Albert Baantjer - De Cock en de dood van een kunstenaar

De Cock lachte.

‘Jouw kennis van blaffers valt nog wel mee.’

Smalle Lowietje snoof.

‘Sommige gozertjes lopen er gewoon open en bloot mee tussen hun broekriem.’

‘Die Matthijs was zo’n gozertje?’

Smalle Lowietje snoof opnieuw.

‘Nog erger. Hij vroeg aan iedereen: weet jij iemand die wat te doen heeft voor mij en mijn revolver?’

De mond van De Cock zakte iets open.

‘Hij bood zich openlijk aan als moordenaar?’

‘Exact.’

Met de opwekkende gloed van twee cognackies in hun aderen liepen de beide rechercheurs over de walletjes terug naar de Kit. Het was er aanmerkelijk drukker dan een uurtje tevoren. De bevrijdende regenvrije avond bracht eindelijk het koor van behoeftige mannen op de been. De vele toegeschoven gordijnen duidden op hoertjes in vol bedrijf en bij Gabrielle, een recent gelanceerde exotische schoonheid uit Venezuela, stonden de mannen in de rij.

Vledder wees ernaar.

‘Snap jij dat?’ vroeg hij misprijzend.

‘Ik snap het niet,’ zei De Cock, ‘maar ik zie op de Walletjes dergelijke bonte taferelen al zolang ik dienstdoe aan bureau Warmoesstraat, en dat is al bijna dertig jaar. Exotische nieuwelingen hebben altijd al veel belangstelling gekregen. Ik vermoed dat de hoerenkerels van die nieuwelingen een andere aanpak verwachten.’

Vledder lachte.

‘Kan dat?’

De Cock grinnikte en probeerde zijn jeugdige collega bij te houden.

‘In het oudste beroep van de wereld zullen in de loop der eeuwen wel enige variaties zijn geslopen, vermoed ik. En misschien zijn er ook wel culturele verschillen ontstaan. Het is een metier dat ik, ondanks talloze gesprekken met prostituees, qua dienstverlening nooit geheel heb kunnen doorgronden.’

Ze liepen een tijdje rustig door. Zo nu en dan lichtte De Cock beleefd zijn hoedje voor een vriendelijk groetend hoertje. Vledder blikte opzij.

‘Stom, dat ik vanavond bij de foto van Matthijs van Slooten ook niet de foto van Justus van Rijsbergen bij me heb gestoken.’

‘Had je die willen tonen?’

‘Ja, misschien dat Smalle Lowietje ons had kunnen vertellen of Justus van Rijsbergen in zijn etablissement al contact met Matthijs van Slooten heeft gezocht.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Dat beduimelde kiekje van Barbara van Tollebeek is van een bedroevend slechte kwaliteit. We gaan straks nog even naar hem toe.’

Vledder keek hem verrast aan.

‘Naar Justus van Rijsbergen?’

De Cock keek opzij.

‘We vragen van hem een recente foto… een duidelijk portret waarop hij goed is te herkennen. Die kunnen we altijd nog aan Smalle Lowietje laten zien.’

De oude rechercheur liep zwaar ademend naast Vledder.

‘Bovendien,’ vervolgde hij zijn betoog, ‘is de dag nog niet om. Ik heb Justus van Rijsbergen tot vandaag de tijd gegeven om te bekennen dat hij Matthijs van Slooten de opdracht heeft verstrekt om Peter Karstens te vermoorden… en om ons iets te vertellen van het motief, het waarom van dat onzalige moordplan.’

‘Ik heb er geen vertrouwen in,’ zei Vledder. ‘Het wordt vanavond een vergeefse reis. Van Rijsbergen is een sluwe, intelligente man. Die bekent nooit. Vooral na de dood van Matthijs van Slooten en zijn kompaan Alfred van der Broek zal hij zich volkomen veilig voelen.’

De Cock trok zijn gezicht strak.

‘Ik wil hem nog even boven op zijn huid zitten. Die man moet toch ergens kwetsbaar zijn?’

‘Ik ben bang van niet.’

Vledder moest zijn pas inhouden. Zijn oude collega liep niet zo snel.

‘Tenzij wij het aandeel van Paul van Eldersloo als directeur van Brilliance of Art verkeerd inschatten.’ De Cock hijgde terwijl hij sprak.

‘Hoe bedoel je?’ vroeg Vledder, die weer naast De Cock liep, zodat ze niet zo luid hoefden te spreken.

‘Dat Van Eldersloo toch een leidende rol in deze moordaffaire speelt.’

‘Acht jij die kans groot?’

De Cock trok een bedenkelijk gezicht en bleef even staan.

‘Volgens Jan van Oldehove moet Van Eldersloo een uitstekend schutter zijn… trots op de onderscheidingen van zijn schietvereniging, die hij geruime tijd in zijn kantoor aan de wand had hangen.’

Vledder reageerde wat geprikkeld.

‘Je geeft geen antwoord op mijn vraag. Acht jij de kans groot dat hij bij de moorden is betrokken.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Eerlijk gezegd… nee.’

‘Blijft dus Justus van Rijsbergen.’

De Cock knikte en begon weer te lopen.

’Justus van Rijsbergen is naar mijn gevoel nog de enige man die ons naar de oplossing van de raadsels kan leiden, die ons kan vertellen hoe en waar het begon.’

De oude rechercheur sjokte vanaf de Achterburgwal de brug over naar de Korte Niezel.

‘We gaan eerst naar de Kit. Misschien zijn er bij Jan Rozenbrand nieuwe berichten binnengekomen.’

Toen ze de hal van het politiebureau betraden, wenkte de wachtcommandant De Cock met een kromme vinger. De oude rechercheur liep vermoeid op hem toe.

‘Je weet het: nog een lijk en ik ga gillen.’

Jan Rozenbrand schudde zijn hoofd.

‘Ik heb geen nieuw lijk. Gelukkig niet. Wel een geval van zware mishandeling. Het slachtoffer ligt met een ernstige hoofdwond in het ziekenhuis; het amc. Ik heb Fred Prins maar laten opdraven. Voor jou zit boven een jonge vrouw op je te wachten. Een bloedmooie vrouw. Ze is al eens eerder bij je op bezoek geweest.’

De Cock schoof zijn onderlip vooruit.

‘Bloedmooie vrouwen,’ grapte hij, ‘hebben vaak de neiging om telkens bij mij terug te komen.’

De oude rechercheur draaide zich lachend om en besteeg opmerkelijk kwiek de stenen trappen naar de tweede etage. Vledder nam de treden met twee tegelijk.

Op de bank bij de toegangsdeur naar de grote recherchekamer zat een jonge vrouw. De Cock herkende haar onmiddellijk. Maria, de beeldschone vriendin van wijlen Peter Karstens. In haar nauwsluitende zwarte mantelpakje en een regenjas over haar arm kwam ze van de bank overeind en liep op hem toe.

‘Ik wil u er nog even aan herinneren,’ sprak ze zacht, ‘dat Peter morgen wordt begraven.’

‘Ik weet het,’ zei De Cock vriendelijk, ‘morgen op Zorgvlied, om twee uur. Ik zal er zeker zijn, beslist.’

De oude rechercheur ging haar voor naar de grote recherchekamer. Daar wierp hij zijn oude hoedje missend naar de kapstok. Met zijn regenjas nog aan sjokte hij verder de kamer in. Met een hoffelijk gebaar liet hij haar op de stoel naast zijn bureau plaatsnemen. Daarna nam hij de regenjas van haar over, pakte bij de kapstok zijn oude hoedje van de vloer en hing beide kledingstukken op. Rustig liep hij terug naar zijn bureau.

‘Heb je al omlijnde plannen voor de toekomst?’ vroeg hij beminnelijk. ‘Je zult het in de toekomst zonder Peter moeten klaren.’

Langs haar mond gleed een smartelijke trek.

‘Het leven gaat door. Peter zou niet hebben gewild dat ik bij de pakken bleef neerzitten.’

De Cock boog zich iets naar haar toe.

‘Zijn er de laatste dagen nog herinneringen bij je bovengekomen… uitlatingen over zaken die ons mogelijk iets verder kunnen helpen bij ons onderzoek.’

Maria keek hem scherp aan.

‘Heeft Van Rijsbergen al bekend dat hij een huurmoordenaar opdracht heeft gegeven om Peter te vermoorden?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Vanmorgen op de Brouwersgracht, zittend in zijn fraaie Peugeot, ben ik nog geruime tijd met hem bezig geweest. Ik heb hem echt pittig onder handen genomen. Ik heb hem er gewoon rechtstreeks van beschuldigd dat hij een moordenaar had ingehuurd, maar hij ontkent categorisch elke betrokkenheid bij de dood van Peter.’

Maria trok haar lippen strak.

‘Volgens mij is hij de aanstichter, het boze brein. Ik vermoed dat Peter daar ook zo over dacht, hoewel hij mij dat nooit rechtstreeks heeft gezegd.’