Albert Baantjer - De Cock en het lijk op retour

Hij strekte zijn wijsvinger naar hem uit.

‘Wat deed u op het Stationsplein die avond toen dat meisje werd neergeslagen?’

‘Dat heb ik u verteld.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘U presenteerde zich als taxichauffeur. Maar dat bent u niet. Dat was een leugen. Ik herhaal: Wat deed u die avond op het Stationsplein?’

Simon Janszen trok zijn rug recht.

‘Ik behoef u niet te antwoorden. Ik heb het recht om te zwijgen.’ Hij draaide zich naar de oude rechercheur toe. Zijn kleine groene ogen lichtten even fel op. ‘Heb ik het recht om te zwijgen?’

Het duurde seconden voor De Cock reageerde. Toen knikte hij onwillig. ‘U hebt,’ verzuchtte hij, ‘het recht om te zwijgen.’ Op zijn bureau rinkelde de telefoon.

Vledder nam de hoorn op en luisterde. Zijn gezicht betrok. Met een berustend gebaar legde hij de hoorn op het toestel terug. De Cock keek hem gespannen aan. ‘Wie was dat?’

‘Beneden… de wachtcommandant.’

‘En?’

‘Of wij samen nog even op pad willen. Hij heeft voorlopig niemand anders.’

‘Wat is er dan?’

Vledder maakte een hulpeloos gebaartje.

‘Op de De Ruijterkade achter het Centraal Station is een man neergeschoten.’

Met Simon Janszen tussen hen in liepen Vledder en De Cock de trap af. In de hal, voor de balie van de wachtcommandant, bleven ze staan.

Jan Kusters kwam op hen toe.

‘Gaan jullie naar die neergeschoten man? Ik heb de Geneeskundige Dienst al gewaarschuwd.’

De Cock knikte en duimde naar Simon Janszen.

‘Dan moet je hem even voor mij bewaren.’

‘Insluiten?’

De grijze speurder schudde zijn hoofd.

‘Nog niet,’ weerde hij af. ‘Zet hem maar zolang in het dagverblijf. Als ik terugkom wil ik nog even met hem praten.’ Simon Janszen blikte met een kwaad gezicht naar hem op. ‘Dat kun je vergeten… ik praat niet.’

De Cock glimlachte fijntjes.

‘Straks wel,’ sprak hij beslist. ‘Dan nemen wij samen de inhoud van die door jou zo felbegeerde kaartenbak door. Wie weet welke verrassingen die bak nog voor ons in petto heeft.’ Simon Janszen bromde. Jan Kusters kwam vanachter de balie vandaan en leidde hem weg.

De beide rechercheurs stapten haastig het bureau uit en liepen in de richting van de Nieuwebrugsteeg. Vledder keek De Cock van terzijde aan.

‘Verwacht je werkelijk dat Simon Janszen straks gaat praten?’ De Cock maakte een schouderbeweging.

‘Dat is moeilijk te voorspellen. Ik wil het in ieder geval proberen.’

Vledder zuchtte.

‘Men zal hem terdege hebben ingeprent dat hij onder alle omstandigheden tegen ons zijn mond moet houden.’

De Cock knikte traag.

‘Maar Simon Janszen is geen man, die zich onder alle omstandigheden aan zijn opdrachten houdt. Dat heb je gezien aan zijn reactie toen Sandra Verloop werd neergeslagen.’

‘Je bedoelt dat hij haar naar het ziekenhuis bracht, zonder zijn werk af te maken.’

‘Precies. Wat dat werk ook geweest moge zijn.’

Een tijdje liepen ze zwijgend naast elkaar voort. De felle wind was iets gaan liggen, maar het regende nog steeds.

Vledder grinnikte.

‘Ik vond het verhaal dat je aan Simon Janszen opdiste, gewoon schitterend. Ik denk dat hij oprecht gelooft dat wij hem zo snel konden pakken, omdat wij na de moord op Mareille de flat voortdurend in het oog hielden.’

De Cock grijnsde.

‘Dat moet ook. Ik kon hem toch moeilijk openbaren dat wij in de slaapkamer naast zijn voeten onder het lits-jumeaux lagen.’ Vledder wreef over zijn nat gezicht.

‘Straks komt George Brisbane vol whisky thuis en vindt een opengebroken deur.’

De Cock knikte traag voor zich uit.

‘Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt… welke consequenties dat heeft.’

‘Voor wie?’

‘Voor ons… voor ons onderzoek. George Brisbane zal onmiddellijk zijn kostbare kaartenbak missen en nadenken… nadenken wie er zo’n intense belangstelling voor zijn aantekeningen had… en waarom?’

‘Wat kan hij doen?’

‘Niet veel. Ik denk ook niet dat hij van de inbraak aangifte komt doen.’

Vledder reageerde verrast.

‘Wat gebeurt er dan met Simon Janszen. Zonder een aangifte moeten we hem laten gaan.’

De Cock bromde.

‘Voorlopig hebben we het recht om hem zes uur vast te houden. En de nachtelijke uren tellen niet mee.’

Vanuit de Nieuwebrugsteeg liepen ze over de brug naar het Damrak en vandaar naar het Stationsplein. Het lag er verlaten bij. Het gure natte weer hield de mensen van de straat. Ze stapten de warme hal van het Centraal Station binnen en liepen langs de opgangen tot de perrons naar de achterzijde. Tussen de deuren naar de De Ruijterkade stond een jonge agent. Toen hij de oude rechercheur in het oog kreeg, liep hij op hem toe.

‘De Geneeskundige Dienst is er nog niet.’

‘Waar is het slachtoffer?’

De agent duimde over zijn schouder.

‘Ik heb hem met zijn rug tegen de muur onder de overkapping gelegd. Ik wilde hem niet in die smerige regen laten liggen.’‘Is hij dood?’

‘Toen ik bij hem kwam, leefde hij nog… even maar… toen blies hij zijn laatste adem uit.’

‘Heeft hij nog wat gezegd?’

‘Nee.’

‘Heb je getuigen?’

De jonge agent schudde bedroefd zijn hoofd.

‘Ik was in de hal om de spoorwegpolitie te assisteren. Ze hadden moeilijkheden met een junk. Terwijl ik daarmee bezig was, kwam er een man naar mij toe en zei mij dat hij achter het station op de De Ruijterkade enkele schoten had gehoord. Ik ben er onmiddellijk heen gegaan. Toen ik op de De Ruijterkade kwam, zag ik op het trottoir een man wankelen. Voor ik bij hem was, viel hij op de straat.’

De Cock knikte begrijpend en de jonge agent liep voor hem uit de kade op.

Scheef weggezakt, met zijn rug tegen de muur van het Centraal Station, zat een man. Zijn voeten staken in de regen. De Cock trok zijn broekspijpen iets op en knielde bij hem neer. Ineens voelde hij hoe het bloed uit zijn gezicht wegtrok.

Vledder zag het en knielde naast hem.

‘Wat is er?’ vroeg hij bezorgd.

De grijze speurder ademde diep. Met een wit vertrokken gezicht pakte hij de linkerhand van de dode en hield die omhoog. Vledder hijgde.

‘De tatoeage.’

De Cock legde de hand terug.

‘Mijn mysterieuze lifter.’

Dokter Den Koninghe kwam uit zijn gehurkte houding omhoog. Een plasje regenwater schommelde in de hoge rand van zijn groenuitgeslagen garibaldi. Met een bespat brilletje in zijn hand wees hij achteloos naar de zittende man aan de muur van het station.

‘Hij is dood,’ sprak hij kortaf. ‘Inwendige bloedingen. Ik denk dat er slagaders bij zijn hart zijn geraakt.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Hij is niet dood.’

Den Koninghe veegde zijn brilletje schoon, zette het op en keek de grijze speurder aan. Achter de glazen glommen zijn ogen van verbazing.

‘Hij is niet dood?’ herhaalde hij vragend.

De Cock schudde opnieuw zijn hoofd.

‘Hij is niet dood… nog niet.’

Den Koninghe bleef hem aankijken, vreemd, verward, alsof hij de grijze speurder voor het eerst in zijn leven zag. ‘Niet dood? Voor een man op jouw leeftijd een bepaald kinderlijk verlangen.’ De Cock pakte de oude lijkschouwer bij zijn arm vast en leidde hem buiten het gehoor van de anderen.

‘Wanneer,’ vroeg hij voorzichtig, ‘moet u van de dood van die man melding maken?’

Den Koninghe keek hem argwanend aan.

‘Wat wil je dan?’ In zijn stem trilde onbegrip.

De Cock wees naar de dode.

‘Ik wil hem nog een uur of wat in leven houden.’

De oude lijkschouwer grinnikte ongelovig.

‘Maar hij is dood… gewoon morsdood… daar is niets meer aan te veranderen.’

De Cock legde vertrouwelijk zijn rechterhand op de magere schouder van de dokter. ‘Als u mij zegt,’ sprak hij geduldig, ‘dat de man is overleden, dan is dat voor mij een absolute zekerheid. Daar heb ik nooit aan getwijfeld. Ook nu niet. Ik wil alleen dat de dood van de man nog niet algemeen bekend wordt… niet officieel wordt gemeld. Voor niet-ingewijden is hij nog gewoon in leven. Ik wil ook niet dat zijn lichaam naar het mortuarium wordt gebracht, maar naar het Zuiderkruis Ziekenhuis.’ De oude lijkschouwer weifelde. Hij keek naar beneden. Het plasje regenwater gleed in een straaltje over de rand van zijn hoed. Na enige tijd blikte hij omhoog.