu do głowy. Mógłby nas wydać, bo jest niedziela, a on ma po prostu ochotę na kogoś donieść.

Bez wątpienia miał rację.

– Poza tym, powtarzam, po co ten pośpiech? Dlaczego dzisiaj? Chciałbym jeszcze zobaczyć się z Ilsą. Pamiętasz ją, prawda? Och, jest piękna jak Marlena Dietrich.

– Chyba żartujesz – odparł zirytowany Kurt. – Chodzi o nasze życie, a ty wzdychasz za jakąś cycatą dziewczyną, którą poznałeś niecały miesiąc temu.

– Możemy wyjechać jutro. Albo po olimpiadzie. Ludzie będą wychodzić ze stadionu wcześniej, wyrzucać dzienne bilety. Moglibyśmy się dostać na popołudniowe zawody.

Najprawdopodobniej to był główny powód jego ociągania: olimpiada. Tak przystojny młodzieniec jak Hans pozna w życiu jeszcze wiele lis; dziewczyna nie była ani szczególnie ładna, ani bystra (choć według norm narodowosocjalistycznych można ją było uznać za wyjątkowo rozwiązłą). Hans martwił się przede wszystkim tym, że uciekając z Niemiec, nie zobaczą igrzysk.

Kurt westchnął bezsilnie. Jego brat miał dziewiętnaście lat, a wielu mężczyzn w tym wieku zajmowało odpowiedzialne stanowiska w wojsku lub biznesie. Ale Hans zawsze był niepoprawnym marzycielem, impulsywnym, ale i nieco leniwym.

Co robić? Kurt bił się z myślami. Żuł kawałek suchego chleba. Masła nie mieli od tygodnia. Prawdę mówiąc, zostało im niewiele jedzenia. Ale Kurt nie lubił wychodzić z domu. Dziwne, ale na ulicy czuł się bardziej bezbronny, choć w istocie większe niebezpieczeństwo groziło im w mieszkaniu, które z pewnością od czasu do czasu obserwowali ludzie gestapo albo SD.

Wszystko sprowadza się do zaufania, pomyślał. Powinni czy nie powinni?

– Co mówisz? – spytał Hans, unosząc brew.

Kurt pokręcił głową. Nie zorientował się, że pomyślał na głos. Pytanie było adresowane do dwojga jedynych ludzi na świecie, którzy potrafiliby na nie odpowiedzieć szczerze i mądrze. Do ich rodziców. Ale Albrechta i Lotte Fischerów nie było w kraju. Jako socjaldemokraci i pacyfiści dwa miesiące temu wyjechali do Londynu na światową konferencję pokojową. Tuż przed powrotem dowiedzieli się jednak od znajomego, że ich nazwiska są na liście gestapo. Tajna policja zamierzała ich aresztować już na lotnisku Tempelhof. Albrecht dwukrotnie próbował przedostać się do kraju po synów – raz przez Francję i raz przez czeskie Sudety. Odmówiono mu wjazdu do Niemiec, a za drugim razem cudem umknął aresztowania.

Zaszyci w Londynie i korzystający z gościny podobnie myślących profesorów, rodzice pracowali jako tłumacze i nauczyciele. Udało im się wysłać do synów kilka wiadomości, w których wzywali ich do jak najszybszego wyjazdu. Chłopcom odebrano jednak paszporty i ostemplowano dokumenty. Byli dziećmi pacyfistów i żarliwych socjaldemokratów, dlatego gestapo ich także wciągnęło do kartoteki. Podzielali poglądy rodziców, a policja odnotowała ich częstą obecność w zakazanych klubach jazzowych i swingowych, gdzie grano muzykę amerykańskich Murzynów, pito poncz wzmocniony rosyjską wódką i pozwalano dziewczętom palić tytoń. Wśród ich przyjaciół było wielu działaczy politycznych.

Daleko im było do wywrotowców. Ale lada chwila mogli zostać aresztowani. Albo mogli umrzeć z głodu. Kurta zwolniono z pracy. Hans wrócił do domu, spędziwszy obowiązkowe pół roku w Służbie Pracy. Z uniwersytetu wyrzucono go z hukiem – o to także postarało się gestapo – i teraz podobnie jak brat był bezrobotny. W niedalekiej przyszłości mogli zostać żebrakami wysiadującymi na Alexanderplatz lub Oranienburger Platz.

I tak stanęli wobec pytania o zaufanie. Albrecht Fischer zdołał się skontaktować z byłym kolegą z Uniwersytetu Berlińskiego, Gerhardem Ungerem, także pacyfistą i socjaldemokratą. Unger rzucił posadę nauczycielską krótko po dojściu do władzy narodowych socjalistów i wrócił do rodzinnej firmy cukierniczej. Często jeździł za granicę i jako zdeklarowany antyhitlerowiec chętnie zgodził się przemycić chłopców w jednej ze swoich ciężarówek. W każdą niedzielę rano Unger kursował do Holandii ze słodyczami, a do kraju przywoził składniki. Bracia uznali, że w związku z dużą liczbą gości zjeżdżających do Niemiec na olimpiadę straż graniczna będzie zajęta i nie zwróci uwagi na samochód dostawczy odbywający regularny kurs.

Ale czy mogli mu powierzyć własne życie?

Właściwie nie mieli powodów mu nie ufać. Unger i Albrecht byli przyjaciółmi – Myśleli podobnie. Obaj nienawidzili narodowych socjalistów.

W dzisiejszych czasach zdradzić można było pod byle pretekstem.

Mógłby nas wydać, bo jest niedziela…

Kurt Fischer wahał się z jeszcze jednej przyczyny. Młodzieniec został pacyfistą i socjaldemokratą głównie pod wpływem rodziców i przyjaciół; nigdy nie przejawiał szczególnej aktywności politycznej. Jego życie obracało się wokół pieszych wędrówek, dziewcząt, podróżowania i narciarstwa. Lecz teraz, gdy władzę przejęli narodowi socjaliści, z zaskoczeniem odnalazł w sobie przemożne pragnienie, by ich zwalczać i uświadamiać ludziom ich nietolerancję i zło. Zastanawiał się, czy nie lepiej będzie zostać i pomóc w ich obaleniu.

Nowi władcy byli jednak potężni i podstępni. I śmiertelnie niebezpieczni.