Albert Baantjer - De Cock en moord in beeld

‘Verdiende Peter veel?’

‘Als laborant?’

‘Ja.’

Angelique Sondervan glimlachte.

‘U zult dat wel weer vreemd vinden, maar daar heb ik nooit naar gevraagd. We betalen ieder de helft van de kosten van ons samenwonen: huur, gas, elektra, het eten. Verder wordt er tussen ons nooit over geld gesproken.’

De Cock plukte aan het puntje van zijn neus.

‘Nooit eens samen heimelijk gegniffeld over een manier om snel rijk te worden?’

Angelique Sondervan lachte.

‘Hoe… een lot uit de loterij?’

De Cock toonde een glimlach. Onderwijl nam hij de jonge vrouw voor zich nauwlettend op. Hij vroeg zich af hoe oprecht ze was… hoe betrouwbaar. Hij boog zich iets naar haar toe.

‘Charles van Abbekerken, de hoogste man van Chemie IJsselstein, beweert dat Peter heeft geprobeerd om het bedrijf met die giflozingen te chanteren.’

‘Wát?’

De Cock knikte.

‘Hij zou vijf miljoen hebben gevraagd.’

Angelique Sondervan keek hem verbijsterd aan.

‘Zegt Van Abbekerken dat… die viezerik, die vieze vette viezerik… hoe durft hij. Leugens, geloof mij, allemaal leugens. Dat… dat…’ ze struikelde over haar woorden. ‘Dat is niets voor Peter.’

Ze pauzeerde even en haalde diep adem.

‘Veertien dagen geleden was ik met Peter op een feestje, dat Chemie IJsselstein in Amsterdam voor het personeel had georganiseerd. Peter stelde mij tijdens dat feestje aan die Van Abbekerken voor. Vanaf dat moment is hij achter mij aan blijven lopen. Ik durfde in het begin niet onaardig tegen hem te zijn. Van Abbekerken was toch Peters hoogste baas en ik wilde zijn carrière bij het bedrijf niet ongunstig beïnvloeden. Maar op den duur werd die Van Abbekerken onuitstaanbaar. Hij wilde dat ik zijn maîtresse werd. Onmiddellijk. Ik mocht zelf bepalen hoeveel geld ik daarmee wilde verdienen. Het was gênant. En hij bleef maar drinken… de ene whisky na de andere. Toen hij op den duur te opdringerig werd, te handtastelijk, heb ik hem in een vlaag van wanhoop een glas tomatensap dat ik net in mijn handen had, in zijn gezicht gegooid.’

Angelique Sondervan sloot even haar beide ogen.

‘Toen veranderde hij op slag. Zijn gezicht kreeg een heel andere uitdrukking… bijna duivels. Hij greep mij met zijn sterke handen ruw bij mijn rechterpols vast en trok mij naar zich toe.’

De Cock keek haar gespannen aan.

‘En toen?’

Angelique Sondervan huiverde bij de herinnering.

‘Zijn vette, zweterige gezicht, omgeven door een wolk van vieze dranklucht, was dicht bij het mijne. “Mijn tijd komt nog,” siste hij toen. “Ik heb nog nooit van mijn leven met een weigering genoegen genomen.”’

De botten in zijn knieën kraakten. Langzaam kwam De Cock uit zijn rieten fauteuil omhoog.

De oude rechercheur had er geen enkele moeite mee om zich een hijgende en opdringerige Charles van Abbekerken voor te stellen. Daar was, naar zijn gevoel, weinig fantasie voor nodig. Vanuit de hoogte keek hij op Angelique Sondervan neer.

Ze zat voorovergebogen in haar kleine fauteuil en haar lichaam schokte. Opnieuw vroeg hij zich af hoe oprecht ze was… hoe betrouwbaar.

‘Het was dus een leugen?’

Angelique Sondervan keek met een betraand gezicht naar hem op en knikte.

‘Dat was het… een leugen, meneer De Cock, een pure leugen, die Van Abbekerken u heeft verteld over die vijf miljoen, die Peter van Chemie IJsselstein zou hebben verlangd. Zoiets zou hij nooit doen. Peter is geen chanteur… geen man met een hang naar pracht en praal. Geld interesseert hem maar matig. Hij was oprecht geschokt toen hij die dag tot de conclusie kwam dat het bedrijf gif in de Amstel had geloosd. Daar was hij echt kapot van.’

Angelique Sondervan kwam overeind en keek de grijze speurder met van tranen glanzende ogen smekend aan.

‘Als hij nog leeft… als Peter nog leeft, dan moet u hem bijstaan… hem helpen in zijn strijd… zijn strijd voor het milieu… voor het leven. Alleen kan hij niet tegen hen op. Daarvoor is Chemie IJsselstein te groot… te machtig.’

De beide rechercheurs liepen van de smalle Egelantiersgracht naar de Prinsengracht en vandaar naar de Noordermarkt. Ze spraken niet.

De Cock was in gedachten verzonken. De laatste woorden van Angelique Sondervan dreunden nog na onder zijn schedeldak.

Hij vroeg zich af hoe hij Peter van Lunteren, als de jongeman nog leefde, zou kunnen bijstaan in zijn strijd voor het milieu. Wat wist hij als oude rechercheur van politie van het milieu? Zijn eigen politiegeneratie had zich nooit met het milieu beziggehouden.

Er waren liederen, die hij in zijn jeugd uit volle borst had gezongen: ‘Wie rusten wil in het groene woud.’ ‘De paden op, de lanen in.’ ‘Waar in het bronsgroen eikenhout.’ Dat was milieu… of liever… dat was de natuur. En de natuur mocht men niet vervuilen. ‘Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar van het bosch’ — met ch — ‘de schillen en de dozen.’ Vreugdeloos en een tikkeltje cynisch grinnikte De Cock voor zich uit. Ons land mocht willen dat het bij die destijds zo vervloekte ‘dozen en schillen’ was gebleven. Hij kreeg zo langzamerhand de indruk dat er in Nederland geen rivier, geen kanaal, geen sloot of watertje meer te vinden was zonder gif. En ook op het land struikelde men over enorme gifbelten en gigantische bergen vervuilde grond.

Wie had er vroeger ooit van zure regen gehoord?

‘Meiregen maakt dat je groter wordt.’ Het was een tekst waarop hij als kind zo rotsvast vertrouwde, dat hij, tot wanhoop van zijn bezorgde moeder, de gehele maand mei bij elk regenbuitje blij en blootshoofds de straat op rende om vooral maar niets van de groeiende kracht van het hemelwater te missen.

Vledder keek De Cock van terzijde aan.

‘Denk je dat hij nog leeft?’

De oude rechercheur reageerde verstrooid. Hij had even moeite om uit de cirkel van zijn gedachten naar de werkelijkheid terug te keren.

‘Wat zeg je?’

‘Denk je dat Peter van Lunteren nog leeft?’

De Cock trok zijn schouders op.

‘Daar valt op dit moment nog moeilijk een zinnig antwoord op te geven. Als hij nog leeft, dan rijst toch onmiddellijk de vraag waarom hij zich niet met Angelique Sondervan in verbinding stelt. Het is toch een onmenselijke daad om haar nodeloos in het ongewisse te laten.’

Vledder tastte met zijdelingse blikken de gelaatstrekken van de oude speurder af. ‘Jij… eh, jij bent geneigd die Angelique Sondervan op haar woord te geloven?’ vroeg hij met enige aarzeling.

De Cock glimlachte.

‘Als ik haar woorden op betrouwbaarheid afweeg tegen die van Charles van Abbekerken… dan zeg ik: ja, ik ben geneigd haar op haar woord te geloven.’

Op het gezicht van Vledder kwam een peinzende uitdrukking. ‘Zou de duidelijke afwijzing van Angelique Sondervan… haar gedrag jegens Charles van Abbekerken op dat feestje voor het personeel… van invloed zijn geweest op de houding van de directeur ten opzichte van Peter van Lunteren?’

‘Je bedoelt dat daaruit dat chantageverhaal voortvloeit?’

‘Precies.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Dat chantageverhaal van vijf miljoen gulden dient duidelijk om ons, rechercheurs, te beïnvloeden. Charles van Abbekerken tracht daarmee aan te tonen wat voor een schoft die Peter van Lunteren in feite is en hoe nobel daarentegen de houding van de directie van Chemie IJsselstein, die mild begrip toonde voor het menselijk falen… voor een kleine karakterzwakheid van een overigens goed functionerend lid van het personeel.’

Een zoet sarcasme droop van zijn woorden.

Vledder lachte.

‘Jij gelooft dus niet dat Peter van Lunteren heeft getracht om Chemie IJsselstein te chanteren?’

‘Nee.’

‘En het dreigement van Charles van Abbekerken aan Angelique Sonderman, dat zijn tijd nog kwam… dat hij nog nooit van zijn leven met een weigering genoegen had genomen?’