Albert Baantjer - De Cock en de dood in antiek

‘Die heeft Arthur jaren geleden eens voor een habbekrats gekocht van een man die er geen benul van had dat hij met die kist ushabti’s een fortuin in zijn bezit had.’

De Cock zweeg. In zijn gedachten ging hij het verhoor van Helen nog even na.

‘U moet er wel rekening mee houden,’ sprak hij ernstig, ‘dat ik u voor de moord op uw man nog steeds als een mogelijke verdachte beschouw en dat ik mijn naspeuringen in die richting zal voortzetten.’

Over het gelaat van Helen gleed een vluchtig lachje.

‘U denkt dat ik mijn man heb vermoord?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik denk niet dat u uw man Arthur van Wateringen hebt vermoord,’ verbeterde hij. ‘Ik sluit die mogelijkheid niet uit.’ Helen rechtte haar rug en keek hem meelijwekkend aan. ‘Wat anderen ook mogen denken of geloven, ik hield van Arthur. Ons leeftijdsverschil deed daar niets aan af. Ik hield van hem… zielsveel.’

Ze boog zich iets naar voren.

‘En zou een vrouw,’ vroeg ze liefjes, ‘haar goede, kerngezonde man, van wie zij zielsveel houdt, om zeep helpen?’

De Cock keek haar aan. Haar woorden dreunden in zijn hoofd. Het was alsof er plotseling iets in hem knapte. Haar gezicht, haar gestalte, kregen in zijn geestesoog plotseling een duivelse gedaante. De wijde zwarte regenjas op de leuning van haar stoel veranderde in een satanisch kleed.

‘U hield zielsveel van hem?’ vroeg hij grimmig.

‘Ja.’

‘En Arthur van Wateringen was een viriele man… een uitbundig minnaar, die ook al uw lichamelijke wensen bevredigde?’ In de ogen van Helen vonkte argwaan.

‘Dat was hij,’ antwoordde ze benepen.

De Cock snoof.

‘Waarom bracht u dan tijdens uw huwelijk met Arthur van Wateringen vele nachten bij uw ex-man Iwan Terborch door?’ Getergd sprong Helen overeind. ‘Heeft Evert u dat verteld?’ De Cock knikte. ‘Tot in details, en ik bewonder de geestkracht van uw verscheiden man Arthur van Wateringen dat hij u daarover nooit om opheldering vroeg.’

Helen viel op de stoel terug. Ze verborg haar gezicht in haar handen.

‘Iwan Terborch,’ snikte ze, ‘is een verschrikkelijk mens. Ik vervloek de dag dat ik hem heb leren kennen. En ik moet in een toestand van totale verstandsverbijstering hebben verkeerd toen ik met hem trouwde. Ik heb u verteld dat hij ettelijke malen heeft gedreigd om Arthur van Wateringen te vermoorden. Het was mijn angst dat hij dat werkelijk zou doen. Ik heb hem gebeden en gesmeekt om mij en Arthur met rust te laten. Dat wilde hij niet… tenzij ik met hem een pact sloot.’

De Cock trok een vies gezicht.

‘Een pact?’

Helen knikte.

‘Hij zou ons met rust laten als ik eenmaal per maand een nacht met hem doorbracht.’

De Cock staarde haar verbijsterd aan.

‘En daar ging u op in?’

Helen kruiste haar armen op het blad van het bureau en liet haar hoofd daarop zakken.

‘Ik kon niet anders.’

Vledder kneep zijn lippen tot een smalle lijn. Zijn jong gezicht kreeg een uitdrukking van verbeten woede.

‘Iwan Terborch!’ riep hij verachtelijk. ‘Wat een schoft. Een vrouw zo’n vernederende overeenkomst opdringen… onder die voorwaarden. Onvoorstelbaar. Die vent is van de ratten besnuffeld.’ De Cock grijnsde.

‘Je doet de ratten onrecht.’

Vledder keek hem vol verwachting aan.

‘Gaan we hem arresteren?’

‘Waarvoor?’

‘De moord op Arthur van Wateringen?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Daar is zo’n gluiperige vent te laf voor.’

‘Dat weet je zeker?’

De Cock knikte.

‘Ik heb dergelijke typen meer ontmoet. Ten opzichte van vrouwen durven zij zich van alles te permitteren… zijn ze gemeen, laaghartig, gewelddadig…’

Vledder onderbrak hem.

‘Je doet er toch wat aan?’

‘Ik heb Helen van Haaksbergen ertoe kunnen bewegen aangifte tegen haar ex-man te doen. Om haar weinig bedenktijd te gunnen, heb ik onmiddellijk van haar een uitgebreide verklaring opgenomen. Ik wil niet dat Iwan Terborch zijn straf ontloopt.’ Vledder keek hem verward aan.

‘Jij hebt een verklaring opgenomen?’ vroeg hij ongelovig. ‘Ik dacht dat jij allergisch was voor schrijfmachines.’

De Cock glimlachte.

‘Het ging op die elektronische ratelmachine van jou wel niet zo rap… soms vlogen de toetsen onder mijn vingers vandaan… maar het is uiteindelijk een gedegen werkstuk geworden, waar zelfs de meest louche strafpleiter geen vinger tussen krijgt.’

‘Dat kun je?’

‘Nog steeds. Zelfs zonder jouw hulp.’

‘En het vervolg?’

‘Ik heb contact opgenomen met de zedenpolitie aan het hoofdbureau. Ze waren het met mij eens dat het een zeer ernstig vergrijp was. Iwan Terborch wordt vannacht van zijn bed gelicht.’ Vledder leek gerustgesteld.

‘Ben je verder van die Helen van Haaksbergen nog wat wijzer geworden?’

‘Ze kon tot mijn spijt niet nagaan of er bij de diefstal van de sarcofaag ook nog enige oesjebti’s uit het magazijn van haar man waren ontvreemd. Arthur van Wateringen bezat volgens haar een kist vol van die waardevolle beeldjes.’

‘Vind je dat belangrijk?’

De Cock knikte.

‘De beide oesjebti’s die bij de vermoorde antiquairs werden gevonden, moeten toch ergens vandaan komen. De herkomst kan naar de dader of daderes leiden.’

De oude rechercheur zweeg even.

‘Verder houdt Helen van Haaksbergen vol, ondanks jouw onderzoek in de Oude Vensterstraat, dat zij op de avond van de moord werd gebeld door een man die haar vertelde dat er een ambulancewagen voor de deur van de winkel…’

De Cock stokte.

‘Wat stond er op de tap?’ veranderde hij plotseling van onderwerp. Het gezicht van Vledder versomberde.

‘Het was een bar slechte opname. Veel geruis en gekraak. Er was bijna geen stem te herkennen. Bovendien sprak hij op een vreemde toonhoogte.’

‘Het was een man?’

Vledder weifelde.

‘Dat vermoed ik. Mijn eerste impressie was dat ik naar een mannenstem luisterde. Later ben ik daaraan gaan twijfelen. Ik kreeg de indruk dat degene die belde, zich er plotseling van bewust werd dat hij of zij, dat laat ik dus even in het midden, zijn of haar stem moest verdraaien. Het werd wel een octaaf hoger.’ Vledder zweeg even. De onzekere expressie op zijn gelaat veranderde.

‘Maar één ding,’ sprak hij ferm, ‘bleek uit het opgenomen telefoongesprek zonneklaar. Adriaan Goederijke werd heel geraffineerd naar dat kraakpand in de Marnixstraat gelokt.’

‘De lokroep?’

‘Een bronzen sarcofaag met een gestileerde ibis.’

De Cock had moeie voeten.

Met een van pijn vertrokken gezicht tilde hij zijn benen omhoog en legde ze heel voorzichtig op zijn bureau. Het was daarbij alsof duizenden kleine duiveltjes met evenzovele spelden geniepig in zijn kuiten prikten. Dat was een slecht teken, wist hij. Telkens wanneer de zaken niet naar wens verliepen, wanneer hij het gevoel had steeds verder van de oplossing weg te drijven, kroop de vermoeidheid in zijn voeten en speelden deze geniepige duiveltjes hun sadistisch spel.

De oude rechercheur ging in gedachten na of zijn onderzoek in de zaak van de vermoorde antiquairs er werkelijk zo slecht voorstond als de plotseling opdoemende duiveltjes in zijn kuiten deden vermoeden. Na ampele overwegingen kwam hij tot de trieste conclusie dat hij geen enkel lichtpuntje kon ontdekken. Alles was nog net zo duister als op het moment waarop hij het ontzielde lichaam van Arthur van Wateringen in de kelder van zijn winkel vond.

De Cock kneep zijn ogen even stijf dicht en beet op zijn onderlip. De pijnscheuten kwamen in zijn kuiten terug en tekenden zijn gelaat. Vledder keek zijn oude leermeester bezorgd aan. ‘Heb je het weer?’

De Cock trok zijn rechterbeen omhoog en tastte naar een pijnlijke kuit. ‘Het is een familiekwaal.’ Hij zuchtte diep en legde zijn been weer op zijn bureau.