Albert Baantjer - De Cock en de dood van een kunstenaar

‘Prachtig,’ riep hij, ‘prachtig! Een schitterende klassieke lijst… een sieraad voor mijn huiskamer.’

Gerard Verbruggen glimlachte. Hij wees naar de stoel naast het bureau van De Cock.

‘Mag ik daar even gaan zitten?’

De Cock knikte nadrukkelijk. Hij legde het schilderij met een liefdevol gebaar voor zich op zijn bureau en nam zelf ook plaats.

Gerard Verbruggen boog zich iets naar voren.

‘Ik kom ook mijn belofte na,’ sprak hij plechtig. De Cock trok zijn wenkbrauwen samen.

‘Belofte?’

Gerard Verbruggen knikte.

‘Het zichtbaar maken van de raadselen die u kwellen.’

De Cock had Appie Keizer en Fred Prins bij hem thuis uitgenodigd voor het bijwonen van het ‘slotakkoord’, zoals hij dat noemde. De oude rechercheur was van mening dat zijn mislukte actie in Blaricum wel enige uitleg verdiende. Fred Prins en Appie Keizer hadden onmiddellijk, dezelfde avond reeds, te kennen gegeven dat ze wel eens wilden weten voor wat voor een affaire zij waren ingeschakeld en waarom ze naar Blaricum waren gereisd.

De oude rechercheur was op dat moment echter zo teleurgesteld over het falen van zijn missie, dat hij niet tot een uitleg had kunnen komen. Terwijl Appie Keizer in kleurrijke bewoordingen aan mevrouw De Cock en Fred Prins verhaalde hoe hij op het Stationsplein en in de binnenstad van Amsterdam vele Zuid-Amerikaanse zakkenrollers had verschalkt, dreunde in de gang de ding-dong nog even na.

De Cock liep naar de voordeur. Op de stoep stonden Dick Vledder en zijn vriendin, de mooie Adelheid van Buuren. De jonge rechercheur glimlachte.

‘Ik heb haar maar meegenomen. Adelheid wilde alles weten over de vreemde zaak waarin wij na de moord op Peter Karstens verzeild waren geraakt.’

Adelheid knikte instemmend.

‘Ik heb Dick nog nooit zo nerveus gezien als de laatste tijd, zo weifelend en gespannen. Die aanhoudende moorden zaten hem dwars. Hij was echt bang dat jullie het dit keer niet zouden klaren.’

De Cock schonk haar een trieste glimlach.

‘Naar mijn mening hebben we het ook niet geklaard.’

Hij stapte opzij en liet het tweetal binnen.

Vledder keek hem tijdens het voorbijgaan even aan.

‘Zijn de anderen er al?’

De Cock deed de voordeur achter hen dicht.

‘Ze vertellen mijn vrouw mooie verhalen over hun successen als rechercheur.’

Vledder gniffelde.

‘Ik ken dat. Zet twee rechercheurs bij elkaar en je hebt stof voor een roman.’

De Cock ging hen voor naar de gezellige woonkamer. Vledder toverde van achter zijn rug een prachtig boeket rode rozen tevoorschijn.

Hij wees naar Adelheid.

‘Die traditie zetten wij samen voort.’

Met kreten van verrukking nam mevrouw De Cock de rozen in ontvangst. Ze gebaarde naar twee diepe lederen fauteuils.

‘Ga zitten. Het wachten was op jullie.’

De Cock pakte een fl es fi jne cognac Napoleon, die hij voor speciale gelegenheden bewaarde, en vulde de bodem van diepbolle glazen. Hij reikte die zijn gasten aan.

‘Een toast,’ sprak hij vrolijk lachend, ‘op de volharding en de moed om een zaak nooit op te geven.’ Zijn gezicht versomberde. ‘Ik had ook willen toasten op mijn vermoorde vriend Peter Karstens. Mijn vriendschap voor hem is gebleven, over de dood heen, maar hij heeft mij op een verschrikkelijke manier in de luren gelegd. Mij volkomen om de tuin geleid.

Ik kende zijn opvattingen. Ik wist dat hij geen enkel begrip, geen geloof had in onze Nederlandse rechtspleging. Hij miste daarin de begrippen genoegdoening en gerechtigheid. Die wetenschap had mij waakzamer moeten maken. Waakzamer dan ik was.’

Fred Prins boog zich iets voorover.

‘Wat deden wij in Blaricum?’

De Cock glimlachte.

‘Niets. De vrouw die ik verwachtte om de heer Van Eldersloo te doden, kwam niet. Gisteravond begreep ik daar niets van. Ik weet nu waarom ze niet verscheen.’

De oude rechercheur kwam uit zijn fauteuil overeind, liep naar een wand van zijn kamer en tilde van een haak een fraaie Monet in een kapitale lijst. Hij liep ermee terug naar zijn fauteuil, ging zitten en zette het schilderij op zijn knieën met de achterkant van het schilderij naar de anderen toe.

‘Dit schilderij,’ verduidelijkte hij, ‘nog zonder lijst, kreeg ik van Peter Karstens op de avond dat hij werd vermoord. Ik zette het in mijn slaapkamer neer en keek er niet meer naar om tot de vrouw die ik gisteravond verwachtte, mij aanraadde om het schilderij door ene Gerard Verbruggen te laten inlijsten.’

Fred Prins stak zijn hand op.

‘Wie is die vrouw?’

‘Maria van Overloon, jarenlang de beeldschone vriendin van Peter Karstens.’

‘Pleegde zij de moorden?’

‘Inderdaad.’

‘Heb je haar al gearresteerd?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ze is er niet meer. Verdwenen… voorgoed. Met genoeg geld, een vervalst paspoort, een andere identiteit op weg naar ergens in het buitenland, een plastisch chirurg voor een kleine cosmetische ingreep om eventuele herkenningen in de toekomst onmogelijk te maken.’

‘Allemachtig.’

De Cock zuchtte.

‘Zo heb ik dat ook ervaren. Vledder en ik zijn in haar appartement geweest op het Prinseneiland. Daar hing van haar één outfi t. Verder was alles weg.’

‘Hoe weet je dit alles?’ vroeg Appie Keizer met een breed armgebaar. De Cock glimlachte.

‘Als Fred Prins mij niet had onderbroken, dan had ik jullie van dit schilderij verteld. Je ziet hier de achterkant van een raamwerk waarop het beschilderde doek is gespannen. Peter Karstens had eerst een blanco doek op het raamwerk gespannen. Daarop had hij enige fi jn beschreven blocnotevellen gelegd. Daaroverheen had hij een tweede doek gespannen, waarop hij uiteindelijk de verrukkelijke Monet schilderde die hij mij op de avond van zijn dood als geschenk overhandigde.’

Vledder grinnikte.

‘Het is nauwelijks te geloven. Wij hebben de oplossing van die hele affaire al die tijd al in ons bezit gehad. Het is een soort practical joke, die Peter Karstens met ons heeft uitgehaald.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik kan de grap er niet van inzien.’

Hij draaide het doek om en hield het iets omhoog.

‘Maria van Overloon,’ ging hij verder, ‘kende het geheim van dit schilderij. Ze nam een vriend van Peter, de lijstenmaker Gerard Verbruggen, in vertrouwen. Die Verbruggen bracht ons vanmorgen het ingelijste schilderij en gaf mij de dicht beschreven velletjes papier. Hij liet mij ook het blanco doek zien, dat hij had verwijderd.’

Appie Keizer trok een grijns.

‘En daar stond alles op.’

De Cock knikte. Hij hing het schilderij weer op zijn plek, nam uit een lade van het dressoir enige velletjes blocnotepapier en ging weer zitten.

‘Ik zal jullie niet alles voorlezen wat er op die velletjes staat. Ik zal mij houden aan de punten die van essentieel belang zijn. Peter Karstens voorzag vorig jaar al dat hij problemen zou krijgen met het veilinghuis Brilliance of Art aan de Lijnbaansgracht. In het bijzonder met de heren Van der Broek en Van Rijsbergen, met wie hij zaken deed. Directeur Paul van Eldersloo bemoeide zich nauwelijks nog met het bedrijf.

Als voorbereiding kocht Peter Karstens in België voor zijn mooie Maria de mooiste en interessantste revolver ooit gemaakt, de Nagant, kaliber 7.62 mm. En hij liet haar schietlessen nemen. Ze oefenden ook samen in de duinen bij Schoorl. Ze stelden zich ten doel om kort achter elkaar drie schoten te lossen met drie treffers in een kleine cirkel met een diameter van zeven centimeter.’

Fred Prins fl oot tussen zijn tanden.

‘Dat lukt mij maar zelden.’

De Cock negeerde de opmerking.

‘Ook huurde hij voor Maria een appartement op het Prinseneiland. Hij wilde niet dat ze op de Noordermarkt verbleef.’