Albert Baantjer - De Cock en de bloedwraak

De commissaris kuchte.

‘Ik heb dat proces-verbaal van jou en Dick Vledder over de moord op die beide jonge vrouwen gelezen en ik heb daaruit begrepen dat jullie de zaak verder als afgewikkeld beschouwen.’ ‘Dat is juist.’

Buitendam tikte met zijn vingers op het proces-verbaal dat voor hem lag. ‘Ik had na het lezen van dit werkstuk toch een onbevredigend gevoel.’

‘Dat is jammer.’

De commissaris trok zijn kin iets op.

‘Ik heb niets gelezen over een mogelijk motief… wat bezielde die moordende jongeman?’

De Cock ontweek de vraag.

‘Het heeft weinig zin,’ sprak hij geduldig, ‘om het onderzoek voort te zetten. We kunnen veilig aannemen dat Jean-Paul van Capelle die beide moorden heeft begaan en ook het plan had om een derde moord te plegen. Maar Jean-Paul van Capelle is dood… een onomkeerbaar gegeven… daar kan niemand meer iets aan veranderen… en bij de dood vervalt het recht tot strafvervolging.’ Het gezicht van Buitendam vertrok.

‘Ik weet wat er in het Wetboek van Strafvordering staat,’ sprak hij kribbig.

De Cock glimlachte.

‘Ik wilde u er alleen even aan herinneren.’

Commissaris Buitendam bracht zijn beide handen naar voren en drukte zijn vingertoppen tegen elkaar.

‘En door wie werd Jean-Paul van Capelle vermoord?’ De Cock trok achteloos zijn schouders op.

‘Ik vermoed, door iemand die over het begrip gerechtigheid heeft nagedacht.’

‘En jij wilt niet weten wie dat is?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik zie ook geen mogelijkheden,’ loog hij, ‘om hem of haar te achterhalen.’

Commissaris Buitendam grijnsde.

‘Jij geeft een nederlaag toe?’

De Cock spreidde zijn handen in een hulpeloos gebaar. ‘Als u dat een nederlaag noemt,’ sprak hij gelaten, ‘dan geef ik die nederlaag toe.’

Om de mond van commissaris Buitendam speelde een valse glimlach. ‘Vroeger zou jij daar geen genoegen mee hebben genomen… was je doorgegaan tot je alles had ontsluierd.’ Hij hield zijn hoofd iets scheef. ‘Toch… eh, toch enige slijtage?’ De Cock schudde zijn hoofd.

‘Van slijtage, zoals u dat noemt, heb ik bij mijzelf nog niets bemerkt.’

Buitendam gniffelde.

‘Je bent altijd een uitstekend rechercheur geweest. Ik moet dat ruiterlijk bekennen. Maar ja…’ De commissaris zuchtte en maakte zijn zin niet af.

De Cock beluisterde de toon en proefde een zweem van sarcasme. Dat beviel hem niet. Het prikkelde hem en deed het bloed in zijn aderen bruisen.

‘Goede rechercheurs zijn schaars,’ sprak hij traag. ‘Het duurt jaren voor ze enig niveau hebben bereikt. Maar leer een papegaai ja en nee zeggen en je hebt al een commissaris.’ Buitendam kwam met een ruk overeind. Zijn gezicht en zijn nek kleurden rood en zijn ogen flikkerden. Hij strekte zijn rechterarm naar de deur.

‘Eruit!’

De Cock ging.

De Cock deed de deur van zijn woning open. Voor hem, op de stoep, stond Vledder. Hij lachte wat verlegen. In zijn linkerhand bungelde een bos fraaie rode rozen. Hij tilde de bos omhoog. ‘Voor je vrouw. Hoe langer ik met jou optrek, hoe meer ik haar bewonder.’

De Cock lachte.

‘Dat heb je meer beweerd.’

Vledder knikte.

‘Maar het blijft nog steeds van kracht.’

Ze stapten gezamenlijk de kamer binnen. Mevrouw De Cock kwam onmiddellijk overeind en schudde Vledder ter begroeting de hand. Met een gebaartje van verrukking nam ze de rozen in ontvangst. Ze wuifde naar een diepe leren fauteuil. ‘Ga zitten,’ riep ze hartelijk. ‘Komen er nog anderen?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Ik heb Appie Keizer gevraagd, maar hij vond zijn aandeel in de zaak te klein. Bovendien had het, zo vond hij, tot geen enkel resultaat geleid.’

De Cock glimlachte.

‘Appie Keizer is een bescheiden mens.’ Hij hield een fraaie fles cognac Napoleon omhoog. ‘Zal ik vast voor je inschenken?’ Vledder liet zich in de fauteuil zakken en knikte.

‘Commissaris Buitendam heeft toch om een aanvullend procesverbaal gevraagd. Hij wil per se iets hebben over een mogelijk motief… al was het maar een suggestie in een bepaalde richting.’

De Cock pakte twee diepbolle glazen en schonk klokkend in. ‘Een motief,’ sprak hij peinzend. Hij reikte Vledder een glas. ‘Ken jij een motief?’

De jonge rechercheur schudde zijn hoofd.

‘Jij?’

De Cock nam zijn glas en liet de cognac in zijn hand schommelen. Daarna bracht hij het glas naar zijn neus en snoof. Voorzichtig nam hij een slok.

‘Ik denk,’ opende hij traag, ‘dat Jean-Paul van Capelle met aids was besmet en dat hij de gedachte aan een spoedige dood niet kon verdragen. Ik denk dat hij over zijn besmetting heeft nagedacht en tot de conclusie is gekomen dat hij de besmetting heeft opgelopen bij een van de vrouwen, met wie hij een verhouding heeft gehad.’

Vledder keek hem met grote ogen bewonderend aan. ‘Dat is helemaal niet zo’n gekke gedachte,’ reageerde hij enthousiast. ‘Dat zou best eens waar kunnen zijn.’

Hij zette zijn glas naast zich op een bijzettafeltje en boog zich naar voren. ‘Het is heel best mogelijk dat Jean-Paul van Capelle die vrouwen verantwoordelijk achtte voor het feit dat zijn bloed was vergiftigd en dat hij zon op wraak… bloedwraak.’ De Cock knikte.

‘Toen deze gedachte bij mij opkwam, heb ik onmiddellijk dokter Rusteloos opgebeld en ik heb hem gevraagd om het bloed van Jean-Paul van Capelle op aids te onderzoeken. Hij heeft mij beloofd dat te doen. Als we zijn rapport van de uitslag krijgen, dan kunnen wij dat altijd nog bij het aanvullend proces-verbaal voegen.’

Vledder trok een denkrimpel in zijn voorhoofd.

‘Hoe kwam je op het idee?’

De Cock zuchtte.

‘Ik kon geen ander motief bedenken. Persoonlijk vermoed ik dat Jean-Paul al tijdens zijn omgang met Martha Overdijk besmet is geraakt… toen al seropositief was, maar dat zelf nog niet wist. Ik denk dat Jean-Paul vanaf het moment dat hij wist dat hij aids had, en besefte dat zijn dood spoedig zou volgen, bezield van een blinde wraakwoede, geen enkel onderscheid meer heeft willen maken.’

Vledder knikte verbijsterd.

‘En de dood zocht van alle jonge vrouwen met wie hij in zijn leven seksueel heeft verkeerd.’

De Cock liet zich in zijn fauteuil terugvallen.

‘Het meest tragische is misschien wel, dat Jean-Paul de reeds doodzieke Annelies van Haemstede vermoordde, terwijl diezelfde Annelies vermoedelijk door hemzelf besmet is geraakt.’ Vledder keek hem schuins aan.

‘Waarom kreeg Jeanette van Zelhem geen aids? Daar is nooit iets van gebleken.’

De Cock maakte een schouderbeweging.

‘Misschien had zij een grotere weerstand tegen de ziekte.’ Hij ademde diep. ‘Ik hoop dat Justus en zijn Camilla en ook Ellen van Eijsden voldoende weerstand hebben. De hele affaire heeft al genoeg verdriet gebracht.’

Een tijdlang zwegen ze. De Cock schonk nog eens in en de gedachte aan de moorden verzonk wat naar de achtergrond.

Al tegen tien uur ging Vledder weg. Mevrouw De Cock deed hem uitgeleide. Toen ze in de kamer terugkwam, schoof ze een poef bij en ging tegenover haar man zitten.

‘Ik heb vanavond goed naar je geluisterd, Jurrian,’ sprak ze ernstig. ‘Je begon bijna elke zin met de woorden ik denk . Dat viel mij op. Ik ben dat niet van jou gewoon. Volgens mij weet jij drommels goed wat er is gebeurd.’

De Cock schonk haar een milde glimlach.

‘Ik kan ook nooit iets voor jou verborgen houden,’ verzuchtte hij. ‘Jean-Paul van Capelle had inderdaad aids. Zijn moeder heeft mij dat verteld.’

‘Wanneer?’ ‘Dezelfde avond dat zij haar zoon heeft vermoord.’ ‘Wat? Zij vermoordde haar eigen zoon?’

De Cock knikte voor zich uit.

‘Toen ik Jean-Paul op dat paadje van flagstones in de regen zag liggen, wist ik het… ik wist dat op basis van een gesprek dat ik met haar heb gehad over het begrip geweten en het bijbelwoord gij zult niet doden .’ Hij zweeg even en wreef met zijn hand over zijn gezicht. ‘Zonder het Vledder te zeggen, ben ik van Duivendrecht naar de Brouwersgracht gereden. Zij heeft mij toen haar verhaal verteld.