Ivan Krilov - 111 Fabloj

Dum bela tago, en somer',
Folioj densaj kun fier'
Al la zefiroj flustris kun plezuro
Pri sia verdoricha bel-naturo.
Kaj laudis sin abunde, sen mezuro:
"Chu ni ne faras arbon en real'
Tre pompa, luksa kaj 'impona?
Sen nia bel' chu arbo estus bona?
Laudindaj estas ni, sen dub'!
Dum varma tago, kiam mankas nub',
Azilon donas ni al shaf-gardist' modesta,
Kaj logas nia dens' per sia bukla bel'
Juninojn charmajn al dancado festa,
Sub nia verda volb' vespere, en malhel',
Trilkantas najtingal' rulade lau fabel'.
Kaj vi, zefiroj, same
Vizitas nin chiame."
"Vi povus danki ankau nin",
Humile diris voch' profunde el-sub tero,
"Sed kiuj estas vi, achuloj en mizero?
Vi, kiuj nun sen tim'
Pretendas en konkur' al nia bel-aspekto?"
Folioj grumblis kun afekto.
— "Ni estas nur",
Audighis la respondo rekta:
"Nutrantoj viaj en la ter-obskur'.
Chu ne rekonas vi pri nia ag' bezona?
Radikoj estas ni de arbo plej impona.
Vi restu en felich' lau via sort-destin',
Memoru tamen, bon-amikoj:
Printempe la natur' renaskas vin,
Sed se sekighos la radikoj,
Pereos vi kun arbo ghis la fin'."

Donacas ni volonte kun plezur'
Objektojn.superfluajn nur
Klarigos tion mi per fabla bel-figur',
Char veron sub vual' preferas mi konate.

"Kokajhon manghis Vulp' bongustan kaj ghissate.
Kaj parton de proviz' kashinte ien for
Che stako kushis ghi en la vespera hor'.
Subite kiel gast' malsata Lupo venis.
"Jen kia malfelich'!" li diris en mizer':
"Nek osto simpla ech hodiau min subtenis.
Pro fasto kaj malsat' mi estas en sufer'.
La hundoj de pashtist' maldormas en koler'
Kaj tute sen rezult' mi shafojn ekzamenis."
"Chu vere?" — "Certe, jes" — "Ho, kia sort-atak'!
Chu manghos fojnon vi? Jen estas granda stak'!
Mi helpos kun plezur' al via stat' malbona."
Ne fojno, sed viand' — jen, estis nur bezono,
Sed pri kashita mangh' forestis ech propono.
Al griza kavalir'
Nur sekvis bondezir'
Kaj hejmen iris li malsate, kun sopir'.

Al la vilagho Lupo kuris,
Ne kiel gasto, sed por savi sin;
Ektimo pri la viv' tremigis lin
Kaj persekut' chasista lin teruris.
Li glitus tra pordeg' por fughi de la strat',
Sed pro malbona sorto
Fermita estis chiu korto;
En iu lok' sur mur' ripozis en komforto
Kun flegmo Kat'.
Jen petas Lup': "Amik', ne estu vi rigora,
Konsilu, kiu estas plej bonkora,
Por kashi min de la minac-malbon':
Jen lautas hunda boj' kaj de kornetoj son', —
Jam tute en proksim'!" — "Rapidu al Stefano,
Bonkora estas li", konsilas nia Kat'.
"Mi shafon prenis for de tiu kamparano."
"Nu provu vi al Damiano".
"Mi timas pri malbona rezultat':
De tiu hom' formanghis mi kapridon".
"Do kuru tien, al Trofim' ".
"En la printemp' fortrenis mi shafidon".
"Malbonas! Eble vin protektos Klim'!"
"Che tiu Klimo murdis mi bovidon!"
"Fiagis vi por tuta loghantar' ",
Al Lupo diris Kato;
"Chu eblas la kompat' pro tiu far'
Kaj kia sekvos rezultato?
Ne savos vin kampuloj kun amem':
En malfelich' vi kulpas mem:
Rikoltu vi lau via sem'."

Jen griza Lupo kun kruel-arog'
Fortrenis shafon al arbara lok',
Sendube ne por gasta celo.
Mizera shaf pereis en moment',
Ghin shiris Lup' per sia akra dent'
Kaj ostoj shafaj krakis sur makzelo.
Sed, malgrau avidec', ne manghis Lup' ghis fin',
Kaj apud la restajh' kushigis sin,
Ripoze kun agrablo sata.
Sed per odor' de mangho allogata
Musid' malgranda venis en sekret',
Silente en la musko ghi rifughis.
Jen pecon de viand' ghi kaptis kaj ekfughis
Al sia nesto, al arbet'.
Post la vizit' de nekonata gasto —
La Lupo en terur'
Ekmughis nur.
Li krias: "Rabo! Al sekur'!
Shteliston kaptu sen prokrasto!
Pereis jam entute mia richo!"

Okazis en la urb' simila malfelicho:
Horloghon shtelis bub' de la jughisto Klim',
Kaj krias la jughist': "Rabado!"

En grego, kiun gardis Savva,
Komencis shafoj malaperi.
Ghi estas por Pashtist' afero grava.
Chu povas li similon pritoleri?
Do plendis li kaj lautis en deklar',
Ke plej terura lup' aperis en arbar',
Ke shtelas shafojn ghi, krimul' insida,
Kaj murdas ilin sen parol'.
"Rabisto vera", diras la popol':
"Indulgas kiun lup' avida?
Tre urghas kapti nun rabiston en arbar'."
Kaj dume Savva havas en prepar'
Por chiu tag' viandon shafan bonan
(Li estis kuirist' lau sia profesi',
Pro iu kulp' pashtist' farighis li.)
Sed kiel kapti lupon, la friponon?
Jen oni serchas ghin, koleras kun insult',
Kaj tamen sen rezult'.
Serchad' ne helpos vin: pri lupo famo grava,
Sed manghas shafojn Savva.

Sinjoron kun potenc',
Sed kun mizera mens',
Ne helpas bona kor', nek al bonfar' tendenc'.
Ekchefis Elefant' en la arbara dens'.
Kutime Elefant' imponas per prudento,
Sed estas, pro okaz', esceptoj en talento.
Tre dika estis li
(Lau sia famili'),
Kaj tamen sen la sagho genta,
Sed kun bonkor', - li mushon ne ofendis.
Jen foje al arbar', al Elefant-sinjor'
Petskribe shafoj plendis,
"Ke lupoj de shafar' la felojn prenas for."
"Krimuloj sen anim'! " ekkriis la chefulo:
"Chu rajtas rabi vi, friponoj sen skrupulo?"
Kaj lupoj en respond': "Auskultu kun favor'!
Permeson donis vi, lau via bona kor',
Por vintra vest' imposton kelkan preni,
Sed shafoj pro malsagh' ne povas ghin kompreni.
De shaf' po unu fel' — pretendas la impost',
Sed ili pro avar' ghin trovas multekost'."
Resumas Elefant': "Nu, bone, por mantel',
Singarde prenu vi po unu shafa fel',
Sed tute sen aldon', sen unu plua flok'."

Kampuloj tri alpashis al vilagh',
Vojaghe por noktumo ili venis.
Post urba laborad' mongajnon ili prenis
Kaj nun al hejma lok' revenon entreprenis.
Chu taugas dorm' malsata dum vojagh'?
Do petas ili pri la mangho.
En la vilagh' malgrandas mangh-elekt':
Brasika sup' en poto sen efekt',
Sur plado kach', - jen tuta mangh-arangho.
En granda urb' plibonas la manghad'.
Ne gravas ghi. Nur estu sata stat',
Jen gastoj lau kutim' kun pio krucosigna
Eksidis por manghad' al tablo ligna.
Konjektis unu el la grup',
Ke ne sufichas por amikoj sup'.
Do li decidis artifikon uzi
(Se mankas fort-aplik', necesas superruzi),
Kaj diris li: "Chu audis vi pri fam'?
Jen Fomo por milit' ekservos, certe jam."
"Jen,kia do milit'?" — "Jen, baldau estos ghi,
Pretendas nia regh' al china imperi'."
Komencis tiam du diskuti pri afer'
(Estante en proksirno al kulturo
Gazetojn ili legis kun plezuro).
Jen pri milit' ekighis konsider',
Kaj komencighis tuj pri politik' diskuto,
Konjektoj saghaj kaj disputo.
Efikon bonan havis la ruzul':
Dum du disputis kaj milit-aranghis,
La tria senescepte chion manghis,
Kaj por ceteraj restis nul'.
Pri fremdaj temoj iu homo
Volonte frazas en diskut' —
Pri hinda sorto kaj kondut'
Parolas li tre klare, sen balbut'.
Sed senantente, dum disput',
Forbrulas lia propra domo.

En richa domo, sur fenestra breto
En pitoreska poto kun valor'
Kaj en proksimo al natura flor'
Jen floro arta tute sen diskreto
Balancis sin kun glor-fiero
Kaj kun arog' pri sia bel-supero.
Malgranda pluv' ekgutis en subit',
Kaj floro silka petas Jupiteron,
Ke ne akvumu li la teron:
De tiu pluv' nur estas malprofit'.
"Ho, justa Dio", preghas arta floro:
"Chu estas ja valoro
En tiu pluv' kaj kia rezultat'?
Rigardu kun favoro:
Plenkota estos nia strat'."
Sed peton stultan Zeuso ne atentas.
Somera pluvo kun rapid' torentas.
Kaj plu varmego homojn ne turmentas.
Viglighas jam natur'
Kaj chiu vegetajh' plenfreshas por plezur'
Sur la fenestra bret' natura charma floro
Plenighis jam per sia bel'
Kaj kvazau de miel'
Aromas bon-odoro.
Sed falsa flor' pro vigla pluva fort'
Senighis de belec' kaj lau severa sort'
Ghi trafis al forjheta korb'.