Albert Baantjer - De Cock en de ganzen van de dood

De Cock nam beleefd zijn hoed af en toonde zijn volle gezicht. ‘Mijn naam is De Cock,’ sprak hij beminnelijk, ‘met ceeooceekaa.’Hij deed een stapje opzij. ‘En dat is mijn collega Vledder. Wij zijn rechercheurs van politie.’

De ogen van de oude man vernauwden zich.

‘Behandelen jullie dat gerommel op Blijemeer aan de Amstel?’

De Cock knikte.

‘En bent u oom Immanuel?’

‘Inderdaad.’

Het gezicht verdween en het venstertje ging dicht. Even later werd de zware deur geopend. De oude wenkte. ‘Kom er gauw in. Dan doe ik de deur weer dicht. Het is niet meer als vroeger. Er loopt tegenwoordig veel gespuis rond.’ Hij lachte luid en kirrend. ‘Maar dat behoef ik jullie niet te vertellen.’

Sjokkend in een kamerjas en een paar te grote pantoffels ging hij de rechercheurs voor naar een gezellig ingerichte herenkamer. Er viel gedempt licht uit kelkjes van groen glas. Met een hoffelijk gebaar wuifde hij naar een paar lederen fauteuils.

‘Ga zitten. Adelheid, mijn huishoudster, is al naar bed. Ze had last van migraine. Ik kan jullie alleen maar een glas bourgogne aanbieden.’ Zijn stem was hoog en kraakte een beetje. ‘Dat is een goede gewoonte… voor het slapen gaan een pittig glas bourgogne. De Engelse adel doet dat al generaties lang.’ Hij pakte een fraai geslepen karaf en vulde daaruit drie wijnglazen. Met bevende hand hield hij zijn eigen glas omhoog. ‘Proost… op mijn en jullie gezondheid.’

De Cock nam een slok. De bourgogne was verrukkelijk. Langs het glas heen keek hij naar de oude man. ‘Dat is de reden van ons late bezoek… generaties.’

Oom Immanuel knikte.

‘Ik had jullie al veel eerder verwacht.’

De Cock zette zijn glas voorzichtig op een kleine eikenhouten bijzettafel naast zijn fauteuil. ‘Dat waren wij ook van plan, maar de plotselinge dood van neef Izaak verhinderde dat.’

Oom Immanuel keek verrast op.

‘Wat… is Izaak ook al dood?’

‘Vermoord.’

De oude man schudde triest zijn hoofd.

‘Men moet een Van Blijendijk nooit zijn rug toekeren.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Is de moordenaar een Van Blijendijk?’

De oude man glimlachte.

‘Dat zal best,’ sprak hij berustend.

‘Ze hebben allen een tik… de Van Blijendijk-tik.’

‘En dat is?’

Oom Immanuel trok gelaten zijn schouders op.

‘Geniaal en misdadig.’

‘Een gevaarlijke combinatie.’

De oude knikte bedaard. ‘Het is alleen jammer dat ze er in de regel zelf de dupe van worden.’

‘Hoezo?’

Oom Immanuel zuchtte diep, hij zette het lege glas naast zich neer. ‘Ze weten niet van ophouden. Ze gaan ermee door tot het hen zelf vernietigt.’

De Cock lachte hem bewonderend toe.

‘U existeert nog steeds… uitzonderlijk… op hoge leeftijd. En u bent in geen enkel opzicht zo dement als uw neef Ivo ons wilde doen geloven.’

De oude krabde zich achter het linkeroor en dacht over zijn antwoord na. ‘Misschien…’ begon hij, ‘misschien heb ik mijn Van Blijendijk-tik steeds listig weten te verbergen. Dat zal het zijn. Misschien ook ben ik meer geniaal dan misdadig. Bovendien luidt mijn naam Immanuel… God is met u.’

De Cock knikte met een ernstig gezicht.

‘God is met u,’ herhaalde hij peinzend. ‘Een rotsvaste begeleiding.’ Hij zweeg even, toen vervolgde hij: ‘Alle voornamen bij de familie Van Blijendijk beginnen met een I . Dat is toch uitzonderlijk.’

De oude man lachte.

‘Mijn vader was ook een uitzonderlijk man. Hij vergaarde zich in korte tijd een vermogen, kocht het landgoed Blijemeer en kreeg vier zoons. Omdat hij de I de welluidendste letter van het alfabet vond, noemde hij ze… Ignatius, Iwert, Immanuel en Ilja.’

De Cock stak beide handen in een blij gebaar omhoog.

‘Alleen Immanuel is er nog.’

De oude man knikte een paar maal met het hoofd.

‘Ignatius erfde Blijemeer. Hij was de oudste. Het kwam hem toe. Hij was er ook wel geschikt voor. Iwert en ik gingen in de handel. Noodgedwongen. Ik verzeilde in de diamanten. Ik wist er niet veel van. Zeker in het begin niet. Maar ik heb altijd het vermogen gehad om de juiste mensen te kiezen… mensen die er wel iets van wisten.’

‘En Ilja?’

‘Hij was mijn jongste broer en stierf het eerste. Van hem zijn de kinderen: Ivo, Izaak en Irmgard.’

De Cock knikte begrijpend. ‘Hij zette de traditie van de I voort.’

Er gleed een glimlach van vertedering over het gerimpelde gelaat van de oude man. ‘Ilja leek in vele opzichten op zijn vader. Hij wist zich alleen geen vermogen te verwerven en stierf in betrekkelijke armoe.’

De grijze speurder nam zijn glas van het bijzettafeltje en dronk het leeg. ‘Uw andere broers… hadden die geen nakomelingen?’

Oom Immanuel verraste De Cock: ‘Ignatius kreeg één dochter… Isolde’.

De Cock trok zijn wenkbrauwen samen.

‘Isolde?’

De oude man grinnikte.

‘Ook een I .’

De Cock slikte een brok uit zijn keel.

‘Dezelfde Isolde van Blijendijk, die nu het landgoed Blijemeer aan de Amstel beheert?’

‘Ja.’

‘Maar die was toch met Iwert getrouwd?’ reageerde De Cock verrast. ‘Hoe kan dat? Ik bedoel… Iwert was een broer van haar vader… haar echte oom?’

Oom Immanuel kwam wat stram uit zijn fauteuil overeind. Hij pakte de lege glazen. ‘Ik zal eerst nog even inschenken.’ Hij grinnikte verlegen. ‘Geloof me, het wordt nog spannend.’

De Cock kon zijn ongeduld moeilijk bedwingen.

‘Isolde trouwde dus met haar oom.’

De oude man maakte een afwerend gebaar. Hij schonk de drie wijnglazen uit de karaf vol en liet zich weer in zijn fauteuil zakken.

‘Niet zo haastig, jongeman,’ sprak hij korzelig. ‘Niet zo haastig.’ Hij nam een ferme slok van zijn bourgogne en zette zijn glas naast de karaf op het zilveren blad. ‘Isolde was een… eh, een wilde meid. Mooi, wild, vurig, en in haar jonge jaren niet te temmen. Ze heeft door haar gedrag mijn broer Ignatius en zijn vrouw veel ellende bezorgd. Op haar zestiende jaar had ze al relaties met mannen van verdacht allooi, bleef nachten van huis en bracht de hele familie in opspraak. Op haar achttiende jaar verscheen ze met een violist… een onduidelijke jongeman die met een viool onder zijn arm kriskras door Europa reisde. Mijn broer Ignatius heeft letterlijk alles gedaan om Isolde terug te vinden. Hij heeft bij de politie haar opsporing verzocht. Hij heeft zelfs particuliere detectivebureaus ingeschakeld. Maar ze leek gewoon van de aardbodem te zijn verdwenen.’

Oom Immanuel zuchtte diep. De herinnering, opgeroepen door zijn verhaal, trok diepe sporen in zijn toch al zo gerimpeld gelaat.

‘Mijn broer Ignatius stierf… misschien wel door verdriet om zijn enig kind. Wie zal het zeggen? Zijn vrouw volgde in nog geen jaar. Ze liggen bij elkaar in hetzelfde graf. Omdat Blijemeer toch gerund moest worden, trok mijn broer Iwert in het grote huis. Hij was, net als ik, nooit getrouwd.’

Oom Immanuel pauzeerde even voor het effect.

‘Na een jaar of vijf dook Isolde plotseling weer in Nederland op. Alleen. Over de achter haar liggende jaren, over haar omzwervingen, weigerde ze te praten. Dat was voorbij, zei ze. Wel gaf ze duidelijk te kennen dat ze na de dood van haar ouders aanspraak kon maken op het landgoed aan de Amstel. Ik heb mij er toen mee bemoeid. Ik was woedend. Ik heb haar krachtig duidelijk gemaakt dat ze mijn broer Iwert niet zonder meer van Blijemeer kon wegjagen. Jarenlang woonden zij, wel ieder apart, maar toch samen in het grote huis. Er waren mensen die dat vreemd vonden en er in het geniep over roddelden. Isolde was nog steeds een bijzonder aantrekkelijke vrouw. Om alle roddels te smoren, zijn Iwert en Isolde uiteindelijk maar getrouwd.’