Ivan Krilov - 111 Fabloj

Ekvolis Hom' al sia ombro veni.
Al ghi proksimas li, sed ghin ne povas teni.
Li kuras kun rapid', sed ne kapablas preni,
Char ombro en kurad' forglitas kun obstin',
Ja kvazau estas ghi trezoro.
Fin-fine post lacigh' returnis sin sinjoro
Kaj vidas: ombro nun jam persekutas lin.
Simila estas fakt' sub nia hela suno.
Rakonti pri afer' nun estas oportuno,
Char sama histori' rilatas al fortuno.
Jen vane shvitas hom' en revoj kaj sopir'
Por la atingo de felicho sia.
Alia hom' ne estas ambicia,
Sed ghuste la felich', post tiu kuras vir'.

Somere, en juli', en tre varmega tago,
Sub sabla vojo, supren en zigzago,
Kun nobla famili' kaj pakajhar'
Kalesho kun chevaloj kvar
Sin trenis.
Tre malfacila voj' chevalojn halte trenis,
Kaj kondukisto por akcel',
Kun helpo de lakeo, en persisto,
Chevalojn vipis akre, kun kruel',
Sed sen rezult'. Jen rampas el kalesh-barel'
Sinjoro, sinjorin', fileto, instruisto,
La shargho en kalesh' ne estis bagatel'.
Do kvankam la kalesh' movighis jam denove,
Chevaloj trenis ghin apenau kaj laupove,
Jen Musho en hazard' kaleshon grandan vidas
Kaj helpi al vetur' volonte ghi decidas.
Ghi zumas sen ripoz', per tuta sia forto,
Klopodas en ekstaz',
Jen pikas al chevala naz',
Jen sur kalesha benk' eksidas en komforto,
Jen apud homoj flirtas ghi sen lac'
(Samkiel brokantist' sur la foira plac'),
Kaj plendas ghi pri sia sort' malbona,
Ke ghi klopodas tute en izol',
Ke mankas jen subteno de popol',
Neniu helpas en afer' bezona.
Servistoj post kalesh' postiras sen rapid',
Babilas instruist' al sinjorin' kun fid';
Sinjor' (kun servantin'), anstatau gvid-direkto,
Foriris al arbar' por placha fung-kolekto,
Al chiuj zumas Mush', ke tute sola nur
Ghi zorgus plene pri vetur'.
Kaj dume la chevala kvaro
Alvenis al eben' trankvile kaj sen baro.
"Jen", diris Mush': "finita estas faro!
Sidighu sen prokrast', veturu kun felich'!
Kaj mi ripozos post lacigh'.
Apenau flugas mi pro strecho kaj ekscito."
Okazas ofte homoj en la mond'
Al ajna ajh' sin trudas kun volont',
Kaj tamen por afer' forestas ech invito.

Printempe en gharden', che vent-zefiro trema,
Sur tigo movighema
Balancis Musho sin
Kaj al Abel' sur floro
Ghi diris kun arog': "Chu plu ne tedas vin
Dum tuta plena tag' labori kun fervoro?
Pro tia laborem' mi mortus senprokraste.
Al mi agrablas nur
La vivo por plezur':
Jen ofte lau kutim' mi ghoje flugas gaste
Al luksaj baloj, al festen'.
Dirante kun sincer', en multaj richaj domoj
Konata estas mi por plej superaj homoj.
Kaj chie trafas mi al pompo kaj solen'!
Ekzemple, al edzigh' au al festen' privata
Unua venas mi por ghuo kaj regal',
Dolchajhon de la vin' mi trinkas el kristal'
Kaj ghuas el teler' pri mangho delikata.
Kaj apud ajna gast'
Frandajhon prenas mi kun tre sukcesa hast';
Virina bela seks' min ravas dolche ankau:
Al charma' belulin' mi flirtas sen mezur'
Kaj sidas kun plezur'
Sur rozkolora vang' au sur la shultro blanka."
"Ghi estas bona gust' ", respondis la Abel':
"Sed lautas ankau famo,
Ke por festena bril' ne estas vi juvel',
Ke ofte trafas vin insulto kaj malamo.
Ja tute sen atent'
Forpelas oni vin kun abomena sent'."
"Chu gravas", diras Mush', "forpelo tia?
Fenestron flugas mi, revenas tra alia."

Paruo-bird' al maro venis;
Ghi entreprenis
Bruligon grandan de la mar'.
La tuta mond' tre miras pri deklar',
Kaj tremas pro terur' Neptuna akva lando,
Alflugas birdoj en abunda grando,
Alkuras bestoj muitaj por rigard',
Chu brulas jam la mar' kaj kun kioma ard'.
Jen sub influo de rapida famo
Alvenas manghemuloj al la mar'
Por la festena eksterordinar',
En kiu fisha sup' farighus chef-ornamo,
Pli bona ol la sup' de komercist' gastama,
Per kiu li regalas al estrar'.
Por la mirakla brul' kunvenas muftaj ili,
Starante sur la bord', senmove, en silent',
Nur iuj flustras dum atend':
"Jen tuj ekbolos ghi! Jen brulo shajnas brili!
Sed en realo mankis tute brul',
Boladon ech ne vidis la okul',
Kaj kia estis fin' de tuta entrepreno?
Kun granda hont' Paruo flugis for;
Projekto birda bruis kun furor',
Sed en efik' fiasko restis plena.

Dirante sen ofendo, kun sincer',
La simplan veron mi subtenas,
Ke antau la plenumo de afer'
Sin laudi ne konvenas.

Formiko iu grandan forton havis.
En la pasint' forestis tia fort'.
Lau historia verk' Formiko tiu gravis, —
Plenlevis li du grajnojn por rekord'!
Pri kuraghec' li ankau estis glora:
Okazan vermon dum atak' rigora
Li mordis akre, kun sovagh',
Kaj kontrau arane' li iris kun kuragh'.
Pro tio la Formik' sur formikej-areno
Plenghuis pri la glor' multege, sen mezur':
La tuta formikar' pri li parolis nur
Sed laudo en abund' egalas al veneno.
Cetere por Formik' ghi estis en bonveno:
Allogis lin la glor', —
Kaj laudojn sen mezur' li strebis kun avido
De sia fanfaron-humor'.
Kaj fine lin forlogis la decido
Veturi urbon por rekord',
Por glori sin per sia majstra fort'.
Do al kampul', al granda veturilo,
Alrampis ii kun malfacilo.
Kaj pompe venis urbon, al bazaro.
Sed kia estis frap' por lia venka sent'!
Pretendis li al glora bel-moment'
Kaj al furor' pri sia eminent'
Sed fakte la Formik' ne estis grava varo.
Pri chiu hom' pli gravas propra far'.
Formiko nia kun foli' efektas,
Jen li klinighas, jen li rektas:
Neniu lin rimarkas en bazar'.
Post ekzercad' laciga, senrezulta
Chagrene diris li a! hundo, al Barbos',
Ja kiu kushis en trankvila poz':
"Konfesu ni, ke vere estas stulta
En via urbo la publik':
Nenion ghi rimarkas en praktik',
Forestas ech atent' al mia faro,
Al ekzercad' dum plena hor',
Kaj tamen kun favor'
Rekonas min la tuta formikaro."
Kaj hejmen la Formik' revenis jam kun hont'.

Jen kredas ofte kun volont'
Sinjoro,
Ke oni lin admiras en la viv',
Sed lau signif'
Nur por formikoj estas lia gloro.

"Andreo, mia nev',
Alvenu tuj, ekghoju pri ricev', —
Kaj onklon spertan vi imitu.
Komercu kiel mi kaj en negoc' profitu."
Jen, tiel en butik' parolis komercist':
"Vi scias jam delonge pri ekzist'
De pola drapo en aparta peco, —
Malnova, putra estis ghi.
Lau angla ekstra drap' fiajhon vendis mi!
Cent rublojn mi ricevis por afero:
Gapulon sendis Di'."
"Ghi estas certa fakt' " respondis nev':
"Sed kiu gapis vere dum ricev'?
Rigardu: estas ghi centrubla falspapero."

Fiaskis komercist' en sia trompa ruz'.
Sed en la mond' efikas sama uz',
Ne nur en la butiko, —
Lau sama manier' okazas trompa ag' —
Kaj chiuj volas per la ruz-atak'
Eluzi trompon por la pag'
Kaj superruzi kun efiko.

"Saluton, frat' Fadej!" "Saluton, frat' Jegor!"
"Vi kiel fartas, bon-amiko?"
"Ne scias tute vi pri malfelich-uniko.
Jen Dio punis min: la domo brulis for,
Kaj mizerighis mi de tiu sama hor'."
"Sed kiel? Estas ghi malbona entrepreno!"
"Jen tiel. Dum Kristnask' okazis la festeno:
Mi iris kun kandel', en nokto, al cheval'.
En kapo estis bru', pro drinko, sendispute.
Ekflamis en moment' jen pajlo en la stal',
La domo kun havajh' forbrulis tute.
Kaj vi, amik'?" — "Min punis persekute
Potenca Dio, — estas tragedi':
Jen krurojn miajn perdis mi,
Kaj pro miraklo nur mi restis viva tiam,
Mi ankau dum Kristnask' en kelon iris iam,
Kaj ankau drinkis mi tro multe da bier'
Kun mia amikaro
Kaj por eviti brulon lau eraro,
Estingis mi kandelon pro dangher'.
Sed en mallum' — de supro ghis la ter'
Faligis min diablo en insido.
De tiu temp' mi restas invalido."
"Pri via malfelich' vi kulpas mem",
Stefano diris kun mokem':
"Vi vane plendas kaj babilas
Pri brulo en hazard' kaj akcidenta fal':
Por ebriul' egale malutilas
Chu helo de kandel' au de mallum' vual'.