Albert Baantjer - De Cock en het lijk op retour

De Cock knikte traag.

‘Opnieuw laten de heren Joep Losser opdraven, doen een beroep op hun vroegere eensgezindheid en bieden hem ditmaal vijftienduizend gulden. En weer accepteert Joep Losser. Hij neemt de vijftienduizend gulden aan, laadt het lijk van Mareille in de lichtblauwe metallic Mercedes van Grubbenvorst en rijdt weg. Al na enkele kilometers komt hij tot inkeer. Hij heeft het gevoel dat het verbond niet meer telt… is verjaard… en besluit het dit keer niet te doen. Hij stopt de vijftienduizend gulden in het handtasje van Mareille van Luxwoude en brengt het lijk… retour. De drie heren zijn ontzet. Ze praten op Joep Losser in en weten hem zover te krijgen dat hij opnieuw met het lijk in de Mercedes wegrijdt. Maar men vertrouwt hem niet meer. Grubbenvorst en Van Waardenburg duwen de kleine Fiat Panda van Mareille snel in het groen, pakken de tweede wagen van Grubbenvorst en rijden Joep Losser ongemerkt na.

De beide heren zien van enige afstand, dat Joep Losser de Mercedes met het lijk nabij Naarden op de vluchtstrook zet. Ze zien hoe even later een kleine Volkswagen stopt… hoe een man en een meisje uitstappen en Joep Losser een lift krijgt.’ Sandra Verloop gaf een kreet.

‘O, o, zo was het.’

De Cock glimlachte om de reactie.

‘André Grubbenvorst,’ ging hij verder, ‘wil niet dat het lijk van Mareille in zijn Mercedes wordt gevonden. Hij stapt bij Van Waardenburg uit en rijdt zijn Mercedes naar zijn villa terug. Daar houden de drie heren een wat paniekerig beraad. Ze weten niet precies wat te doen, maar de sluwe ex-advocaat Terschuur heeft een plan. Hij laat het lijk van Mareille in zijn zwarte Volvo leggen en rijdt daarmee, gevolgd door Van Waardenburg, naar Amsterdam en laat zijn Volvo daar met het lijk op de parkeerplaats bij het Havengebouw achter. Met Van Waardenburg rijdt hij terug naar Hilversum en instrueert zijn vrienden. De Mercedes gaat naar de parkeerplaats bij de AVRO-studio. Hij doet zelf aangifte van diefstal van zijn Volvo vanaf diezelfde plek en Grubbenvorst laat zijn chauffeur Simon Janszen aan het bureau Lijnbaansgracht vertellen dat de Mercedes in Amsterdam is gestolen. Een puzzel, die ons de nodige hoofdbrekens moest bezorgen.’

‘En ons tot verkeerde conclusies bracht.’

De Cock grijnsde.

‘Soms zijn onze tegenstanders intelligenter dan wij.’‘Zoals Terschuur.’

‘Inderdaad. Ik ken Terschuur niet. Ik had hem in mijn lange loopbaan als rechercheur nog nooit ontmoet, maar de advocaat had een opmerkelijke loopbaan als strafpleiter achter de rug. Volgens hem mocht de recherche best weten dat er een verbond bestond tussen de vier mannen… door die tatoeages drong hij dat verbond als het ware aan ons op. Ook mochten wij best weten dat minstens drie van de leden de vermoorde hadden gekend… een intieme relatie met haar hadden. De recherche mocht ook best het vermoeden koesteren, dat een van de vier de dader was… maar wie? Ze hadden als frontsoldaat in het verleden wel voor hetere vuren gestaan. Als allen zich aan het plan hielden, dan zou de Amsterdamse recherche… tandenknarsend… op den duur een stukgelopen onderzoek wel moeten staken.’ Fred Prins vroeg om aandacht.

‘Waarom die executie, waarvoor jij Appie Keizer en mij uit bed haalde?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Het was geen executie. Die had al plaatsgevonden. Het was een uitgelokte herhaling.’

Fred Prins trok een vies gezicht.

‘Een uitgelokte herhaling?’ vroeg hij niet-begrijpend. De Cock knikte.

‘In het geniale plan van Terschuur zat een zwakke schakel… Joep Losser. Men wist niet goed wat men aan hem had. Na die affaire met het lijk van Mareille op de vluchtstrook, liet André Grubbenvorst hem zelfs door Simon Janszen schaduwen. Ook zocht men toenadering, maar Joep Losser wees elke toenadering van de hand. Dat maakte de heren in Hilversum wrevelig en onrustig. Men besefte de mogelijkheid dat wij van de recherche de identiteit van hun vierde verbondmakker zouden kunnen achterhalen. Als bij een verhoor Joep Losser opening van zaken zou geven, dan stortte hun gehele plan ineen. Weliswaar kon justitie Losser dan medeplichtigheid ten laste leggen, maar dat woog lang niet op tegen hun eigen belangen. Zij waren echt beducht voor openbaarheid… negatieve publiciteit rond hun persoon en status.

Na een lang en fel debat besloot men Joep Losser uit de weg te ruimen. Hij was voor hen te gevaarlijk geworden. Bovendien was men van mening, dat Joep Losser hun oude verbond van eensgezindheid had geschonden. Met de executie werd Alex van Waardenburg belast. Men vond dat terecht. Aan zijn gedrag waren uiteindelijk alle moeilijkheden te wijten.’

De Cock zweeg. De lange uiteenzetting had hem vermoeid. Maar Fred Prins was met het antwoord duidelijk niet tevreden. ‘Wat Appie en ik in het ziekenhuis zagen, was dat een herhaling van moord?’

De Cock schonk hem een milde grijns.

‘Alex van Waardenburg,’ legde hij kalm uit, ‘wist van Simon Janszen dat Joep Losser altijd vanuit de stad via het Centraal Station naar zijn woning in Amsterdam-Noord trok. Hij wachtte hem bij de achteruitgang op en schoot hem neer. Toen ik ter plekke ontdekte wie het slachtoffer was… onze mysterieuze lifter… begreep ik het waarom van de executie… Joep Losser, hoe ook zijn aandeel in de moord op Mareille was, moest voor eeuwig zwijgen. Daarom besloot ik hem nog even in leven te houden. Het was een kunstgreep, een gok. De laatste strohalm waaraan ik mij vastklampte.

Het toeval wilde dat Vledder en ik bij een speurtocht in de woning van George Brisbane… een Engelsman, die onder de naam Escort Ltd. de call-girlorganisatie leidde, die de beide vermoorde vrouwen had uitgezonden… Simon Janszen aantroffen en hadden gearresteerd. Vermoedelijk waren de heren in Hilversum tot dezelfde gedachte gekomen als ik, dat George Brisbane mogelijk over gegevens beschikte, die voor hen gevaarlijk konden zijn en een licht konden werpen op de moorden. Ze stuurden Simon om dat te onderzoeken.

In een soort samenspraak tussen twee heren speelden Vledder en ik Simon Janszen bedrieglijk de informatie toe, dat de executie was mislukt… dat Joep Losser nog in leven was… opgenomen in het Zuiderkruis Ziekenhuis… en over enige uren door mij zou worden verhoord.’

Fred Prins lachte.

‘Ik begrijp het. Jij liet Janszen vrij… die lichtte de heren in en Alex van Waardenburg reed naar het ziekenhuis om zijn moordwerk een keertje over te doen.’

De Cock knikte.

‘Toen ik hem na zijn verhoor vertelde dat Joep Losser al op de De Ruijterkade stierf en hij in het ziekenhuis slechts op een paar kussens en een pruik had geschoten, keek hij mij verslagen aan en zei hoofdschuddend: “En ze hadden mij toch zo voor u gewaarschuwd.”’

Mevrouw De Cock lachte.

‘Dat hebben ze mij ook gedaan. En ik ben er ook in gevlogen.’ Haar opmerking ontspande de sfeer. Het gesprek werd algemener en De Cock schonk nog eens in. Sandra Verloop kwam uit haar fauteuil omhoog en liep op de grijze speurder toe. ‘Wanneer wordt die Joep Losser begraven?’

‘Morgen om tien uur.’

‘Waar?’

‘Op de Oosterbegraafplaats… pal bij de plek waar hij bij ons uit de auto stapte.’

‘Gaat u erheen?’

‘Ja.’

Sandra Verloop blikte droevig naar hem op en haar onderlip trilde.

‘Mag ik met u mee?’

De Cock stond op en drukte haar even tegen zich aan. ‘We gaan samen.’

Mevrouw De Cock kwam uit de keuken met schalen vol lekkernijen. Vledder, door de jaren heen een vaste gast, bekeek ze kritisch. ‘Dat… eh, dat is niet wat ik gewoon ben.’

Mevrouw De Cock glimlachte.

‘Er waren er zoveel vanavond… ik heb maar een cateringbedrijf in de arm genomen.’

Vledder pakte een snack en proefde. ‘Niet zo lekker.’‘Vleierd.’

Aan het eind van de avond wenkte De Cock de jonge politieman naar zich toe, die de stervende Losser op de De Ruijterkade had aangetroffen.