Albert Baantjer - De Cock en de bloedwraak

Vledder glimlachte. ‘Ik denk dat de mensen niet meer geloven dat God geselt.’ Hij zweeg even en blikte opzij. ‘Is het met de Zwarte Dood te vergelijken?’

De Cock trok zijn schouders op. ‘Ik ben geen epidemioloog. Maar de ziekte lijkt mij vooral voor jonge mensen erg bedreigend. Bij seksuele contacten moet er onderling wel een groot vertrouwen heersen.’

‘Wat schieten we ermee op?’

‘Waarmee?’

‘Dat Justus van Haemstede aan Martha’s ziekbed zat en huilde?’ De Cock maakte een hulpeloos gebaar. ‘Het bevestigt ons vermoeden dat Justus van Haemstede er ernstig rekening mee houdt dat hij is besmet. Het enige wat wij hem kunnen aanraden is naar het AMC te gaan om zich te laten onderzoeken.’ ‘Maar brengt het ons verder naar de moordenaar?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Ik weet nog steeds niet welk motief er achter de beide moorden schuilgaat.’ In zijn stem klonk irritatie. ‘Ik begrijp ook de rol van die Justus van Haemstede niet. Ik heb het idee dat hij meer weet, dan dat hij ons tot nu toe heeft geopenbaard. Maar ik kan toch moeilijk geloven dat hij iets met de dood van zijn eigen zuster heeft te maken.’ Vledder blikte opzij. ‘Waarom niet? Het zou de eerste keer niet zijn dat iemand zijn eigen zuster om zeep helpt.’

De Cock zuchtte diep. ‘Het is mogelijk, zeker. Maar gevoelsmatig wil ik er niet aan.’ De grijze speurder sloot zijn ogen en wreef met een pijnlijk gezicht achter in zijn nek. Hem bekroop de machteloosheid van een schaker, voor wie een patstelling dreigt. Vledder naast hem grinnikte.

‘Het valt me mee dat commissaris Buitendam nog niet begint te mekkeren. We zijn al enkele dagen op pad en zijn nog geen steek verder gekomen.’

De Cock bromde. ‘Ik denk dat de officier van justitie nog niet heeft gebeld. Maar als de commissaris denkt dat hij het beter kan, dan moet hij het zelf maar doen.’

Vledder gniffelde om de reactie. Hij reed vanaf de Muiderstraat naar het Waterlooplein, langs Amsterdams omstreden Stopera en over de oude Blauwbrug rechts naar de Amstel. Hij wees voor zich uit.

‘Weet je waar ik zin in heb?’

‘Nou?’

De jonge rechercheur maakte een smakgeluidje. ‘Een cognackie.’ De Cock lachte. ‘Ik ook. Maar Smalle Lowietje moet nog maar even wachten. We gaan eerst naar de Kit. Misschien zijn er nog nieuwe ontwikkelingen.’

Via het Muntplein, het Rokin en het Damrak reed Vledder langs De Bijenkorf en het Beursgebouw naar de Oudebrugsteeg en parkeerde op de houten steiger.

De beide rechercheurs stapten uit en slenterden op hun gemak naar de Warmoesstraat. Het was druk in de Lange Niezel. Het seksbedrijf kwam alweer op gang.

Toen ze de hal van het politiebureau binnenstapten, wenkte Jan Kusters de grijze speurder naderbij. Op het gezicht van de wachtcommandant lag een grijns.

De Cock keek hem onderzoekend aan. ‘Wat is er?’ In zijn stem klonk argwaan.

‘Ken jij Harry Devoorde?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Persoonlijk niet. Ik heb nog nooit wat met hem van doen gehad. Maar ik weet dat hij bestaat.’ Jan Kusters gebaarde naar het telexapparaat achter de balie. ‘Hij is dood. Een uurtje geleden hebben ze hem voor zijn kop geschoten.’

De Cock trok een vies gezicht. ‘Wat?’ riep hij geschrokken. De wachtcommandant knikte. ‘Bij een bankoverval.’

Vledder keek De Cock peinzend aan.

‘Je bent niet erg onder de indruk van de dood van Harry Devoorde?’

De oude rechercheur schudde zijn hoofd. ‘Gewelddadige figuren als Harry Devoorde zoeken vaak hun eigen dood. Als je na een bankoverval een vuurgevecht met de politie begint, dan neem je toch grote risico’s. Ik heb in wezen meer te doen met de jonge agent, die uiteindelijk het dodelijke schot loste. Ik heb dat een paar maal van nabij meegemaakt. Hij gaat een nare tijd tegemoet.’ ‘Hoezo?’

De Cock stak zijn rechterwijsvinger omhoog.

‘Let maar op. Die diender gaat door de mangel. Iedereen walst over hem heen. Vragen… of het niet anders had gekund… of hij niet te snel naar zijn vuurwapen heeft gegrepen… of hij wel beseft dat hij een medemens heeft gedood… stukken in de krant dat de politie, net als in Engeland, beter geen vuurwapens kan dragen… enzovoort… enzovoort. Het is altijd hetzelfde. De bankoverval en het feit dat Harry Devoorde zelf naar zijn revolver heeft gegrepen, zijn dan plotseling niet belangrijk meer.’ Vledder lachte.

‘Wat doe je cynisch? Zo reageert men in ons kikkerlandje nu eenmaal.’ Hij keek de oude rechercheur met een schuin hoofd aan. ‘Is dat de reden dat je nooit een pistool bij je draagt?’ De Cock knikte.

‘Onder meer. Ik laat niet graag over mij heen walsen. Bovendien heb ik iets tegen vuurwapens.’

Vledder betastte zijn pistool in zijn schouderholster. ‘Ik beschouw deze jongen als mijn vriend… een vriend in nood.’ De Cock liet het onderwerp rusten.

‘Heb je bij het politiebureau aan de Lodewijk van Deysselstraat nog geïnformeerd of Harry Devoorde bij zijn bankoverval een medeplichtige had?’

Vledder knikte.

‘Dat heb ik gevraagd. Het was wel weer dezelfde bank aan de Pieter Calandlaan, maar dit keer had Harry Devoorde geen medeplichtige. Een felrode Mitsubishi Station stond met open portier en met draaiende motor voor de ingang van de bank… zonder een man of een vrouw aan het stuur. Toen Harry Devoorde met zijn buit uit het bankgebouw kwam en bij zijn snelle vluchtwagen een paar dienders zag staan, begon hij te schieten. Een van de dienders schoot onmiddellijk terug en raakte hem aan zijn hoofd. Harry was vrijwel op slag dood.’

De Cock staarde nadenkend voor zich uit.

‘En wij hebben geen verdachte meer.’

Het klonk berustend.

Vledder schoof een stoel bij en ging er achterstevoren op zitten. Het gezicht van de jonge rechercheur stond ernstig. ‘Als Harry Devoorde,’ formuleerde hij voorzichtig, ‘inderdaad verantwoordelijk is voor de moord op Annelies van Haemstede, zijn vroegere medeplichtige, en op de moord op Jeanette van Zelhem, de jonge vrouw met wie hij vermoedelijk een nieuwe bankoverval had willen plegen, dan blijven wij met twee onopgeloste moorden zitten.’

De Cock knikte traag.

‘Zonder hem komen we nooit meer tot een sluitende bewijsvoering.’

Vledder trok een denkrimpel in zijn voorhoofd.

‘Ik vraag mij af of het tamtambericht dat wij via Smalle Lowietje hebben gelanceerd, mede van invloed is geweest… of dat alleen geldgebrek Harry Devoorde tot een nieuwe bankoverval dreef.’ ‘Hoe bedoel je dat?’

Vledder spreidde zijn beide handen.

‘Dat Harry Devoorde nog snel zijn slag wilde slaan, voor hij op de vlucht ging.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Voor wie… voor wat?’

Vledder reageerde heftig.

‘Voor ons… dat hij werkelijk Annelies van Haemstede en Jeanette van Zelhem heeft vermoord en bang was om voor die moorden gearresteerd te worden. Zijn paniekreactie vandaag bij het verlaten van de bank, toen hij direct op die dienders ging schieten, zou daarop kunnen wijzen.’

De Cock schudde zijn hoofd en zuchtte.

‘Het heeft weinig zin daar nog verder over te filosoferen. Harry Devoorde is dood en als hij de moordenaar van die beide jonge vrouwen was, dan neemt hij dat geheim mee in zijn graf.’

Marinus van de Heuvel keek de grijze speurder verrast aan. ‘Waarom hebt u mij uit de cel laten halen? Moet ik opnieuw worden verhoord?’

De Cock glimlachte.

‘Je wordt morgenochtend voor de officier van justitie geleid. Dat wilde ik je even vertellen.’

‘Terzake wat?’

De Cock veinsde verbazing.

‘Je hebt een Duitse toerist beroofd. Herinner je je dat niet meer?’ Marinus van de Heuvel knikte peinzend.

‘Het lijkt alweer zo lang geleden. Er is sindsdien zoveel met mij gebeurd.’ Hij keek de oude rechercheur vragend aan. ‘Hebt u de moordenaar van Annelies al gearresteerd?’