Albert Baantjer - De Cock en de ganzen van de dood

De Cock haalde zijn schouders op.

‘Ik ben bang dat dit nog niet de laatste is.’

Bram van Wielingen spotte: ‘Kun je ze niet beter laten evacueren? Naar Tietjerksteradeel, bijvoorbeeld. Kunnen ze elkaar daar verder uitmoorden.’

De Cock glimlachte.

‘En dan behoef jij je bed niet uit.’

Bram van Wielingen ontkoppelde het flitslicht van zijn camera en borg zijn spullen in zijn aluminium koffer. ‘Moet je de plaatjes per se morgen hebben?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Doe gerust kalm aan. Duik nog maar een paar uur je bed in. Het zal je goed doen.’

De fotograaf schonk hem een dankbare blik, pakte zijn koffer en wuifde ten afscheid.

Den Koninghe pakte De Cock bij zijn arm. Hij wees naar Ivo in de stoel.

‘De man is dood.’

Het klonk weer bijzonder laconiek.

De Cock knikte.

‘Ik was er al bang voor,’ reageerde hij quasi gelaten.

De bejaarde lijkschouwer lichtte zijn oude, groen uitgeslagen garibaldihoed en stapte de kamer uit.

De grijze speurder wenkte de broeders van de Geneeskundige Dienst. Ze kwamen naderbij. Voorzichtig tilden ze de dode man uit zijn stoel en legden hem op de brancard.

De Cock bekeek het gebruikelijke ritueel. Het fascineerde hem nog steeds. Het laken over het gezicht, de lappen canvas, de riemen en het wiegend heengaan.

Exit neef Ivo.

Toen de broeders waren verdwenen, stapte hij naar Vledder, die verderop met Frans Kreuger sprak. Hij wilde iets zeggen over de ganzen, die nog altijd op het gazon lagen. Plotseling zag hij de kleine Penny in de deuropening staan. Haar blote voetjes staken onder een roze nachtpon uit. Ze hield eerst haar wijsvingertje voor haar gesloten mond en wenkte daarna.

De Cock liep half op zijn tenen naar haar toe. Ze nam zijn hand en trok hem de donkere gang in. Aan het einde, in een soort nis, bleef ze staan. Met grote ernstige ogen keek ze naar hem op.

‘Ik heb hem gezien, meneer De Cock.’

‘Wie?’

Penny wees de lange gang in.

‘De man, die oom Ivo heeft geslagen.’

‘Wat?’

De kleine knikte nadrukkelijk.

‘Ik heb hem bij oom Ivo zien binnengaan.’

‘Kende je hem?’

Penny schudde haar hoofd. Haar blonde pijpenkrullen dansten langs haar gezicht.

‘Ik had hem nog nooit gezien.’

De Cock boog zich iets naar haar toe, fronste zijn wenkbrauwen en keek haar bestraffend aan.

‘Waarom blijf je niet gewoon in je bed? Zoals je twee broers. Wat doe je ’s nachts?’

De kleine keek hem glunderend aan.

‘Kijken… kijken hoe tante Isolde stiekem loopt.’

‘Loopt?’

Penny knikte bevestigend, haar pijpenkrullen dansten op en neer.

‘Met haar stok.’

Commissaris Buitendam, de lange, statige chef van het politiebureau aan de Amsterdamse Warmoesstraat, wenkte met een slanke hand naar de stoel voor zijn bureau. Zijn gezicht stond ernstig.

‘Ga zitten, De Cock,’ sprak hij gedragen. ‘Het is mijn taak. Eh… ik heb je een minder prettige mededeling te doen.’

De Cock bleef staan.

‘Ik luister,’ zei hij kort.

Buitendam schraapte zijn keel.

‘Je moet jouw onderzoek op het landgoed Blijemeer stopzetten en overdragen aan de chef van de recherche van het bureau Van Leijenberghlaan.’

De Cock keek hem verbijsterd aan.

‘Stopzetten?’

Commissaris Buitendam knikte.

‘Drie moorden in drie dagen en geen dader, terwijl de moorden vrijwel onder jouw toezicht gebeuren… zo’n beleid kan ik niet verdedigen.’

De Cock gebaarde wild. ‘U behoeft niets te verdedigen.’ Hij schreeuwde. ‘Er valt niets te verdedigen. Ik heb mijn best gedaan… en meer dat dat.’

Commissaris Buitendam stak afwerend zijn rechterhand omhoog. ‘Wij menen juist dat laatste enigszins in twijfel te moeten trekken. Je bent met de grootste tegenzin aan dit onderzoek begonnen. Wel, de resultaten zijn er dan ook naar.’

De Cock voelde de woede in zich opborrelen.

‘Vledder en ik zijn vrijwel dag en nacht op pad geweest. We hebben geen middel onbeproefd gelaten. Het is een zeer ingewikkelde zaak. De drijfveren van de betrokkenen zijn…’

Commissaris Buitendam onderbrak hem.

‘Men is op Blijemeer ook niet zo onder de indruk van jouw optreden. Hetgeen ook al eens eerder ter discussie is gesteld.’

De Cock kneep zijn wenkbrauwen samen. ‘Wie is men ?’

‘Isolde van Blijendijk… ze heeft de officier van justitie benaderd met het dringende verzoek om jou het onderzoek naar de moorden te ontnemen. Meester Schaaps was wel gevoelig voor de argumentering van mevrouw Van Blijendijk en meende…’

De Cock sloeg uit wanhoop zijn beide handen voor zijn gezicht. ‘Meester Schaaps… ik heb nog nooit een schaapachtiger officier van justitie meegemaakt.’

Het gezicht van commissaris Buitendam kleurde.

‘Nogmaals… De Cock… ik verbied je om zo over justitie-autoriteiten te spreken.’

De rechercheur kneep zijn lippen op elkaar. ‘Ik heb toch gelijk,’ riep hij toen woedend. ‘Het is toch een waardeloze vent.’

Commissaris Buitendam stond van zijn stoel op. Hij was rood tot in zijn nek en zijn neusvleugels trilden. Hij strekte zijn arm naar de deur.

‘Eruit.’

De Cock bleef koppig staan. Hij schudde zijn hoofd. ‘Ook dat gebaar ben ik zat. Op zo’n manier beëindigt een goede chef geen onderhoud.’ Hij zuchtte diep, om de woede uit zijn lijf te persen. ‘Ik weet het… ik ben niet erg onderdanig… nooit geweest. Ik ben nu eenmaal geen man die van wie dan ook afhankelijk wil zijn. Toch heb ik een verzoek: geef mij nog twaalf uur.’

‘Nee.’

‘Twaalf uur.’

‘Nee.’

De grijze speurder keek de commissaris secondenlang aan. Hij kende zijn politiechef al jaren. Ze waren nooit vrienden geworden, daarvoor weken de doelstellingen en opvattingen te veel uiteen. Toch was er wel sprake van een zekere wederzijdse genegenheid.

‘Twaalf uur,’ herhaalde De Cock, ‘en ik geef u de oplossing van het mysterie van de ganzen van de dood.’

De grijze speurder voelde zich vreemd gespannen. Hij kon zich geen fouten en geen mislukkingen meer veroorloven. De twaalf uur die hij aan commissaris Buitendam had ontfutseld, vormden een laatste termijn. De politiechef zou het niet wagen om zich langer tegen de kleine, maar zeer autoritaire Schaaps, de officier van justitie te verzetten. Hij zou ongetwijfeld capituleren. En dan zou het voor het eerst in zijn lange carrière als speurder zijn, dat De Cock een onderzoek werd afgenomen. Hij kon zich voor een oude rechercheur niets voorstellen dat meer vernederend was.

De Cock trok de mouw van zijn colbert iets omhoog en keek op zijn horloge. Al meer dan anderhalf uur hadden hij en Vledder hun min of meer strategische positie ingenomen. Hij probeerde nog eens de portofoon, die naast hem op het tapijt lag. Het apparaat vormde de verbinding met de jonge rechercheurs Elberse en Van Brenk, die hij voor de nacht had weten te strikken. Zij stonden met hun wagens dicht bij Blijemeer verdekt opgesteld aan de Amstel.

De slaapkamer van nicht Irmgard in het grote huis bood voor hun operatie maar weinig mogelijkheden. Er was alleen dat ouderwetse hoge ledikant, waaronder ze lagen. Hij keek naar Vledder naast hem en hoorde zijn ademhaling. Ze hadden de kamer in het halfduister gelaten. Toch was alles wel te onderscheiden. Verderop zag hij de zoom van de felrode peignoir van nicht Irmgard, gedrapeerd naast de poten van een hoge armstoel. Ook hadden ze het zicht op de deur.

Het had De Cock al zijn overredingskracht gekost om nicht Irmgard tot medewerking te bewegen. Ze vormde zijn enige kans. Irmgard zocht uitvluchten, wilde eerst overleg met haar man, maar die bleek onbereikbaar. De grijze speurder had haar uitgelegd in welk groot gevaar zij bleef verkeren, zolang de moordenaar nog niet was gevat. Uiteindelijk stemde ze toe. De Cock zuchtte diep, hij voelde het pulseren van zijn hart in de toppen van zijn vingers. Hij wist wel zo ongeveer wat er ging gebeuren. Maar zeker was hij niet. Hij keek nog eens op zijn horloge. De tijd vergleed traag. Elke minuut leek een eeuwigheid.