Albert Baantjer: De Cock en de dood in antiek

De Cock knikte.

‘Na die mysterieuze telefoontjes hebben we toch een tap op de telefoon van Adriaan Goederijke gezet. Je hebt er persoonlijk over gebeld met de officier van justitie en de rechter-commissaris.’ Vledder sloeg met zijn vlakke rechterhand tegen zijn mond. ‘Ik heb helemaal niet meer aan die tap gedacht.’

De Cock keek hem bestraffend aan.

‘Dat is toch belangrijk. Adriaan Goederijke had volgens David van Wateringen geen afspraak met hem. Toch ging de antiquair naar dat gore kraakpand aan de Marnixstraat. Waarom?’ Vledder reageerde aarzelend.

‘Omdat iemand hem naar dat kraakpand had gelokt.’‘Waarmee.’

‘Een aanlokkelijk aanbod.’

‘Hoe?’

‘Middels een telefoontje.’

De Cock grijnsde.

‘En dat telefoontje staat…?’ Hij maakte zijn zin niet af. ‘Hopelijk op die tap.’

De Cock duimde over zijn schouder.

‘Ga naar het hoofdbureau. Neem desnoods een taxi. En luister die tap af.’

Vledder liep bedremmeld bij hem weg. Na een vijftig meter rende hij terug en haalde De Cock in.

‘Dat aanlokkelijk aanbod?’

‘Ja?’

‘De bronzen sarcofaag?’

Toen De Cock in de Warmoesstraat de hal van het politiebureau binnenstapte, wenkte Jan Kusters hem met een kromme vinger.

De oude rechercheur liep op hem toe.

‘Ik weet het,’ gniffelde hij, ‘jij hebt als gedreven wachtcommandant door jouw menslievend gedrag aan de Warmoesstraat de Nobelprijs voor de vrede gekregen.’

‘Barst.’

De Cock grinnikte.

‘Dus niet.’

Jan Kusters stak zijn arm omhoog.

‘Maak je borst maar nat. Buitendam heeft een zware delegatie verontruste antiquairs op bezoek. Ze verwijten hem valse voorlichting.’

De Cock trok zijn schouders op.

‘Hij moet maar zien hoe hij zich redt. Het is niet mijn schuld dat hij voorbarige uitspraken doet.’

De wachtcommandant keek om zich heen.

‘Waar heb je Vledder gelaten?’

‘Die luistert een tape af.’

Jan Kusters trok een grimas.

‘Op het hoofdbureau doen ze niets anders.’

De Cock reageerde niet.

‘Verder nog iets?’

De wachtcommandant knikte.

‘Er zit boven een vrouw op je te wachten.’

‘Een vrouw?’

Jan Kusters raadpleegde een notitie.

‘Ene Helen van Haaksbergen, weduwe van de vermoorde Arthur van Wateringen.’

De Cock liet zich op zijn stoel achter zijn bureau zakken en keek Helen van Haaksbergen van terzijde aan. De jonge vrouw droeg, losgeknoopt, een wijde zwarte regenmantel, waaronder een zwarte jersey japon, die haar slanke gestalte volkomen recht deed. Hij plooide zijn mond tot een glimlach.

‘Zwart staat u goed,’ sprak hij bewonderend.

De ogen van Helen van Haaksbergen schoten vuur.

‘Hoe moet ik dit opvatten?’ vroeg ze fel. ‘Dat ik blij moet zijn met de dood van Arthur?’

De Cock keek haar verwonderd aan.

‘Zwart staat u goed,’ herhaalde hij sussend. ‘Dat meen ik. Zonder enige bijbedoeling.’

Helen liet haar hoofd iets zakken.

‘Neem mij niet kwalijk,’ sprak ze mat. ‘Ik heb sinds de dood van Arthur zulke vervelende reacties gehad, dat ik elke opmerking wantrouw.’

‘Wat voor reacties?’

‘Daar ga ik liever niet op in.’

De Cock strekte zijn rechterarm naar haar uit.

‘Men suggereerde,’ schatte hij, ‘dat u het overlijden van uw echtgenoot niet betreurde?’

Helen keek dankbaar naar hem op.

‘Precies,’ beaamde ze. ‘Zo is het. De dood van Arthur zou mij goed uitkomen. Zijn heengaan zou mij tot een rijke en invloedrijke vrouw hebben gemaakt. Een status die ik niet verdiende. Ik kreeg anonieme ansichtkaarten toegestuurd met dezelfde opmerking die u maakte: Zwart staat u goed .’

De Cock glimlachte.

‘De negatieve interpretatie is van uzelf.’

Helen knikte.

‘Dat besef ik. Misschien ben ik wel te gevoelig.’ Ze plukte aan haar jersey japon. ‘Dit zwart zou mij tegen aantijgingen moeten beschermen.’

De Cock keek haar onderzoekend aan.

‘Bent u gekomen om uw leed te verzachten?’

Helen schudde haar hoofd.

‘Ik wil opheldering. Hoever bent u met uw onderzoek gevorderd?’ De Cock wreef met zijn vlakke hand over zijn breed gezicht. Hij vroeg zich af hoe hij zijn aanval op haar het best kon openen. ‘Laten we samen eens teruggaan,’ begon hij vriendelijk, ‘naar die tragische avond toen ik het ontzielde lichaam van uw man in de kelder van zijn winkel aan de Oude Vensterstraat ontdekte. Kort na die ontdekking kwam u ter plekke. U vertelde mij dat u was gebeld door een man aan de overkant van de straat, die u waarschuwde dat er voor de winkel een ambulancewagen stond en dat er vermoedelijk iets met uw man was gebeurd.’ De oude rechercheur zweeg even voor het effect.

‘Wij zijn op zoek geweest naar die man… huis aan huis hebben wij daar uitgekamd… maar de mysterieuze man van dat telefoontje hebben wij niet kunnen achterhalen.’

Helen keek hem verwilderd aan.

‘Dat moet,’ schreeuwde ze onbeheerst. ‘Die man was er… die man sprak van een ambulance voor de deur van onze zaak en…’ De Cock onderbrak haar.

‘Wij verkeren nu in een dilemma. Was er wel zo’n telefoontje dat u naar de winkel bracht… of wist u uit eigen ervaring wat er met uw man was gebeurd?’

Helen van Haaksbergen boog iets van hem weg.

‘Ei… eh, eigen ervaring,’ stamelde zij onthutst. ‘Ik… eh, ik begrijp u niet.’

De Cock bracht zijn handen naar voren.

‘Vermoordde u uw echtgenoot Arthur van Wateringen?’ vroeg hij emotieloos. ‘Of liet u dat in uw opdracht door een ander doen?’

De oude rechercheur lette scherp op haar reacties. Een moment was hij ervoor beducht dat Helen van Haaksbergen haar bewustzijn zou verliezen. De kleur gleed van haar gelaat, maar ze herstelde zich snel.

‘Uw beschuldigingen raken mij niet,’ antwoordde ze trillend. ‘Ik ben gewaarschuwd door een man die mij zei dat hij in de Oude Vensterstraat vanaf de overkant van de zaak belde. Dat u zo’n man niet hebt kunnen vinden, bewijst nog niet dat die man er niet was.’

De Cock hoorde haar verweer onbewogen aan.

‘Het zou,’ sprak hij kalm, ‘ter bevestiging van uw relaas beter zijn geweest als wij die man wel hadden gevonden.’ Helen zwaaide met haar armen. Haar wijde zwarte regenmantel gleed van haar ronde schouders over de leuning van haar stoel. ‘Die man was er,’ schreeuwde ze opnieuw. ‘Ik zou zijn stem uit duizenden herkennen.’

‘Hoe meldde hij zich?’

Helen aarzelde.

‘Met… eh, met mevrouw Van Wateringen?’

‘Hij heeft zijn naam niet genoemd?’

‘Nee.’

‘Bijzondere kenmerken, streek- of stadsgebonden herkenbare accenten?’

Helen zuchtte.

‘Daar heb ik niet zo op gelet. Het telefoontje bracht mij in de war. Het schokte mij. Ik ben onmiddellijk in mijn auto gesprongen en…’

De Cock onderbrak haar.

‘Kort voor zijn dood meldde uw man aan een jonge vrouw dat uit zijn magazijn haar bronzen sarcofaag met daarop een gestileerde ibis was gestolen.’

‘Dat hebt u mij verteld. Die bronzen sarcofaag had Arthur in consignatie.’

‘Zijn er bij die diefstal uit het magazijn van uw man nog andere voorwerpen ontvreemd?’

‘Zoals?’

‘Oesjebti’s… beeldjes die u zo liefdevol us-hab-ti’s noemde?’ Er gleed een glimlach over het gezicht van Helen van Haaksbergen.

‘Dat is niet na te gaan.’

De Cock reageerde verwonderd.

‘Waarom niet?’

‘Arthur had er een kist vol van.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Een kist vol?’

‘Ja.’

‘Ze zijn toch erg kostbaar?’

Helen knikte instemmend

‘Dat zijn ze. Vooral gave exemplaren. Om de prijs stabiel te houden, bracht Arthur er slechts zo nu en dan een op de markt. Bij een te groot aanbod zouden de prijzen kelderen.’‘Hoe kwam uw man aan zoveel oesjebti’s? Ze zijn toch schaars?’ Helen glimlachte.