Albert Baantjer - De Cock en het lijk op retour

‘Hoe doe jij dat dan?’

‘Ik houd het buiten de rapporten.’

‘Kan dat?’

‘Ik rapporteer het morgen… overmorgen.’ De grijze speurder maakte een vaag gebaartje. ‘Een mens kan toch iets vergeten? Door allerlei beslommeringen was de dood van de man mij even door het hoofd geschoten. Is dat zo verwonderlijk?’ Dokter Den Koninghe reageerde niet. Hij staarde nadenkend voor zich uit. ‘Accepteert het Zuiderkruis Ziekenhuis dat wij een dode presenteren?’

De grijze speurder antwoordde niet direct. Nerveus plukte hij aan zijn onderlip. Zijn hersens werkten koortsachtig aan een oplossing. Hij keek de oude lijkschouwer doordringend aan. ‘Geef mij een kwartier. Meer heb ik niet nodig. En maakt u zich geen zorgen. Het lukt me, geloof me. De directie van het Zuiderkruis Ziekenhuis is mij nog wel iets verschuldigd.’* Den Koninghe draaide zich half om en strekte zijn arm in de richting van de dode man.

‘Hoor ik van jou wanneer ik hem mag laten sterven?’ Het klonk als een sinistere grap.

De Cock knikte. Zijn gezicht stond ernstig.

‘U hoort het.’

Nog geen uur na hun vertrek waren de beide rechercheurs weer aan de Warmoesstraat terug. Op het eerste perron, in het kantoor van de spoorwegpolitie, had De Cock een paar snelle pittige telefoongesprekken gevoerd en goeddeels zijn zin gekregen.

Na dokter Den Koninghe en de beide broeders van de Geneeskundige Dienst had ook de jonge agent hem toegezegd voorlopig te zwijgen over de dood van de man. Wel had de jeugdige politieman bedongen dat De Cock hem na afloop het hoe en waarom van de vreemde operatie zou onthullen.

Toen ze de hal van het politiebureau binnenstapten, wenkte Jan Kusters hen vanachter de balie.

‘Hoe is het met die neergeschoten man?’

De Cock liep op hem toe.

‘Jij behoeft niets te rapporteren. Dat doe ik wel. Ik heb toch alle gegevens. En mocht er vanavond of in de loop van de nacht iemand naar het slachtoffer informeren, zeg dan dat hij in het Zuiderkruis Ziekenhuis is opgenomen.’

‘Oké. Moet je die Janszen nog hebben?’

De Cock knikte.

‘Geef hem maar mee.’

Met de pseudo-taxichauffeur in hun midden, liepen Vledder en De Cock de trap op en gingen terug naar de recherchekamer. De oude rechercheur deed zijn natte regenjas uit, wierp zijn hoed naar de kapstok en liet Simon Janszen naast zich aan zijn bureau plaatsnemen.

‘Dat was even een onderbreking,’ begon hij vriendelijk. ‘Ik hoop dat u zich intussen niet hebt verveeld.’ Hij maakte een verontschuldigend gebaartje. ‘We moesten er even uit. Op de De Ruijterkade achter het Centraal Station had iemand op een man geschoten. Het slachtoffer is er ernstig aan toe. Maar er is gelukkig geen levensgevaar. Hij is opgenomen in het Zuiderkruis Ziekenhuis. Ik heb nog geen woord met hem kunnen wisselen, maar de behandelende arts dacht dat ik hem morgenochtend wel zou kunnen verhoren. Het schijnt dat de man toch wel een…’ De grijze speurder stokte plotseling. Met golvende rimpels in zijn voorhoofd keek hij naar Vledder. ‘In… eh, in welke kamer hadden ze hem ook weer gelegd?’

De jonge rechercheur raadpleegde zijn aantekeningen. ‘Josephus Cornelis Losser ligt… eh, ligt op de eerste etage… eh, nummer zevenendertig… dat is een éénpersoonskamer… aan een infuus. Hij heeft nogal wat bloed verloren.’

‘Niet op de intensive-care?’

‘Nee, dat vond men niet nodig.’

De Cock stak zijn wijsvinger omhoog. ‘Zorg dat je voor morgenochtend zeven uur een auto voor ons hebt gereserveerd. Leg beneden bij de wachtcommandant alvast beslag op de sleuteltjes.’ Hij wendde zich tot Simon Janszen. ‘Het pad van een rechercheur gaat niet over rozen. Je moet aan alles denken.’ Hij boog zich naar hem toe, veranderde iets van toon. ‘Gaan we verder met uw zaak. Waar waren we gebleven. O ja, ik herinner het mij weer. Ik vroeg wat u die bewuste avond… de avond dat u dat meisje neergeslagen zag worden… op het Stationsplein deed?’ Simon Janszen schudde zijn hoofd.

‘Daar geef ik geen antwoord op. Ik heb u toch gezegd dat ik gebruik wil maken van mijn recht om te zwijgen.’

De Cock negeerde de opmerking.

‘Hoe lang bent u al employé bij European Technics in Amsterdam?’

‘Twee jaar.’

‘Als chauffeur?’

‘Inderdaad.’

‘Dat bevalt u?’

‘Ja.’

‘Fungeert u wel eens als privé-chauffeur van uw directeur, de heer Grubbenvorst?’

‘Dat komt wel eens voor.’

‘Vaak?’

‘Vrij regelmatig.’

De Cock leunde op zijn armen voorover.

‘Ik kan mij voorstellen dat u samen, tijdens lange vervelende autoritten, wel eens vertrouwelijke gesprekken voert… gesprekken over zaken die mogelijk enige discretie van u vereisen.’‘Dat gebeurt.’

De oude rechercheur ging onverdroten door.

‘U weet… door uw positie… uiteraard meer van het gedrag van de heer Grubbenvorst… zijn gewoonten, hobby’s, liefhebberijen… dan de doorsnee werknemer van European Technics.’‘Mogelijk.’

De Cock glimlachte.

‘U bent wel zuinig met uw antwoorden.’

Simon Janszen stak zijn kin iets vooruit.

‘Ik zeg verder helemaal niets. En zeker niet iets dat u graag zou willen horen.’ Hij gebaarde naar de vloer. ‘Laat u mij maar insluiten.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘U kunt gaan,’ sprak hij mat. ‘U moet zich wel ter beschikking houden. Die kaartenbak houd ik hier. Als Mister Brisbane… hij is de eigenaar van de flat waar u inbrak, maar dat wist u ongetwijfeld al… morgen officieel aangifte komt doen, dan stuur ik u een ontbieding voor een ander verhoor. Komt Mister Brisbane morgen niet, of weigert aangifte te doen, dan zal ik met mijn commissaris overleggen hoe in deze zaak verder te handelen. Dat vertel ik u dan wel.’ De grijze speurder stond van zijn stoel op. Met lome tred begeleidde hij de pseudo-taxichauffeur de kamer uit, liep met hem de trap af en meldde aan de wachtcommandant formeel, dat hij verder geen prijs meer stelde op de aanwezigheid van de man.

Simon Janszen liep de hal uit. Bij de deur draaide hij zich nog even om. In zijn ogen glansde triomf.

Het nachtelijk Amsterdam bood nog veel verkeer. Vooral in de binnenstad scheen de drukte nooit te luwen. De oude Beurs van Berlage hing dag en nacht in de benzinedampen.

Ze reden met hun oude politiewagen achter het Koninklijk Paleis om naar de Raadhuisstraat. Vledder reageerde bekwaam op een auto, die plotseling met grote snelheid de Westermarkt overstak. De jonge rechercheur vloekte hardgrondig. ‘Bezopen,’ siste hij tussen zijn tanden. ‘We zouden ’s nachts veel meer controles moeten houden.’

De Cock knikte ongeïnteresseerd. Zijn gedachten verwijlden niet bij de perikelen van het verkeer.

‘Josephus Cornelis Losser,’ dacht hij hardop, ‘oud achtenvijftig jaar, leraar Engels, actief sportman, coach en trainer van een dameshockeyploeg.’ Hij grinnikte voor zich uit. ‘Actief sportman… logisch dat ik hem niet kon bijbenen.’

‘Was hij getrouwd?’

De Cock trok zijn schouders op.

‘Dat weet ik niet. Als ik mij goed herinner, droeg hij wel een trouwring. Maar dat zegt natuurlijk niet zo veel. We zullen zijn identiteit… zijn achtergronden morgen nader moeten uitdiepen. De bescheiden die hij bij zich had, heb ik even vluchtig doorgenomen. Daar viel verder niets uit op te maken.’

‘Waar woonde hij?’

‘Aan de overkant van het IJ. Amsterdam-Noord, Meidoornweg.’‘Niet zo riant.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Niet zo riant als de drie andere heren met dezelfde tatoeage.’ Vledder zuchtte diep.

‘Hij moet van dichtbij zijn neergeschoten met een wapen van een zwaar kaliber.’

‘Hoe kom je daarop?’

‘De kogels hebben aan de achterzijde het lichaam weer verlaten.’‘Heb je dat gezien?’