Albert Baantjer - De Cock en de bloedwraak

De Cock knikte traag.

‘Ik zag je al in de aula,’ verzuchtte hij. ‘Ik had je ook moeten arresteren.’

‘Waarom deed u dat niet?’

De Cock schoof zijn onderlip naar voren.

‘Ik heb er geen redelijke verklaring voor. Misschien uit piëteit met de dode… met de teraardebestelling… misschien ook omdat ik onbewust de zekerheid had dat je je uit eigen beweging zou melden.’

Marinus van de Heuvel glimlachte.

‘Ik verwachtte voor mij op Zorgvlied een compleet arrestatieteam. Toen dat er niet was en u mij bovendien ongestoord bij het graf van Annelies liet staan, heb ik dat willen honoreren.’ ‘Door je te melden?’

Marinus van de Heuvel knikte.

‘Ik ben in een vrij korte tijd mezelf een paar maal tegengekomen. De eerste keer was bij de ontdekking van dat mes in de rug van Annelies. De tweede keer na mijn vlucht uit het politiebureau. Ik durfde niet terug naar Emile de Boer. Die had mij al zo vaak geholpen. Ergens in de Jordaan kende ik een kraakpand waar verslaafden wonen. Toen ik daar binnenstapte en al die vervuilde, verkommerde figuren bijeen zag, realiseerde ik mij plotseling dat ik een van hen was. Dat schokte mij. Het was een totale ontnuchtering.’

De Cock keek hem gespannen aan.

‘En?’

‘Ik ben daar in dat pand in de Jordaan gebleven. Tot vrij laat. Ik heb in m’n eentje de balans van mijn eigen leven opgemaakt en kwam tot de slotsom dat er snel iets moest gebeuren. Ik besloot toen om toch naar Emile de Boer te gaan. In de buurt van de Dam werd ik bijna weer gearresteerd door dezelfde diender, die mij voor de beroving van die Duitser had gepakt.’

De Cock glimlachte.

‘Je wist te ontkomen?’

Marinus van de Heuvel grinnikte.

‘Het was op het nippertje.’ Hij zweeg even. De uitdrukking op zijn gezicht veranderde. ‘Ik heb Emile de Boer gevraagd mij nog één keer te willen helpen en ik heb hem bezworen dat ik dit keer echt van de drugs af wilde.’

‘Dan mag je hem niet beschamen.’

Marinus van de Heuvel schudde zijn hoofd.

‘Dat doe ik ook niet.’ Hij plukte met zijn beide handen aan de revers van zijn donkergrijze colbert. ‘Dit is van Emile. Ik mocht het van hem dragen bij de begrafenis van Annelies. Hij heeft mij ook met zijn auto vanaf Zorgvlied naar de Warmoesstraat gebracht… om mij te melden.’

De Cock keek hem onderzoekend aan.

‘Kleeft aan jouw handen het bloed van Annelies?’ vroeg hij ernstig. Marinus van de Heuvel stak zijn rechterhand omhoog en keek ernaar. ‘Aan die hand kleefde bloed van Annelies,’ antwoordde hij hoofdknikkend. ‘Maar niet zoals uw collega dat bedoelde. Ik heb Annelies niet vermoord. Ik hield van haar. Ik vond het verschrikkelijk dat ze zo ziek was… en ik wist dat ze gauw zou sterven.’

De Cock zuchtte.

‘Jouw gedrag is voor mij moeilijk in te schatten. Misschien was het wel een wanhoopsdaad… wilde je haar helpen… haar uit haar lijden verlossen.’

Marinus van de Heuvel keek hem verschrikt aan.

‘Euthanasie… met een mes?’

In zijn stem trilde ongeloof.

De Cock antwoordde niet. Hij wreef over zijn kin en lette onderwijl scherp op elke gelaatstrek van de jongeman. ‘We hebben, net als Annelies, nog een vrouw gevonden met een mes in haar rug… ene Jeanette van Zelhem. Zegt die naam jou iets?’ Marinus van de Heuvel schudde zijn hoofd.

‘Jeanette van Zelhem… nee, dat zegt mij niets.’ Hij fronste zijn wenkbrauwen. ‘Werd ze op dezelfde manier als Annelies vermoord?’

De Cock knikte met een strak gezicht.

‘Het gebeurde op de Keizersgracht, dicht bij de Raadhuisstraat, kort voordat jij uit die richting kwam rennen.’

Marinus van de Heuvel keek hem onbewogen aan.

‘Ik ken geen Jeanette van Zelhem. Ik heb die naam nooit gehoord. Ik heb u zo-even tegen uw collega wel een naam horen noemen die mij bekend voorkwam.’

De Cock kneep zijn ogen half dicht.

‘Martha Overdijk?’

Marinus van de Heuvel knikte.

‘Ik heb haar zelf nooit ontmoet, maar Annelies vertelde mij dat zij een jonge vrouw van die naam had leren kennen aan het AMC… toen Annelies daar voor aids werd onderzocht.’

Nadat De Cock Marinus van de Heuvel weer naar zijn cel had gebracht en terugkwam in de recherchekamer, trof hij Vledder achter zijn bureau.

De jonge rechercheur keek naar hem op. ‘Heeft hij bekend?’ De Cock reageerde wat verward.

‘Marinus van de Heuvel?’

Vledder knikte nadrukkelijk.

‘Je hebt hem toch verhoord?’

De Cock reageerde meteen: ‘Die jongen is onschuldig… aan de moorden.’

‘Daarvan ben je overtuigd?’

‘Ja.’

Vledder schudde resoluut zijn hoofd.

‘Ik niet,’ sprak hij koppig. ‘Dat heb ik je van het begin af aan gezegd. Zijn vingerafdrukken staan op het mes dat in de rug van Annelies stak en hij had bloed aan zijn handen. Het is heel goed mogelijk om met succes een proces-verbaal tegen hem op te maken en een strafvervolging terzake moord tegen hem te beginnen. We krijgen de officier van justitie beslist mee. Daar twijfel ik niet aan.’ De Cock liet zich in zijn stoel achter zijn bureau zakken. ‘Ik voel er niets voor,’ sprak hij hoofdschuddend. ‘Helemaal niets. De moorden op Annelies van Haemstede en Jeanette van Zelhem zijn volgens mij door één en dezelfde man of vrouw gepleegd. En van enige relatie tussen Marinus van de Heuvel en Jeanette van Zelhem is ons niets gebleken.’

Vledder grijnsde.

‘Maar dat kan toch? Jeanette van Zelhem was nogal frivool. Ze keek niet zo nauw. Ze had veel relaties met mannen. Daar kan ook ene Marinus van de Heuvel bij zijn geweest.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘De frivole Jeanette van Zelhem was niet verslaafd… althans niet aan drugs. Ze had geen relaties met verslaafde mannen. Het is ook niet te verwachten dat wij zo’n relatie vinden. Verslaafden hebben hun eigen scene. Dat maakt het voor hen ook zo moeilijk om af te kicken. Ze voelen zich in hun eigen kringetje van verslaafden thuis en blijven daarin hangen.’

Vledder snoof.

‘Dat is theorie… een theorie, waarop wellicht tal van uitzonderingen zijn.’

De Cock zuchtte berustend.

‘Het staat je volkomen vrij om ten aanzien van Marinus van de Heuvel naar bewijzen van zijn schuld te zoeken. Verhoor hem opnieuw… op je eentje. Maar ik ben ervan overtuigd dat hij inzake die moorden onschuldig is en je zult met keiharde feiten moeten komen, wil ik van gedachten veranderen.’

Vledder lachte ineens vrijuit.

‘Het lijkt waarachtig wel of wij ruzie hebben.’

Ook bij De Cock brak een glimlach door.

‘Verschil van mening houdt de gedachten fris. Ben je nog iets te weten gekomen over de nachtmerries van Justus van Haemstede?’ ‘Je bedoelt Martha Overdijk?’

‘Ja.’

Vledder spreidde zijn beide handen.

‘Ze stierf… ruim een maand geleden.’

De Cock boog zich met een ruk naar voren.

‘Ze stierf?’

‘Ja.’

‘Hoe?’

‘Een natuurlijke dood… dat staat op haar verklaring van overlijden.’

‘Hoe oud is ze geworden?’

‘Vijfentwintig jaar.’

De Cock knikte somber voor zich uit.

‘Ze stierf aan aids… en dat heet dan een natuurlijke dood.’ Vledder keek hem verrast aan.

‘Aids?’ herhaalde hij geschrokken. ‘Stierf Martha Overdijk aan aids? Hoe… eh, hoe kom je aan die wijsheid?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Geen wijsheid. Marinus van de Heuvel had mij tegen jou de naam Martha Overdijk horen noemen. Hij kende die naam via Annelies. Die had ene Martha Overdijk leren kennen in het AMC, toen zij daar voor aids werd onderzocht.’

Vledder trok een denkrimpel in zijn voorhoofd.

‘En daaruit concludeer jij dat zij vermoedelijk aan aids is gestorven.’

De Cock knikte traag.

‘Ook gezien haar leeftijd… vijfentwintig jaar.’ Hij staarde peinzend voor zich uit. ‘Ik vraag mij af of Justus van Haemstede van haar dood heeft gehoord.’